Tại buổi ra mắt Hiệp hội Các doanh nghiệp sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) diễn ra giữa tuần này, không ít âu lo đã được các doanh nghiệp bày tỏ. Nếu như năm 2012, 5 đại gia bao gồm Honda Việt Nam, Yamaha Việt Nam, Piaggio Việt Nam, VMEP và Suzuki Việt Nam tiêu thụ 3,11 triệu chiếc và chiếm 96% thị phần, thì năm 2013, “ngũ đại gia” này chỉ bán được 2,79 triệu xe. Trước đó, năm 2011, các doanh nghiệp xe máy có vốn đầu tư nước ngoài đã đạt được doanh số đỉnh cao với khoảng 3,4 triệu xe.
Ông Wang Chinh Tung, Tổng giám đốc Công ty TNHH Chế tạo công nghiệp và gia công chế biến hàng xuất khẩu Việt Nam (VMEP) cho hay, mặc dù không lạc quan về mức tiêu thụ trong năm 2014 sẽ được cải thiện so với năm 2013, nhưng với dự báo tăng trưởng GDP năm 2014 được Chính phủ đưa ra cao hơn năm 2013, các doanh nghiệp vẫn mong đợi.
Áp lực tăng trưởng sản xuất - kinh doanh cũng đang đè nặng lên lãnh đạo của các doanh nghiệp xe máy lớn này, khi câu chuyện hạn chế phương tiện cá nhân tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, hay giữ lượng xe máy lưu hành ở thời điểm năm 2020 ở mức 36 triệu chiếc đã liên tục được nói tới gần đây.
Theo thống kê mới nhất của Bộ Giao thông - Vận tải, hiện cả nước có 38,6 triệu xe máy đang lưu hành. Con số này cũng đã bỏ xa mục tiêu giữ ở mức 36 triệu xe máy lưu hành vào thời điểm 2020 đã được phê duyệt năm 2013. Bởi vậy, các doanh nghiệp xe máy khá lúng túng trong việc đưa ra các kế hoạch sản xuất - kinh doanh trong dài hạn.
Ông Masayuki Igarashi, Tổng giám đốc Honda Việt Nam, đồng thời là Chủ tịch VAMM cho hay, hiện chưa có các công bố chính thức và rõ ràng về số lượng xe máy đăng ký từ cơ quan hữu trách, nên thời gian tới, VAMM sẽ phải làm việc với các cơ quan hữu trách để có các số liệu cụ thể này.
Trên thực tế, Honda Việt Nam, nhà sản xuất xe máy lớn nhất thị trường với năng lực thiết kế hiện tại khoảng 2,5 triệu xe/năm, đã phải hoãn vận hành nhà máy số 3 trong cả năm 2013 để giảm áp lực kinh doanh.
Tuy vậy, chuyển sang các sản phẩm cung cấp cho thị trường nông thôn, hoặc xuất khẩu đang là những hướng đi được các đại gia xe máy tính tới.
Trong mục tiêu hoạt động, VAMM cũng có đề ra việc hợp tác với các hiệp hội xe máy ở nước ngoài để đưa ra các tiêu chuẩn phù hợp với các sản phẩm xe máy xuất khẩu từ Việt Nam, hỗ trợ cho các thành viên bán ra thị trường quốc tế.
“Nếu các cơ quan chức năng hạn chế xe máy tại các thành phố lớn để giảm tải áp lực cho giao thông, thì doanh nghiệp sẽ phải xem xét chuyển đổi sản phẩm, tập trung vào thị trường nông thôn. Như vậy, sẽ phải giảm các loại xe hiện đại, áp dụng những công nghệ mới và tiên tiến nhất của thế giới hiện nay. Điều đó sẽ không tốt cho thị trường xe máy Việt Nam”, ông Masayuki Igarashi nói.
Vẫn giữ mục tiêu xuất khẩu ít nhất là 100.000 xe máy trong năm 2014, bằng số xe máy xuất khẩu năm 2013, ông Ono Masaru, Tổng giám đốc Công ty Yamaha Việt Nam cho hay, thị trường xe máy tại Việt Nam hiện nay có những khó khăn nhất định. Tuy nhiên, so với thị trường xe máy Indonesia (1 trong 3 thị trường xe máy lớn nhất thế giới hiện nay bên cạnh Trung Quốc, Ấn Độ), với tổng nhu cầu tới 200 triệu xe, thì Việt Nam vẫn còn nhiều cơ hội cho phát triển xe máy. Hiện tại, dân số Việt Nam khoảng 90 triệu người, nhưng mới có khoảng 37 triệu xe máy. Bởi vậy, Yamaha Việt Nam cũng đặt mục tiêu tiếp tục đưa ra các sản phẩm mới với công nghệ, hướng tới khách hàng chính là giới trẻ. “Chiến lược duy nhất của chúng tôi là đưa ra các sản phẩm tiên phong trên thị trường”, ông Ono Masaru nói.
Hiện tại, mặc dù Honda Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 40.000 xe máy trong năm 2013, Yamaha Việt Nam cũng xuất khẩu được 100.000 xe máy, Piaggio Việt Nam cũng xuất khẩu xe máy sang 11 thị trường khác, nhưng thực tế cho thấy, thị trường nội địa vẫn là miếng bánh béo bở đang được các đại gia xe máy nước ngoài quan tâm khai thác.
