Vốn hóa lớn, giao dịch nhỏ
Theo thông tin từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), kết thúc tháng 4/2018, chỉ số UPCoM-Index là 56,56 điểm, giảm 6,75% so với cuối tháng 3. Giá trị vốn hóa thị trường UPCoM phiên giao dịch cuối tháng 4 là 675,7 tỷ đồng, giảm 8,2% so với tháng 3.
So với sàn niêm yết HNX, vốn hóa của UPCoM cao vượt trội, thời điểm cuối tháng 4/2018 có giá trị vốn hóa gấp gần 3 lần sàn HNX. Thế nhưng, thanh khoản trên UPCoM lại thấp hơn nhiều.
Trong tháng 4, toàn thị trường UPCoM có 416,9 triệu cổ phiếu được chuyển nhượng, tương ứng với giá trị giao dịch đạt hơn 9.108 tỷ đồng. Tính bình quân, khối lượng giao dịch đạt 21,9 triệu cổ phiếu/phiên (giảm 25% so với tháng 3 nhưng gấp hơn 2 lần cùng kỳ năm ngoái), giá trị giao dịch đạt 479,3 tỷ đồng/phiên (giảm 23,9% so với tháng 3 nhưng gấp gần 2,5 lần cùng kỳ năm ngoái).
Khối nhà đầu tư nước ngoài giao dịch tổng cộng 50,5 triệu cổ phiếu, tương ứng 1.600 tỷ đồng trong tháng 4, trong đó giá trị mua vào hơn 939 tỷ đồng, giá trị bán ra hơn 1.042 tỷ đồng. Tính chung, khối ngoại bán ròng 102,6 tỷ đồng trên UPCoM.
Trong khi đó, trên HNX, tổng khối lượng giao dịch trong tháng 4 đạt hơn 1,1 tỷ cổ phiếu, giá trị giao dịch đạt 19.019 tỷ đồng. Bình quân, khối lượng giao dịch đạt 58,5 triệu cổ phiếu/phiên (giảm 10,8% so với tháng 3 nhưng tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái), giá trị giao dịch đạt hơn 1.001 tỷ đồng/phiên (giảm 13,4% so với tháng 3 nhưng tăng hơn 56% so với cùng kỳ năm ngoái).
Lực cản dòng tiền
Đánh giá về dòng tiền trên UPCoM, ông Vicente Nguyễn, Giám đốc Quỹ đầu tư AFC Vietnam Fund, một quỹ mở đầu tư vào các cổ phiếu Việt Nam của Công ty Quản lý quỹ Asia Frontier Capital Limited cho rằng, việc không khắt khe trong đăng ký giao dịch và công bố thông tin trên UPCoM như hai sàn niêm yết là một trong những lý do ảnh hưởng đến quyết định xuống tiền của nhà đầu tư.
“Mặc dù cũng có nhiều doanh nghiệp công bố thông tin đầy đủ theo quý, nhưng hiện tại, với mức vốn hóa của UPCoM cao hơn nhiều lần so với sàn Hà Nội, chúng tôi cho rằng, cơ quan quản lý nên yêu cầu các doanh nghiệp trên UPCoM công bố thông tin thường xuyên và đầy đủ hơn để thu hút thêm nhà đầu tư.
Thiếu thông tin là yếu tố khiến sàn UPCoM có mức vốn hóa cao nhưng vẫn không thu hút được dòng tiền lớn. Việc công bố thông tin không đầy đủ làm cho nhà đầu tư e ngại”, ông Vicente nói.
Đánh giá về triển vọng dòng vốn vào thị trường này, theo quan điểm cá nhân của ông Vicente, đang và sẽ có nhiều sự quan tâm hơn đối với UPCoM khi sàn có mức vốn hóa cao hơn nhiều HNX.
Tuy nhiên, yếu tố không phải là sàn niêm yết và yêu cầu công bố thông tin không cao sẽ tiếp tục là rào cản chính đối với việc thu hút dòng vốn vào UPCoM. Do đó, dù UPCoM nhận được nhiều sự quan tâm của nhà đầu tư hơn trước, mức thu hút cũng chỉ dừng lại ở mức độ vừa phải.
Ông Lê Đức Khánh, Giám đốc Chiến lược, Công ty Chứng khoán Dầu khí (PSI) đánh giá, về mặt bằng chất lượng cổ phiếu và tiêu chí minh bạch, UPCoM chưa đủ thỏa mãn nhà đầu tư so với 2 sàn niêm yết, dẫn đến tâm lý quan ngại rủi ro khi mua chứng khoán trên sàn này.
