Quy định hiện hành không đề cập số lượng ô tô mà doanh nghiệp có thể nhận dưới hình thức quà biếu, tặng của đối tác nước ngoài
Bà Nguyễn Thị P.T., sinh năm 1979, Việt kiều định cư tại Hoa Kỳ, có đăng ký hộ khẩu thường trú tại Bà Rịa - Vũng Tàu đã gửi đơn tới cơ quan chức năng đề nghị cho phép được nhập khẩu chiếc xe Toyota Siena và moto Harley Davidson theo hình thức phi mậu dịch, với cam kết đóng đầy đủ các loại thuế theo quy định. Trước đó, những chiếc xe này đã được cơ quan hữu trách trả lời là không đủ điều kiện để nhập khẩu theo hình thức là tài sản của Việt kiều hồi hương.
Việt kiều Nguyễn Thị P.T. không phải là trường hợp hiếm. Tại Bà Rịa - Vũng Tàu còn có hàng loạt đơn đề nghị tương tự được gửi tới cơ quan hữu trách, như trường hợp của Việt kiều Hồ Thanh H. mang theo xe Lexus LX 570 và mô tô Harley Davidson cũng xin được nộp thuế, lấy xe ra.
Tuy nhiên, việc giải quyết nhập khẩu theo đề nghị của các Việt kiều hay buộc tái xuất các xe không đủ điều kiện này lại đang khiến cơ quan chức năng có chút lúng túng. Nguyên do, Thông tư 20/2014/TT-BTC quy định, nếu không đủ điều kiện nhập khẩu thì phải thực hiện tái xuất ô tô, nhưng cũng lại cho phép nhập khẩu theo loại hình phi mậu dịch và nộp đủ thuế với xe ô tô đã qua sử dụng.
Theo quy định hiện hành về xe qua sử dụng được nhập khẩu là có chạy tối thiểu 10.000 km hoặc có thời gian sử dụng đủ 6 tháng, kể từ ngày đăng ký xe. Nhưng các xe mà Việt kiều đề nghị được nhập khẩu theo hình thức phi mậu dịch và đóng đủ thuế theo quy định để đỡ bị tái xuất lại rơi vào tình trạng không đủ điều kiện là xe đã qua sử dụng, bởi số km trên đồng hồ rất thấp, chỉ đôi trăm km.
Đại diện Cục Hải quan Đồng Nai cho hay, quy định tại Thông tư 20/2014/TT-BTC được hiểu là Việt kiều chỉ được nhập khẩu xe ô tô đã qua sử dụng (xe đang dùng ở nước ngoài) theo loại hình phi mậu dịch và phải đáp ứng đủ các quy định hiện hành. Tuy nhiên, thực tế kiểm tra thì nhiều xe lại mới 100%, chưa qua sử dụng. Hơn nữa, nếu cho nhập khẩu xe chưa qua sử dụng dưới 9 chỗ ngồi, thì lại phải đáp ứng quy định tại Thông tư 20/2011/TT-BCT về ủy quyền chính hãng. Bởi vậy, các trường hợp này đang khiến cơ quan hải quan, dù muốn thu được nhiều thuế từ các xe sang, nhưng lại sợ vướng quy định.
Trong một diễn biến khác, Cục Hải quan Đà Nẵng mới đây cũng đưa ra cảnh báo rằng, hiện nay việc nhập khẩu các xe chở người dưới 9 chỗ ngồi, chưa qua sử dụng của các doanh nghiệp bị giới hạn bởi Thông tư 20/2011/TT-BCT về ủy quyền chính hãng. Vì vậy, không loại trừ khả năng doanh nghiệp lợi dụng chính sách nhập khẩu theo chế độ phi mậu dịch để nhập khẩu ô tô, không phải thực hiện quy định tại Thông tư 20/1011/TT-BCT.
Hiện nay, cảng Đà Nẵng cũng đang lưu giữ hơn 10 xe ô tô tồn đọng từ năm 2012, nhưng vẫn chưa có người đến nhận. Đáng chú ý là, tất cả đều là xe ô tô hạng sang, có giá trị cao và không loại trừ khả năng xe không đủ điều kiện nhập khẩu theo chế độ tài sản di chuyển của Việt kiều hồi hương, nên được các doanh nghiệp hợp thức hóa hồ sơ để chuyển sang hình thức biếu tặng.
Nhận xét trên xuất phát từ câu chuyện Công ty TNHH Phương Nhật My (Đà Nẵng). Đầu năm 2014, Công ty đã được cấp phép nhập khẩu 1 xe ô tô theo hình thức quà biếu tặng của đối tác nước ngoài. Tuy nhiên, chỉ sau 2 tháng, doanh nghiệp này lại đề nghị được nhận quà biếu tặng cũng là ô tô của một đối tác nước ngoài khác. Đáng nói là, quy định hiện hành lại không đề cập chuyện doanh nghiệp có thể nhận bao nhiêu ô tô dưới hình thức quà biếu, tặng của đối tác nước ngoài, dù các “món quà” này có giá trị hàng tỷ đồng.
Nguồn tin của Báo Đầu tư cho hay, không ít xe hạng sang đã được vận chuyển đến Việt Nam và nằm ở cảng đợi cả năm nay mới được đối tác nước ngoài phát văn thư biếu, tặng cho một đối tác ở Việt Nam. Đơn cử, một doanh nghiệp ở Quảng Ninh xin được nhận xe là quà biếu tặng, với thư tặng đề tháng 1/2014, nhưng món quà là chiếc xe Lexus LX 570 chưa qua sử dụng đã được chuyển đến cảng Việt Nam từ tháng 1/2013.
Dẫu vậy, rất nhiều cơ quan hải quan đã đề nghị Tổng cục Hải quan cho phép các Việt kiều hay tổ chức tại Việt Nam được nhận các xe ô tô chưa qua sử dụng này kèm yêu cầu đóng thuế đầy đủ và không có ưu đãi gì. Điều này cũng cho thấy, áp lực từ việc thu ngân sách là không hề nhỏ.
