Hàng loạt thương vụ M&A của Masan lọt top thương vụ tiêu biểu 2009 - 2023

Ông Trần Duy Đông, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (phải) và ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư, Trưởng Ban tổ chức Diễn đàn M&A Việt Nam 2023 trao Cup Vinh danh và tặng hoa chúc mừng cho đại diện Tập đoàn Masan (giữa)

Giữ thị trường bán lẻ cho thương hiệu Việt

Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường tiêu dùng sôi động và đáng chú ý nhất trong khu vực châu Á, nhờ vào nền kinh tế phát triển nhanh, sự phát triển của tầng lớp trung lưu và tăng tốc đô thị hóa. Vì vậy, thị trường Việt Nam vẫn đang được xem là mảnh đất màu mỡ cho các nhà bán lẻ nước ngoài khai thác. Trong những năm qua, các tập đoàn bán lẻ nước ngoài mạnh tay chi tiền và hiện nắm hàng loạt doanh nghiệp đầu ngành tại Việt Nam. Xu hướng này chưa dừng lại khi nhiều doanh nghiệp trong nước đang gặp khó khăn, thách thức chưa từng có.

Tháng 12/2020, thị trường M&A Việt Nam chấn động với tin Masan Group sáp nhập hệ thống bán lẻ VinCommerce (hiện nay là WinCommerce) từ VinGroup và chính thức sở hữu chuỗi VinMart, VinMart+ (hiện nay là WinMart, WinMart+). Dù giá trị cụ thể thương vụ không được tiết lộ, song giới phân tích chắc chắn đó phải là một con số “khủng”.

Ban lãnh đạo Masan từng cho biết thương vụ này chỉ mất một tháng để đi đến quyết định. Vị này khẳng định việc Masan bắt tay hợp tác với Vingroup có cả lý do "muốn giữ lại thị trường bán lẻ cho người trong nước quản lý để giữ thương hiệu Việt".

Vận hành WinCommerce, Masan không chỉ sở hữu năng lực sản xuất hàng tiêu dùng có thương hiệu mà còn mở rộng hơn nữa hệ thống phân phối vốn đã rất tốt của mình. Masan cũng trở thành Tập đoàn tiêu dùng – bán lẻ đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam với mô hình tương đồng một số ít tập đoàn tiêu dùng, bán lẻ đa kênh hàng đầu thế giới như Walmart.

“Thay da đổi thịt” chuỗi bán lẻ hàng đầu Việt Nam

4 năm sau thương vụ M&A, số lượng điểm bán của WinCommerce đã tăng từ 3.020 vào tháng 12/2019 lên hơn 3.600 siêu thị, cửa hàng WinMart/WinMart+/WIN, phục vụ khoảng 32 triệu khách hàng mỗi tháng tại 62 tỉnh thành trên cả nước.

Bên cạnh việc gia tăng số lượng điểm bán, WinCommerce còn đa dạng hóa mô hình bán lẻ, phù hợp với đặc điểm dân cư và thói quen mua sắm của từng vùng miền như: mô hình WinMart Cao cấp (Premium)/WinMart Thành thị (Urban)/WIN tại các đô thị, đáp ứng nhu cầu mua sắm và khẩu vị giá cả của nhiều phân khúc khách hàng; trong đó, WIN là mô hình cửa hàng đa tiện ích đã đi vào hoạt động từ tháng 9/2022, mang tới trải nghiệm mới lạ cho khách hàng khi đáp ứng cùng lúc các nhu cầu hằng ngày gồm: nhu yếu phẩm (WinMart+), dịch vụ tài chính (Techcombank), dịch vụ viễn thông (WinTel) và chăm sóc sắc đẹp (Hi!Beauty) với nhiều thương hiệu hóa mỹ phẩm uy tín. Tính đến ngày 30/11/2023, quy mô chuỗi cửa hàng WIN đạt mốc 385 điểm bán trên cả nước.

Ngoài ra, ngay từ đầu năm 2023, Masan đã triển khai chương trình hội viên WIN trên toàn quốc. Chương trình với ưu đãi tiết kiệm 20% cho các sản phẩm rau sạch WinEco và thịt sạch MEATDeli trong cả năm, cùng nhiều ưu đãi độc quyền hấp dẫn khác. Chương trình Hội viên WIN đã thu hút đông đảo sự quan tâm của người tiêu dùng và hiện ghi nhận hơn 7,6 triệu hội viên vào cuối tháng 11/2023. Ban lãnh đạo Masan đặt mục tiêu tăng quy mô hội viên WIN từ cả 2 kênh offline và online lên mức 30-50 triệu vào năm 2025.

Biến WinCommerce thành chuỗi bán lẻ có lợi nhuận

Với nhiều nỗ lực trong đổi mới hoạt động, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ và triển khai chiến lược “giá tốt” với đa dạng mặt hàng, từ doanh nghiệp ghi nhận khoản lỗ hơn 100 triệu USD khi mới được Masan tiếp nhận, đến nay kết quả kinh doanh của WinCommerce đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Theo báo cáo tài chính quý 3/2023, 70% nhóm siêu thị mini của WinCommerce ghi nhận biên lợi nhuận sau thuế đạt 2.2%, quý thứ hai liên tiếp có lợi nhuận sau thuế dương. WinCommerce đạt được mức tăng trưởng EBITDA (Lợi nhuận trước thuế, lãi vay, và khấu hao) ổn định trong quý 3/2023, đạt biên EBITDA là 2.9%, tăng từ 2.2% trong quý 2/2023 và 1% trong quý 1/2023. Với lực đẩy đến từ những chiến lược tăng trưởng, WinCommerce đạt biên EBIT (Lợi nhuận trước thuế, lãi vay) hòa vốn trong quý 3/2023 và trên đà gặt hái lợi nhuận trong thời gian tới, lần đầu tiên sau giai đoạn COVID-19.

Ban lãnh đạo Masan có niềm tin WinCommerce đang trên lộ trình tiến đến điểm hòa vốn lợi nhuận sau thuế của toàn bộ mạng lưới trong năm 2024 nhờ những chiến lược tăng trưởng hiệu quả.

Đặng Khôi