Chuyển đổi kép, doanh nghiệp hướng tới 3 trụ cột cốt lõi

Nhìn rõ giá trị từ chuyển đổi kép

Ông Vũ Minh Tiến nhận định, hiện nay doanh nghiệp Việt Nam may mắn khi thời gian qua câu chuyện chuyển đổi kép được Chính phủ vô cùng quan tâm và có những chính sách kịp thời hỗ trợ chuyển đổi.

Nhưng theo ông Tiến, hiện vẫn có khoảng cách giống như bức tường ngăn doanh nghiệp, người tiêu dùng và cả cộng đồng đến với chuyển đổi kép bởi còn nhiều thách thức. Trong quá trình tư vấn, VIAD nhận thấy nhiều doanh nghiệp không hiểu chuyển đổi kép là gì, chuyển đổi số là gì, chuyển đổi xanh là gì, cái gì làm trước. Bởi vậy, ông Tiến cho rằng nên đẩy mạnh công tác truyền thông cho doanh nghiệp hiểu lợi ích chuyển đổi kép, cách tiếp cận.

Tại sao một số doanh nghiệp không mặn mà chuyển đổi kép? Ông Tiến lý giải là vì chi phí không dễ tiếp cận. Câu chuyện chuyển đổi kép đang được xây dựng nhiều là của doanh nghiệp lớn, đáp ứng với các tiêu chí của quốc tế nhưng đặc thù Việt Nam có 90% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, họ vẫn còn khó khăn trong chuyển đổi kép. Mặc dù đã có Nghị định 80 và một số thông tư cụ thể với cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ nhưng để họ tiếp cận được là cả vấn đề, đây là bài toán cần phải gỡ.

Thứ hai, trong quá trình chuyển đổi, phải hướng tới cho doanh nghiệp 3 trụ cột cốt lõi gồm thứ nhất tăng trưởng bền vững, thứ hai tăng khả năng chống chịu với ngoại cảnh (đến từ chiến tranh thương mại, hàng rào thuế quan…) và thứ ba là giảm phát thải và tăng hiệu suất sử dụng tài nguyên.

“Hướng tới ba trụ cột cốt lõi để họ nhìn thấy rõ giá trị. Hiện nay nhiều doanh nghiệp đã không còn theo đuổi mục tiêu vì lợi nhuận mà có hướng vị tự nhiên, quan tâm đến phát triển bền vững”, Luật sư Vũ Minh Tiến nhấn mạnh. Đồng thời ông cũng kiến nghị từ kế hoạch phát triển, định hướng chính sách đến thực tế cần có điểm giao nhau để chính sách đi vào thực tế tốt hơn.

Thách thức trong tiếp cận nguồn tài chính

Liên quan đến thách thức về tài chính trong thực hiện chuyển đổi kép của doanh nghiệp vừa và nhỏ, bà Đỗ Lê Thu Ngọc, Trưởng phòng Phát triển bao trùm, UNDP tại Việt Nam cho biết, yếu tố xanh và số được quan tâm chia sẻ nhiều, UNDP đã có chương trình có hỗ trợ doanh nghiệp kinh tế tuần hoàn, doanh nghiệp tác động xã hội chuyển đổi số. Trong quá trình hỗ trợ các doanh nghiệp này, bà Ngọc nhận thấy có khoảng cách xa từ doanh nghiệp hàng đầu và doanh nghiệp rất nhỏ như siêu máy tính với điện thoại đen trắng ở vùng sâu xa.

