Nhiều người không chọn cách để tiền trong tài khoản tiết kiệm, mà chuyển sang kênh chứng khoán. Ảnh: Dũng Minh.
Vốn trong dân đã vào và sẽ ở lại thị trường
Tháng 3/2020, anh Trần Vũ Minh, con trai Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Hòa Phát Trần Đình Long đăng ký mua vào 20 triệu cổ phiếu.
Đây là cổ đông nội bộ đầu tiên phát pháo hiệu mua vào cổ phiếu khi toàn thị trường đang lao dốc do tác động dịch Covid-19. Anh Minh sau mua xong ghi nhận tài khoản lỗ ngay khoảng 20% tỷ đồng bởi giá cổ phiếu HPG tiếp tục giảm còn 14.000 đồng/cổ phiếu. Minh đăng ký mua tiếp 20 triệu cổ phiếu.
Trong tâm lý lo sợ vẫn bao trùm toàn thị trường, hàng loạt lãnh đạo các doanh nghiệp như VNM, MWG, KBC, TMS, SBT, PNJ đã đăng ký mua vào cổ phiếu.
Đi theo các đại gia này là dòng vốn của hàng trăm, hàng nghìn cán bộ, nhân viên của doanh nghiệp, đối tác làm ăn, rồi lan tỏa sang người thân, bạn bè của họ, đổ vào mua cổ phiếu.
Bởi lẽ, cổ phiếu được nhìn nhận đã bị thị trường bán tháo với quá giá rẻ, trong khi hoạt động doanh nghiệp dù ảnh hưởng bởi Covid-19 nhưng không đến mức nguy hiểm.
Trong khi đó, lãi suất tiền gửi ngân hàng giảm thấp khiến những người đầu tư, kinh doanh không thể bằng lòng với tỷ suất sinh lời của dòng tiền nhàn rỗi. Thực tế, lãi suất liên tiếp có diễn biến giảm kể từ cuối quý III/2019.
Tính đến tháng 10/2020, nhiều khách hàng lớn của một số ngân hàng được chào lãi suất cho vay 5,3%/năm, kỳ hạn vay 6 tháng. Nhân viên tín dụng chia sẻ, giá vốn chỉ có 2% và ngân hàng đang đẩy mạnh cho vay để đạt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng.
Một nhà đầu tư kể, để 2 tỷ đồng tiền gửi kỳ hạn 1 tuần ở ngân hàng chỉ được lãi vỏn vẹn 76.000 đồng nên bà chuyển luôn sang tài khoản chứng khoán để đầu tư.
Những yếu tố cơ bản nói trên cộng với sự vào cuộc tích cực của đội ngũ môi giới các công ty chứng khoán, hàng chục nghìn tài khoản đã được mở mới hàng tháng từ đó đến nay, hình thành đội ngũ nhà đầu tư mới (F0) trên thị trường chứng khoán, góp phần quan trọng tạo nên hiệu ứng “quả cầu tuyết” về thanh khoản, điểm số, giá cổ phiếu.
Trong khi đó, một số nhà đầu tư cũ (Fn) liên tục mua vào, bán ra vì sợ thị trường sẽ đảo chiều. Một số khác thức thời hơn đã giữ chặt cổ phiếu khi nhận ra dòng tiền vào thị trường ào ạt.
Trong chầu cafe tất niên của một nhóm nhà đầu tư mở tài khoản tại 4 - 5 công ty chứng khoán thuộc Top 10 thị phần môi giới, một nhà đầu tư thuộc thế hệ 6x cho biết, năm 2020, gia đình bà thắng lớn, 1 triệu cổ phiếu VND mua từ khi giá 1,1x giờ thị giá trên 3x, 600.000 cổ phiếu PAN giá tăng gấp rưỡi, hơn 1 triệu cổ phiếu HPG giá tăng gấp đôi, cổ phiếu ngân hàng, bất động sản cũng tăng giá mạnh.
