Xử lý đất đai kéo chậm tiến độ cổ phần hóa

Hapro là một trong số ít doanh nghiệp được Kiểm toán Nhà nước đánh giá là “thu hồi được nhiều diện tích đất khi chuyển sang công ty cổ phần”. Ảnh: Đức Thanh

Vướng mắc lớn nhất là phương án sử dụng đất

"Lần đầu tiên có việc thu hồi nhiều diện tích đất khi chuyển sang công ty cổ phần" là đánh giá của  Kiểm toán Nhà nước đối với công tác cổ phần hóa của Tổng công ty Thương mại Hà Nội (Hapro). Theo Kiểm toán Nhà nước, Thành phố đã thực hiện nghiêm túc quy trình cổ phần hóa doanh nghiệp, tổ chức thận trọng, có hiệu quả, chỉ đạo sát sao trong việc xây dựng phương án sử dụng đất và xử lý đất đai khi cổ phần hóa, mang tính đột phá, sáng tạo, hiệu quả.

Tuy nhiên, không nhiều doanh nghiệp làm được điều này khi cổ phần hóa.

Theo ông Nguyễn Hồng Long, Phó trưởng ban Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp, vướng mắc lớn nhất đến từ phương án sử dụng đất. “Với một quá trình từ mấy chục năm nay, đối với doanh nghiệp nhà nước, đất đai tồn tại rất nhiều vấn đề mà bản thân doanh nghiệp phải xử lý”, ông Long nói.

Cụ thể hơn, ông Phạm Đức Trung, Trưởng ban Nghiên cứu cải cách và phát triển doanh nghiệp (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương) cho biết, nhiều doanh nghiệp có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng khắp các địa phương phản ánh rằng, do công tác thống kê đất đai, công tác đo đạc, công tác hoàn chỉnh hồ sơ, giấy tờ ở phạm vi rộng, đòi hỏi phải hoàn thành trước thời điểm quyết định phê duyệt cổ phần hóa, đã gây lúng túng và khó khăn cho các đơn vị.

Chưa kể, doanh nghiệp quốc phòng an ninh cũng gặp phải vấn đề về đất đai. “Việc phê duyệt phương án sử dụng đất của doanh nghiệp cổ phần hóa căn cứ vào quy hoạch đất đai của địa phương, trong khi khá nhiều địa phương chưa có hoặc chưa được phê duyệt quy hoạch đất đai”, ông Trung cho biết thêm.

Chia sẻ vấn đề này, ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho rằng, quan trọng làm sao để người dân thấy cơ sở nhà đất đó có sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả không, nếu không thì phải trả lại cho chính quyền địa phương để đấu giá giao đất cho những thành phần kinh tế khác.

“Trong quá trình triển khai, chúng tôi có đề nghị tất cả các cơ quan phải chủ động trên cơ sở rà soát của doanh nghiệp để phê duyệt theo đúng quy định của pháp luật. Cơ quan, UBND tỉnh, thành phố phê duyệt phương án sử dụng đất đai và gửi về cơ quan đại diện sở hữu, thống nhất và ra quyết định đất đai được công bố quy hoạch để tiến hành việc chuyển đổi cổ phần hóa hay tiếp tục sử dụng cho doanh nghiệp bao nhiêu nếu doanh nghiệp nhà nước chưa cổ phần hóa”, ông Tiến cho hay.

Thúc tiến độ thông qua thể chế

Để tháo gỡ vướng mắc về đất đai, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản để xử lý.

Theo ông Nguyễn Hồng Long, Nghị định 126/2017/NĐ-CP sửa đổi rất nhiều nội dung so với Nghị định 59/2011/NĐ-CP, trong đó quan trọng nhất là quy định về phê duyệt phương án sử dụng đất. Đây là tiền đề để xây dựng phương án cổ phần hóa doanh nghiệp. Nghị định 32/2018/NĐ-CP quy định sử dụng vốn càng chặt chẽ hơn nữa, trong đó có quy định rõ hơn đối với đất trả tiền một lần và đất trả tiền hằng năm.

Kỳ Thành
baodautu.vn