Theo đại diện UNDP, trong các chương trình đào tạo chuyển đổi số cho doanh nghiệp hiện chỉ tập trung giúp doanh nghiệp hỗ trợ bán hàng trên sàn thương mại điện tử, làm ảnh, clip bán hàng mà quên đi chuyển đổi mô hình kinh doanh cho phù hợp chuyển đổi số, từ truyền thống sang cả bán trực tuyến và trực tiếp, phải có mô hình đủ hấp dẫn để có nguồn lực tài chính, nếu sơ bộ cho bán hàng online thì khó. Bà Ngọc khuyến nghị cần thận trọng hơn trong đào tạo các doanh nghiệp này trong tham gia các sàn thương mại điện tử

“Nguồn lực tài chính là trở ngại lớn nhất trong sẵn sàng xanh của doanh nghiệp do họ chưa tìm được môi trường kinh doanh phù hợp. Hiện môi trường chính sách và môi trường kinh doanh xanh còn chưa rõ ràng, để tìm kiếm nguồn tài chính từ các ngân hàng thương mại còn khó, khi các doanh nghiệp nhỏ không có tài sản thế chấp, còn hoạt động sáng tạo rủi ro cao hơn”, bà Đỗ Lê Thu Ngọc chia sẻ.

Cũng theo bà Ngọc, hiện có một số công cụ tài chính đã được biết đến trên thế giới như công cụ thị trường trái phiếu hay tại Việt Nam đang nghiên cứu xây dựng thị trường tín chỉ, doanh nghiệp nên cân nhắc để tham gia.

Về câu chuyện tín chỉ carbon, ông Vũ Minh Tiến cho rằng, tín chỉ carbon được nói nhiều nhưng khung pháp lý Việt Nam hiện nay chưa đầy đủ hình thành carbon đúng nghĩa, các bộ đang có chương trình xây dựng thị trường tín chỉ carbon hoàn chỉnh vào năm 2028. Trong quá trình chờ đợi, doanh nghiệp cần có sự chuẩn bị cụ thể về chiến lược, bởi sau thoả thuận Paris về giảm phát thải carbon, các nước đang phát triển có nhiều cơ hội hơn bởi chưa phát thải quá nhiều.

Ông Tiến nhận định, việc xây dựng thị trường tín chỉ carbon là tất yếu, giúp giảm thải và tăng khả năng thích ứng với cơ chế quốc tế về định giá. Việt Nam rừng vàng biển bạc, thị trường tín chỉ carbon Việt Nam rất dồi dào, đem tín chỉ carbon trở thành tài nguyên quốc gia, khai thác hiệu quả, cần hành lang pháp lý rõ ràng để triển khai được ngay, để sẵn sàng hội nhập bởi khoảng cách Việt Nam và EU đang ở rất xa.

Liên quan đến câu hỏi ESG bất động sản hay thương mại điện tử (TMĐT), đây là bài toán cần phải quan tâm. Ông Tiến cho rằng, TMĐT là giải pháp, người tiêu dùng biết đến và được giáo dục về tiêu dùng xanh, nhìn được nguồn gốc sản phẩm đem lại giá trị về sức khoẻ, giá trị môi trường… đó là bài toán TMĐT trong 10 năm tới cần có lời giải, với thị trường 100 triệu dân, Việt Nam có thể nhìn xa hơn, vươn mình tới bất kỳ đâu với tầm nhìn toàn cầu. TMĐT là giải pháp hiệu quả để tránh giảm hàng rào thuế quan so với thương mại thông thường.

“TMĐT cực kỳ hiệu quả trong chuyển đổi xanh”, ông Vũ Minh Tiến nhận định và cho biết, ngành bất động sản đã nhìn thấy chuyển đổi xanh tại một số khu công nghiệp từ 20 năm trước, nhưng mức quan tâm của doanh nghiệp bất động sản đối với chuyển đổi xanh còn chưa cao.

“Để đầu tư một doanh nghiệp bất động sản xanh phải đầu tư hạ tầng bài bản, nguồn lực lớn nhưng khi dự án không được cấp tín dụng xanh, doanh nghiệp sẽ bị vướng. Hiện một số ngân hàng đã áp dụng trái phiếu xanh, tiền gửi xanh, đầu vào có rồi nhưng cần đầu ra, bởi vậy cần hành lang chính sách, cơ chế hiệu quả để tất cả cùng nhìn cùng đánh giá để thúc đẩy dự án xanh”, ông Vũ Minh Tiến nói.

Hải Minh