Cơ hội kiếm lời “mười năm có một” khiến cậu con trai tốt nghiệp một trường danh tiếng ở Mỹ về nước nhưng chưa vội đi làm, mà theo mẹ lên sàn chứng khoán. Bà mẹ khoe cấp vốn cho con trai 1 tỷ đồng, nay giá trị tài khoản đã tăng gấp đôi.
Rất nhiều nhà đầu tư F0 nhìn nhận, thị trường chứng khoán là kênh đầu tư hiệu quả và quyết định sẽ đồng hành cùng thị trường, dù tỷ suất sinh lời trong thời gian tới có thể thấp hơn. Phiên giao dịch ngày cuối năm, giá nhiều cổ phiếu, kể cả những cổ phiếu đã tăng mạnh một số phiên trước đó giữ ở mặt bằng ổn định, thậm chí tiếp tục tăng, cho thấy dòng tiền không rời bỏ thị trường.
Một môi giới chia sẻ: “Dự báo, sang năm mới, khi nhiều sổ tiết kiệm đáo hạn, dòng tiền sẽ tiếp tục chảy vào thị trường chứng khoán. Một số khách hàng của tôi đã hứa hẹn nộp thêm tiền vào tài khoản”.
Cơ sở của kỳ vọng
Các doanh nghiệp niêm yết (trừ một số ngành như du lịch, hàng không) đã phục hồi lợi nhuận theo mô hình chữ V.
Trên thực tế, nền kinh tế Việt Nam được nhận xét bắt đầu phục hồi từ quý III/2020 và có thể sẽ đạt mức tăng trưởng cao trong thời gian tới khi mức tăng trưởng cải thiện dần theo từng quý.
Năm 2021, ước tính tăng trưởng lợi nhuận của các công ty niêm yết trong phạm vi nghiên cứu của SSI Research thuộc Công ty Chứng khoán SSI là 23% sau khi giảm 17% trong năm 2020.
Dự báo tăng trưởng lợi nhuận của các công ty niêm yết năm 2021 trong phạm vi nghiên cứu của SSI Research là 23%.
Trong thông điệp đầu năm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đưa ra kế hoạch tăng trưởng GDP năm 2021 ổn định khoảng 6,5% so với năm trước đang tạo ra niềm tin và động lực mới đối với các nhà đầu tư.
Các con số đang cho thấy triển vọng của nền kinh tế là lạc quan. Việt Nam đã có tầm quan trọng hơn trong hệ sinh thái công nghiệp chế biến chế tạo toàn cầu.
Một doanh nghiệp trong ngành vật liệu xây dựng mới đây đã ký hợp đồng xuất khẩu sang Mỹ với quy mô gần 500 tỷ đồng năm 2021 cho biết, nếu như trước đây các nhà nhập khẩu phải thị sát thực tế tại Việt Nam rồi mới đặt bút ký hợp đồng thì nay họ chấp nhận xem hình ảnh từ xa, doanh nghiệp gửi hàng mẫu rồi có thể ký những hợp đồng lớn.
Ngay trong quý IV/2020, phân tích của SSI cho thấy, chỉ số sản xuất công nghiệp (IPP) tăng 6,3% so với cùng kỳ năm 2019 (riêng tháng 12 tăng 9,5% so với cùng kỳ), trong khi ngành sản xuất đạt tăng trưởng đáng kể ở mức 9% so với cùng kỳ. Điều này xác nhận cho sự phục hồi về mặt sản xuất đã quay trở lại mức trước khi có dịch Covid-19.
Bên cạnh đó, không thể không nhắc đến những tác động mạnh mẽ hơn từ các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA hay RCEP. Đây cũng là lý do được dùng để giải thích cho việc doanh số bán xe đầu kéo tháng 12/2020 của Công ty cổ phần Tài chính Hoàng Huy tăng mạnh trở lại sau khi đạt đỉnh vào tháng 9.
