Khối lượng thương mại điện tử từ châu Á tiếp tục là động lực thúc đẩy tăng trưởng, nhưng các yếu tố khác cũng đang tác động tích cực đến ngành vận tải hàng không.
Mặc dù nhiều doanh nghiệp tại Mỹ và châu Âu đã đặt hàng trước để tránh bị ảnh hưởng bởi các hạn chế về chuỗi cung ứng, chẳng hạn như việc tàu phải chuyển hướng quanh khu vực xung đột Biển Đỏ, nhưng sự đồng thuận trong ngành là nhu cầu cơ bản sẽ chuyển thành nhiều hoạt động vận tải hơn. Tuy nhiên, không thể loại trừ khả năng xảy ra kịch bản rằng những đơn đặt hàng vào mùa thu chỉ đơn giản là được chuyển lên sớm hơn vài tháng, và các tín hiệu kinh tế vĩ mô trái chiều vẫn khiến các nhà kinh tế đặt câu hỏi về sức bền của chi tiêu của người tiêu dùng.
"Tôi cho rằng xu hướng này tiếp tục. Sẽ có sự gia tăng về khối lượng trong khi năng lực của máy bay chở hàng thân rộng bị hạn chế và giá cước sẽ bị ảnh hưởng do hậu quả", Michael Steen, Giám đốc điều hành của Atlas Air cho biết.
Theo công ty phân tích thị trường vận tải hàng hóa Xeneta, nhu cầu vận tải hàng không đã tăng 13% vào tháng 7 so với cùng kỳ năm ngoái do khối lượng thương mại điện tử liên tục từ Trung Quốc và là tuyến đường thay thế cho đường biển, trong thời điểm thường là mùa chậm của hàng hóa hàng không. Nhu cầu vận tải hàng không cũng đã tăng trưởng hai chữ số trong tám tháng liên tiếp.
Nhu cầu thương mại điện tử tăng cao đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt máy bay chở hàng thân rộng, hiện đã được đặt kín chỗ cho đến cuối năm. Các hãng hàng không đã phản ứng bằng cách chia nhỏ các thỏa thuận về không gian với các công ty giao nhận thành các phân khúc nhỏ hơn, đặc biệt là trên chuyến bay từ Trung Quốc đến Mỹ.
Giá cước vận chuyển hàng không giao ngay trung bình toàn cầu đạt 2,64 USD/kg vào đầu tháng này, gần mức cao nhất trong năm và gần bằng với cùng kỳ năm ngoái. Kể từ đó, giá cước đã hạ nhiệt đôi chút, nhưng vẫn cao hơn khoảng 11% so với một năm trước và thậm chí còn cao hơn so với mức trước đại dịch. Giá cước trên các tuyến bay ra khỏi Châu Á - Thái Bình Dương nằm trong mức trung bình toàn cầu. Theo Chỉ số TAC, giá cước vận tải hàng không từ Thượng Hải đến Bắc Mỹ trong tháng 8 đã tăng hơn 25% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi giá cước đến Châu Âu tăng 44%.
Theo dữ liệu của Xeneta, điều đáng chú ý nhất trong mùa cao điểm là nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không toàn cầu chậm lại theo trình tự từ tháng 6 khi công suất container đường biển dễ đặt hơn và giá cước giao ngay trên các tuyến thương mại chính từ Châu Á giảm hoặc ổn định.
Tính đến thời điểm hiện tại, vận tải hàng không trong tháng 8 đã chậm hơn so với những tháng gần đây, nhưng vẫn tăng khoảng 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhưng sự thay đổi này có thể chỉ là biến động theo mùa thông thường vì mức độ sản xuất thường giảm vào mùa hè khi mọi người có xu hướng đi nghỉ. Tuần trước, các chuyến hàng từ Nhật Bản giảm mạnh do một cơn bão dẫn đến việc hủy chuyến bay và các ngày lễ quốc gia ở một số quốc gia châu Âu cũng làm giảm hoạt động vận chuyển.
Đà tăng liệu có duy trì?
Cũng có những dấu hỏi khác về việc đợt tăng đột biến của vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không có thể kéo dài bao lâu.
Chỉ số sản xuất PMI của tháng 7 cho thấy sự suy giảm trong hoạt động sản xuất của Mỹ trên tất cả các ngành công nghiệp lớn. Sự suy thoái này là do nhu cầu yếu, các doanh nghiệp thận trọng về đầu tư vốn do môi trường kinh tế và chính trị không chắc chắn trong năm bầu cử.
Nhiều hãng vận chuyển năm nay đã tăng thời gian đặt hàng để đảm bảo hàng tồn kho cho các ngày lễ không bị chậm trễ do những căng thẳng liên quan đến Biển Đỏ. Những người khác đã hành động để tránh gián đoạn do cuộc đình công của công nhân bốc xếp dọc theo bờ biển phía Đông và bờ biển Vịnh Mỹ, hoặc nhập khẩu hàng hóa trước khi chính phủ Mỹ áp dụng mức thuế mới. Liệu mùa cao điểm sớm có làm giảm nhu cầu mùa cao điểm hay không vẫn còn là điều bỏ ngỏ.
Giá cước vận tải hàng không từ Nam Á và Trung Đông đến Bắc Mỹ và châu Âu đã giảm dần trong những tuần gần đây sau khi vẫn ở mức cao kể từ tháng 4, điều này có khả năng phản ánh nhu cầu giảm khi tình trạng tắc nghẽn trên biển giảm bớt và khối lượng chuyển từ đường hàng không trở lại đường biển. Theo Chỉ số hàng không Baltic, giá cước trên tuyến thương mại Thượng Hải đến Châu Âu đã giảm 10% so vào tháng 7 với tháng trước, nhưng vẫn cao hơn 34% so với cùng kỳ năm ngoái.
Giá cước từ Trung Quốc đến Mỹ cũng đã giảm, nhưng vẫn ở mức thường chỉ thấy trong mùa cao điểm quý IV do khối lượng thương mại điện tử mạnh.
Trong khi đó, nền kinh tế Mỹ dường như đang hạ nhiệt và chi tiêu của người tiêu dùng Châu Âu vẫn yếu, mặc dù lạm phát thấp hơn. Quỹ đạo tăng của các đơn đặt hàng xuất khẩu đã giảm dần. Theo Xeneta suy đoán, nếu nhu cầu không quá cao như trước đó, điều này có thể dẫn tới tăng trưởng chậm hơn đối với vận tải hàng không, "nhưng có lẽ tình trạng bất ổn địa chính trị liên tục, nhu cầu thương mại điện tử giá trị thấp mạnh mẽ, Tết Nguyên đán đến sớm vào năm 2025 có thể đủ để duy trì giá cước vận tải hàng không ở mức cao".
Mặc dù thương mại điện tử vẫn là nguồn động lực tích cực cho vận tải hàng không, "với tình trạng cung vượt cầu liên tục trong ngành toàn cầu, nhu cầu vận tải hàng không cần phục hồi rộng rãi hơn để có điểm uốn bền vững trong chu kỳ", nhà phân tích Fadi Chamoun của BMO Capital Markets cho biết.