Theo ông Khánh, rất ít công ty chứng khoán trong nước mua cổ phiếu trên UPCoM để tự doanh, ngoại trừ một số mã lớn, nhưng số lượng không nhiều.
Cơ hội luôn hiện hữu
Thống kê giao dịch trong 4 tháng đầu năm, các cổ phiếu POW, BSR, RGC, LPB, VGT, OIL, KLB là những mã chứng khoán thu hút nhà đầu tư nhất trên sàn UPCoM.
Theo ông Lê Đức Khánh, UPCoM được xem là nơi “vàng thau lẫn lộn”, song cơ hội đầu tư các cổ phiếu trên sàn này vẫn luôn hiện hữu, với không ít cổ phiếu cơ bản tốt. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần có sự phân tích kỹ lưỡng, thời điểm mua bán và định giá cổ phiếu.
Theo quy định, các doanh nghiệp cổ phần hóa và doanh nghiệp đại chúng sẽ phải đưa cổ phiếu lên giao dịch trên thị trường chứng khoán tập trung. Thực tế, có không ít doanh nghiệp tốt, doanh nghiệp lớn hàng đầu tạm thời đăng ký giao dịch trên UPCoM, sau một thời gian sẽ xem xét chuyển sàn, niêm yết trên HOSE hoặc HNX, nhưng vẫn có những doanh nghiệp lớn trụ lại trên UPCoM trong nhiều năm.
Ông Khánh cho rằng, hiện nay, dòng tiền đầu tư trên UPCoM so với 2 sàn niêm yết không lớn nhưng có tiềm năng tăng. Số lượng các doanh nghiệp cổ phần mới thành lập, các doanh nghiệp đại chúng, cổ phần hóa càng ngày càng nhiều, là nguồn hàng dồi dào cho thị trường chứng khoán, trong đó có UPCoM, giúp tăng sức hấp dẫn.
“Sau này, Viettel, MobiFone cổ phần hóa có thể sẽ lên UPCoM, thay thế những cổ phiếu lớn khác đã lên niêm yết. Đây là quá trình phát triển liên tục và là động lực cho tăng trưởng bền vững của thị trường chứng khoán. Sàn UPCoM vẫn có sự sôi động và có những cơ hội đầu tư tốt”, ông Khánh nói.
Tuy nhiên, vị chuyên gia này lưu ý, đầu tư cổ phiếu trên UPCoM cần có sự phân tích thận trọng về tiềm năng của doanh nghiệp. Về nguyên tắc đầu tư, đối với từng doanh nghiệp riêng lẻ, không quan trọng cổ phiếu được giao dịch trên sàn nào, miễn là đáp ứng được tiêu chí về đầu tư, đáp ứng được tiêu chí cổ phiếu tốt, chất lượng, định giá thấp, tiềm năng phát triển, hoặc có sản phẩm đặc thù có khả năng mang lại doanh thu lớn.
Cổ phiếu trên UPCoM đang là một trong những mục tiêu đầu tư của Quỹ AFC Vietnam Fund. Ông Vicente Nguyễn, Giám đốc AFC Vietnam Fund cho biết, là quỹ đầu tư giá trị nên khi lựa chọn cổ phiếu, Quỹ ưu tiên những cổ phiếu đang bị định giá thấp, có mức P/E, P/B thấp và tiềm năng tăng trưởng tốt trong tương lai. Ngoài ra, những yếu tố như quản trị doanh nghiệp, ban điều hành, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp cũng được xem xét kỹ trong quá trình đầu tư.
Một số cổ phiếu trên UPCoM nhiều khả năng đang bị định giá thấp như LPB của Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt, P/E khoảng 6 - 7 lần và giá giao dịch bằng giá trị sổ sách. Hay cổ phiếu ABI của Công ty Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam đang giao dịch với mức P/E khoảng 8 lần, so với bình quân ngành khoảng 20 lần và mức 40 lần của BVH.
“Việc UPCoM có ít sự quan tâm của nhà đầu tư cũng là cơ hội cho những nhà đầu tư chịu khó tìm tòi, săn lùng những cổ phiếu giá trị và bị định giá thấp, nhất là khi doanh nghiệp có kế hoạch chuyển sàn. Sau khi những cổ phiếu này niêm yết trên HNX hay HOSE sẽ tạo ra sức hút và giúp những nhà đầu tư mua trước đó có được lợi nhuận tốt”, Giám đốc Quỹ AFC Vietnam Fund nói.
