Khảo sát được thực hiện với hơn 500 lãnh đạo cấp cao và chuyên gia tài chính tại nhiều nền kinh tế, trong bối cảnh thương mại toàn cầu trải qua giai đoạn bất ổn nhất trong nhiều thập kỷ. Kết quả cho thấy, 85% người tham gia lo ngại về tác động của thuế quan, song 56% vẫn kỳ vọng hoạt động thương mại quốc tế của doanh nghiệp mình sẽ tăng “đáng kể” hoặc “phần nào” trong 3–5 năm tới. Trong khi đó, chỉ 23% dự báo sự sụt giảm.
Nhóm lãnh đạo cấp cao (C-suite) tỏ ra lạc quan hơn, với 38% dự báo tăng trưởng thương mại đáng kể và 29% kỳ vọng mức tăng vừa phải.
 |
Báo cáo của ACCA đã tiến hành khảo sát các kế toán viên và lãnh đạo doanh nghiệp nhằm tìm hiểu quan điểm hiện tại của họ về thương mại toàn cầu. |
Ông Jonathan Ashworth, Chuyên gia Kinh tế trưởng của ACCA, nhận định năm 2025 là giai đoạn đặc biệt của thương mại quốc tế, khi Mỹ nâng thuế nhập khẩu lên mức cao nhất kể từ thập niên 1930. “Nền kinh tế toàn cầu cho thấy khả năng chống chịu tốt hơn dự kiến trước những gián đoạn thương mại, song rủi ro tăng trưởng chậm lại trong thời gian tới vẫn hiện hữu,” ông chia sẻ. “Tuy nhiên, các lãnh đạo doanh nghiệp vẫn duy trì sự lạc quan thận trọng và ủng hộ mạnh mẽ hệ thống thương mại mở, minh bạch.”
Báo cáo chỉ ra rằng chủ nghĩa bảo hộ và căng thẳng địa chính trị đang là những lực cản lớn nhất đối với tăng trưởng thương mại toàn cầu. Ba rủi ro được xếp hạng hàng đầu gồm “căng thẳng địa chính trị”, “xung đột quốc tế hoặc nội chiến” và “chính sách bảo hộ tại các nền kinh tế phát triển”.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng nhận diện rõ những cơ hội mới từ chuyển đổi công nghệ và đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Một nửa số người tham gia khảo sát cho biết việc ứng dụng công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI) để hỗ trợ thương mại xuyên biên giới là cơ hội lớn nhất. Theo sau là chiến lược “đa dạng hóa địa điểm sản xuất và nguồn cung” cùng “tiếp cận công nghệ tiên tiến”.
Khảo sát cho thấy, 60% tổ chức đã chuyển một phần cơ sở sản xuất, đầu tư hoặc nhà cung cấp trong những năm gần đây, và 61% có kế hoạch tiếp tục dịch chuyển trong thời gian tới, phản ánh xu hướng tái cấu trúc chuỗi giá trị toàn cầu nhằm thích ứng với môi trường thương mại mới.
Bên cạnh triển vọng mở rộng thương mại, ACCA cảnh báo về nguy cơ chi phí vận hành tăng cao do hệ thống thương mại toàn cầu ngày càng phân mảnh. Khoảng 35% doanh nghiệp cho biết chi phí có thể tăng hơn 10% do biến động thương mại, trong khi 46% dự kiến mức tăng dưới 10%. Chỉ 6% tin rằng chi phí sẽ giảm trong thời gian tới.
Theo ACCA, các kết quả này phản ánh khả năng thích ứng cao của doanh nghiệp trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang định hình lại. Mặc dù chủ nghĩa bảo hộ có thể làm thay đổi dòng chảy thương mại, nhiều doanh nghiệp vẫn chủ động tận dụng đổi mới sáng tạo, công nghệ và mở rộng thị trường để duy trì năng lực cạnh tranh.
Báo cáo của ACCA cũng đặt các kết quả khảo sát trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hiện nay. Theo đó, tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2025 vẫn duy trì mức ổn định, song chịu ảnh hưởng bởi những yếu tố mang tính cấu trúc như chuyển đổi năng lượng, ứng dụng AI và nỗ lực cân bằng giữa mục tiêu khí hậu và tăng trưởng.
Trong bối cảnh đó, đa dạng hóa thương mại được xem là chiến lược then chốt. Doanh nghiệp ngày càng chú trọng thúc đẩy thương mại khu vực, ứng dụng nền tảng số trong giao dịch quốc tế, và xây dựng chuỗi cung ứng linh hoạt hơn. ACCA nhận định những xu hướng này có thể dần tái định hình mô hình thương mại toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ giá trị cao.
Dù còn nhiều bất định, phần lớn doanh nghiệp vẫn giữ thái độ tích cực, coi hệ thống thương mại đa phương và dựa trên quy tắc là nền tảng quan trọng cho tăng trưởng dài hạn.