Trong báo cáo mới nhất có tên "Thời cơ trỗi dậy", Công ty Chứng khoán Rồng Việt nhận định, triển vọng tích cực, sự phục hồi rõ ràng hơn của nền kinh tế khi dịch Covid-19 dần được kiểm soát sẽ là trụ đỡ cho đà tăng của thị trường chứng khoán.
Bên cạnh đó, lãi suất vẫn đang được duy trì ở mức thấp, cơ hội nâng hạng thị trường ngày càng rõ nét, khiến kênh đầu tư chứng khoán tiếp tục hấp dẫn, từ đó thu hút thêm dòng tiền của nhà đầu tư trong nước.
Với nhà đầu tư nước ngoài, có những ý kiến dự báo, dòng vốn ngoại sẽ quay lại thị trường trong năm 2021, sau khi phải rút ra trong năm 2020 vì những yếu tố khách quan.
Cơ hội của doanh nghiệp
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên tổ chức tháng 6/2020, các cổ đông của Bamboo Capital (BCG) dù cảm nhận rõ triển vọng của Công ty từ các dự án lớn đang triển khai nhưng không ai ngờ rằng, giá cổ phiếu BCG sẽ tăng lên trên 13.000 đồng/cổ phiếu hiện nay.
Khi đó, thị giá ở mức 5.000 - 6.000 đồng/cổ phiếu được kỳ vọng ở mức tăng về mệnh giá vào cuối năm 2020. Ở mặt bằng giá này, Chủ tịch Hội đồng quản trị BCG, ông Nguyễn Hồ Nam mới đăng ký mua thêm 1 triệu cổ phiếu và vợ ông cũng đăng ký mua vào.
Thị giá cổ phiếu phục hồi mạnh mẽ giúp BCG rất nhiều trong việc thực hiện kế hoạch huy động vốn ở trong nước và quốc tế cho các dự án năng lượng mặt trời, dự án bất động sản có vốn đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng đang triển khai.
Với Công ty cổ phần Phát triển Hạ tầng Kỹ thuật (IJC), sự phục hồi của thị giá cổ phiếu đã giúp Công ty bán đấu giá 80 triệu cổ phiếu thành công, thu về hơn 1.000 tỷ đồng trong tháng 12/2020.
Doanh nghiệp “anh em” với IJC là Công ty cổ phần Kinh doanh và Phát triển Bình Dương (TDC) chuẩn bị đấu giá cổ phần sẽ thuận lợi hơn khi thị giá tăng 50% lên trên 15.000 đồng/cổ phiếu. TDC đang thiếu vốn trầm trọng nên trong tháng cuối năm 2020 đã huy động 700 tỷ đồng trái phiếu.
Thị trường vốn hồi phục và sôi động còn giúp các doanh nghiệp cơ cấu tài sản và các khoản đầu tư hiệu quả hơn. Chẳng hạn, Vinaconex (VCG) thoái vốn tại các công ty con với giá tốt, ghi nhận lợi nhuận cuối năm 2020.
Các ngân hàng thương mại sau bao năm chờ đợi đã hiện thực lời hứa niêm yết với cổ đông. Đây là thời điểm quá đẹp để các ngân hàng lên niêm yết.
Báo Đầu tư Chứng khoán ghi nhận nhiều doanh nghiệp đã chuẩn bị kế hoạch tăng vốn bằng chia thưởng phát hành cổ phần mới, chuyển sàn niêm yết, tái cơ cấu tải sản, các khoản đầu tư tài chính, vốn góp.
Ngoài ra, nhu cầu đầu tư chứng khoán tăng sẽ tạo động lực thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước. Giới đầu tư kỳ vọng, Chính phủ sẽ thúc đẩy việc xóa bỏ các vướng mắc về định giá doanh nghiệp và thủ tục IPO/thoái vốn, qua đó tạo nên các thương vụ ấn tượng trong năm 2021.
