Tại Diễn đàn M&A 2025 với chủ đề “Vị thế mới, Vận hội mới” do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức ngày 9/12, ông Đặng Văn Thành, Chủ tịch Tập đoàn TTC chia sẻ, hơn hai mươi năm trước, cụm từ M&A còn rất mới lạ. Nhưng từ năm 2001, ông đã thực hiện M&A thành công hai ngân hàng gồm: Ngân hàng TMCP Nông thôn Thạnh Thắng và Ngân hàng Đông Phương.
Đến nay, M&A là một trong những quy luật phát triển của bất cứ quốc gia nào và là việc không thể thiếu trong từng chu kỳ phát triển, giúp doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu mở rộng thị trường và mở rộng thị phần.
Đặc biệt, Việt Nam là một thị trường có nhiều triển vọng phát triển, cũng là điều kiện để thu hút được nguồn vốn từ các nhà đầu tư ngoại. Cùng với đó là các chính sách được Đảng, Chính phủ đưa ra, nhất là Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã tạo động lực tích cực cho khu vực tư nhân trong nước phát triển, từ đó đẩy mạnh việc thu hút dòng vốn nước ngoài để có thêm điều kiện mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Do đó, ông Thành cho rằng, doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam phải trang bị tâm thế để hội nhập sâu rộng, thực hiện các hiệp định song phương và đa phương của Chính phủ, với quan điểm phải tuân thủ những nguyên tắc để vận hành doanh nghiệp. Công tác quản trị, kiểm soát và điều hành cũng phải minh bạch, gần gũi và chuyên nghiệp hơn.
 |
Ông Đặng Văn Thành, Chủ tịch Tập đoàn TTC chia sẻ quan điểm về M&A và dành lời khuyên cho các doanh nghiệp tại Diễn đàn (Ảnh: Lê Toàn) |
“Dù giai đoạn 2021 - 2025 đã có khó khăn nhất định, nhưng giai đoạn 2026 - 2030 sẽ có nhiều triển vọng và cơ hội khi bước vào vị thế mới, đường đua mới. Trong đó, M&A được xem là một chiến lược đối với doanh nghiệp trong cơ chế thị trường hiện nay. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần chọn thời điểm thích hợp để M&A, đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư của mình”, ông Thành dành lời khuyên.
Nhưng ngược lại, các doanh nghiệp Việt Nam cũng có thể tìm kiếm cơ hội M&A, kể cả mua lại doanh nghiệp có vốn nước ngoài. Điển hình là thương vụ TTC mua lại nhà máy đường Bourbon vào cuối năm 2010. Thương vụ này bắt đầu mở ra hành trình chinh chiến để tích luỹ về vùng nguyên liệu cho sản xuất mía đường của Tập đoàn TTC, với việc M&A từ Công ty Bourbon Tây Ninh, Đường Biên Hòa, Đường Ninh Hòa, Mía đường Phan Rang, mía đường HAGL…
Về góc nhìn của nhà đầu tư ngoại, ông Tamotsu Majima, Giám đốc cấp cao RECOF Corporation (Nhật Bản) cho biết, sau quá trình làm việc với nhiều doanh nghiệp Nhật, ông nhận thấy chiến lược của họ mang tính dài hạn, đồng nghĩa với việc quá trình ra quyết định thường kéo dài. Thông thường, nhà đầu tư bắt đầu bằng nghiên cứu thị trường, xây dựng kế hoạch kinh doanh, đánh giá cân bằng giữa rủi ro và lợi nhuận, đồng thời xem xét kỹ lưỡng giai đoạn hậu sáp nhập trước khi đi đến quyết định đầu tư hoặc thực hiện thương vụ M&A.
Chính vì cách tiếp cận thận trọng này, quá trình ra quyết định của nhà đầu tư thường mất nhiều thời gian. Nhưng khi đã đưa ra quyết định, họ luôn cam kết nghiêm túc với thị trường và đối tác, qua đó hình thành mối quan hệ hợp tác bền vững và lâu dài. Đây là hai mặt của một vấn đề: cam kết dài hạn đi kèm tiến độ ra quyết định chậm.
 |
Ông Tamotsu Majima, Giám đốc cấp cao RECOF Corporation tin rằng việc mở cửa hơn nữa về quy định và chính sách sẽ mang lại tác động tích cực hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài (Ảnh: Lê Toàn) |
Ông Tamotsu Majima cũng ghi nhận một xu hướng đáng chú ý khác là ngày càng nhiều doanh nghiệp Nhật đã mở rộng hoạt động tại các quốc gia Đông Nam Á. Việc đầu tư của họ giống như ghép thêm một mảnh vào bức tranh tổng thể, nếu Việt Nam chưa có trong hệ sinh thái hoạt động, thì khoản đầu tư mới sẽ hoàn thiện mảnh ghép còn thiếu. Đồng thời, với mạng lưới kinh doanh sẵn có, đầu tư vào Việt Nam không chỉ nhằm phát triển tại thị trường nội địa mà còn tạo nền tảng để mở rộng sang toàn châu Á.
Một ví dụ điển hình là thương vụ giữa Tập đoàn Kokuyo và Tập đoàn Thiên Long gần đây. Chiến lược của Kokuyo thể hiện rõ định hướng xây dựng mạng lưới hoạt động toàn cầu tại Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam, đồng thời bao phủ thị trường Đông Nam Á. Khoản đầu tư này không chỉ nhằm mở rộng kinh doanh tại Việt Nam, mà còn hướng đến việc mở rộng sang các quốc gia châu Á khác thông qua hợp tác với đối tác bản địa.
Đánh giá Việt Nam với các điểm đến khác trong khu vực, theo ông Tamotsu Majima, Việt Nam những năm qua duy trì tốc độ tăng trưởng tốt, đồng thời sở hữu nhiều hiệp định thương mại và các khuôn khổ hợp tác chiến lược, tạo sự yên tâm cho doanh nghiệp Nhật Bản. Việt Nam cũng đang mang lại cơ hội lớn cho các tập đoàn đa quốc gia.
“Doanh nghiệp Nhật Bản có lịch sử đầu tư lâu dài từ sau Thế chiến II, nhưng với Việt Nam vẫn còn tương đối mới. Nếu Thái Lan có khoảng 6.000 doanh nghiệp Nhật đang hoạt động thì Việt Nam mới khoảng 2.000, đồng nghĩa dư địa tăng còn rất lớn. Bên cạnh đó, sự gần gũi về văn hoá cũng khiến doanh nghiệp Nhật có xu hướng quan tâm nhiều hơn đến Việt Nam”, Giám đốc cấp cao RECOF Corporation cho biết.
Về phía Việt Nam, thị trường vẫn đang mở cửa cho nhà đầu tư nước ngoài và dù các yêu cầu pháp lý đôi khi khá khắt khe, ông Tamotsu Majima tin rằng việc thúc đẩy các dự án tại đây vẫn hoàn toàn khả thi. Do đó, việc mở cửa hơn nữa về quy định và chính sách sẽ mang lại tác động tích cực hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm cả nhà đầu tư Nhật Bản.
