Doanh nghiệp cần đánh giá chính xác ảnh hưởng của Covid-19 đến hoạt động sản xuất, kinh doanh để nhận diện các rủi ro.
Các rủi ro trước mắt có thể được nhận diện một cách dễ dàng, tuy nhiên, nhiều rủi ro có thể sẽ không được nhận diện rõ ràng ngay trong thời điểm hiện tại, đặc biệt là các rủi ro liên quan đến việc xác định giá giao dịch liên kết đối với các doanh nghiệp phát sinh lỗ trong giai đoạn Covid-19 mà có thể doanh nghiệp đã không lưu ý đến.
Thực tế đã xảy ra là trong lúc Covid-19 hoành hành, nhiều doanh nghiệp đã phải tạm ngừng kinh doanh theo yêu cầu của Chính phủ trên phạm vi toàn thế giới. Với tình trạng này, các chi phí biến đổi từ hoạt động kinh doanh có thể được cắt giảm, song nhiều chi phí cố định không thể được cắt giảm ngay lập tức. Cùng với tình trạng trên, nhiều đơn hàng đã được đặt hàng trước không thể vận chuyển đến khách hàng vì chính sách hạn chế xuất khẩu của các chính phủ hoặc các đơn hàng có thể bị hủy từ chính khách hàng.
Bên cạnh đó, tại nhiều quốc gia và ngành công nghiệp, nhu cầu của một số hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định đã suy giảm một cách đột ngột, thậm chí biến mất trong và sau thời điểm doanh nghiệp ngừng hoạt động. Để giữ vững thị phần trên thị trường, nhiều công ty đã bán/ cung cấp hàng hóa/ dịch vụ với giá thấp hơn chi phí, hoặc phải gia tăng chi phí tiếp thị để giữ vững mục tiêu kinh doanh.
Trong nhiều trường hợp, vòng đời sản phẩm của một số công ty có thể đột nhiên bị chuyển từ giai đoạn tăng trưởng sang giai đoạn suy thoái vì ảnh hưởng của dịch bệnh. Tuy nhiên, các công ty có thể vẫn muốn giữ lại các sản phẩm này bằng cách bán với giá thấp hơn chi phí để cố gắng giới thiệu đến khách hàng một chuỗi các sản phẩm hoàn chỉnh của công ty mình.
Có thể thấy, ảnh hưởng từ dịch bệnh làm gia tăng các chi phí hoạt động kinh doanh và sau đó làm suy giảm các nhu cầu một cách nhanh chóng ở góc độ toàn cầu. Điều này có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế toàn cầu.
Các doanh nghiệp độc lập có thể phát sinh lỗ vì các sự kiện bất thường do suy thoái kinh tế toàn cầu là điều không thể tránh khỏi. Việc phát sinh lỗ sẽ tạo ra các rủi ro trọng yếu đối với doanh nghiệp có phát sinh giao dịch với các bên liên kết. Theo khuyến nghị của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) và Liên hợp quốc, lỗ từ hoạt động kinh doanh sẽ làm phát sinh yêu cầu xem xét đặc biệt kỹ lưỡng về vấn đề xác định giá giao dịch liên kết phụ thuộc vào nguyên nhân và bản chất của việc phát sinh lỗ. Với việc phát sinh lỗ gây ra bởi đại dịch Covid-19, các cơ quan thuế sẽ xem xét kỹ lưỡng các lý do lỗ, do đó, RSM khuyến nghị các doanh nghiệp cần lưu ý 3 khía cạnh quan trọng khi giải trình lỗ với cơ quan thuế như sau:
Một là, các tác động của Covid-19 có thể khác nhau giữa quốc gia này với quốc gia khác. Các doanh nghiệp tại một số quốc gia có thể gánh chịu nhiều bất lợi, tuy nhiên, các công ty tại các quốc gia khác có thể lại nắm bắt được nhiều cơ hội từ đại dịch.
Hai là, các tác động từ Covid-19 có thể khác nhau giữa các ngành nghề. Trong khi các doanh nghiệp thuộc một số ngành nghề nhất định có thể phát sinh lỗ đáng kể, nhưng các công ty tại các ngành nghề khác có thể không bị ảnh hưởng bởi đại dịch này.
Ba là, việc chia sẻ hoặc phân bổ lỗ hoạt động do tác động của Covid-19 cũng sẽ phụ thuộc vào rủi ro phải gánh chịu của các doanh nghiệp. Ví dụ, công ty gánh chịu rủi ro thị trường có thể gia tăng chi phí tiếp thị để bảo vệ thị phần.
Với các rủi ro trọng yếu về xác định giá giao dịch liên kết từ việc phát sinh lỗ hoặc tỷ suất lợi nhuận thấp, RSM khuyến nghị các doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết nên thực hiện một số hành động ngay từ bây giờ, gồm:
Thực hiện các đánh giá về các tác động của Covid-19 đối với quốc gia và ngành nghề mà doanh nghiệp mình đang hoạt động, các rủi ro này có đáng kể hay không.
Lưu trữ và lượng hóa các tác động của Covid-19 dựa trên các dữ liệu hoạt động và tài chính.
Tách biệt kết quả hoạt động kinh doanh giữa giai đoạn bị ảnh hưởng bởi Covid-19 và các giai đoạn khác.
Xem xét lại hồ sơ về chức năng và rủi ro liên quan để đảm bảo rằng các lý do gây ra lỗ từ Covid-19 tương ứng với các rủi ro gánh chịu của doanh nghiệp.
Đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn ra và các doanh nghiệp Việt Nam vẫn phải chống lại tác động chưa lường trước của đại dịch. Hầu hết doanh nghiệp Việt Nam đã trở lại hoạt động và đang đối mặt với rủi ro kinh doanh, RSM Việt Nam sẽ tiếp tục theo dõi các tác động tiềm năng của Covid-19 vào doanh nghiệp Việt Nam và chủ động nhận diện sớm các rủi ro để hỗ trợ khách hàng giảm thiểu các tác động khi xác định giá giao dịch liên kết.
