Sở hữu 24% thị phần toàn cầu, ngành đóng tàu Hàn Quốc trở thành át chủ bài trong đàm phán thương mại với Mỹ trước hạn chót ngày 1/8 (trong ảnh: Tàu chở LNG của công ty công nghiệp nặng Samsung, Hàn Quốc). Ảnh: Yonhap/TTXVN
Theo tờ Thời báo Hàn Quốc ngày 28/7, trong bối cảnh thời hạn áp thuế 25% của Mỹ đối với hàng nhập khẩu từ Hàn Quốc đang cận kề, Seoul đã tung ra một "vũ khí bí mật" đầy bất ngờ: dự án "Đưa ngành đóng tàu Mỹ vĩ đại trở lại" (MASGA). Đây là một nỗ lực táo bạo và cuối cùng của Hàn Quốc nhằm ngăn chặn các biện pháp thuế quan khắc nghiệt, đồng thời mở ra một hướng đi mới trong quan hệ kinh tế song phương.
Theo Bộ Thương mại, Công nghiệp và Tài nguyên Hàn Quốc, Bộ trưởng Kim Jung-kwan đã đề xuất sáng kiến MASGA với người đồng cấp Mỹ, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, tại New York. Cái tên "MASGA" được cho là một cách khéo léo để tôn vinh khẩu hiệu đặc trưng của Tổng thống Mỹ Donald Trump, "Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại" (MAGA - Make America Great Again), cho thấy sự tinh tế trong cách tiếp cận ngoại giao của Seoul. Dự án này ước tính trị giá hàng chục tỷ USD, bao gồm các khoản đầu tư vốn từ các công ty đóng tàu tư nhân Hàn Quốc vào Mỹ, cùng với sự hỗ trợ tài chính đáng kể từ các ngân hàng nhà nước Hàn Quốc.
Đề xuất này không phải là không có cơ sở. Chính phủ Mỹ đã nhiều lần ca ngợi năng lực đóng tàu vượt trội của Hàn Quốc và bày tỏ mong muốn thu hút các công ty đóng tàu lớn của nước này đầu tư vào Mỹ nhằm phục hồi ngành công nghiệp đóng tàu nội địa. Vào tháng 5 năm nay, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer đã có cuộc gặp riêng với Phó Chủ tịch Điều hành HD Hyundai Chung Ki-sun và Tổng Giám đốc Điều hành Hanwha Ocean Kim Hee-cheul tại đảo Jeju để thảo luận về quan hệ đối tác song phương. Điều này cho thấy Mỹ đã có sự quan tâm từ trước đến khả năng hợp tác trong lĩnh vực này.
Ngành đóng tàu đang nổi lên như con bài mặc cả độc quyền và mạnh nhất của Hàn Quốc trong các cuộc đàm phán thuế quan với Mỹ. Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc nhận định rằng chiến lược này có thể cứu vãn cuộc đàm phán bằng cách dẫn dắt hai nước đi đến một thỏa thuận hợp tác cùng có lợi. Trong khi đó, các cuộc đàm phán cấp cao vẫn đang diễn ra sôi nổi. Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Kinh tế và Tài chính Hàn Quốc Koo Yun-cheol sẽ tới Washington D.C. để đàm phán về thuế quan với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent. Bộ trưởng Ngoại giao Cho Hyun sẽ gặp Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio. Tổng thống Lee Jae Myung đã kêu gọi các quan chức ngoại giao chủ chốt của nước này "làm hết sức mình để phục vụ lợi ích của Hàn Quốc".
Sức mạnh của Hàn Quốc trong ngành đóng tàu là không thể phủ nhận. Năm ngoái, Hàn Quốc đã đóng 242 tàu – bao gồm tàu chở khí thiên nhiên hóa lỏng, tàu chở dầu thô cỡ lớn, tàu container tiên tiến và tàu thân thiện với môi trường – với tổng trọng tải 11,5 triệu tấn (CGT). Hơn 97% số tàu này là tàu xuất khẩu. Trong nửa đầu năm nay, các nhà đóng tàu Hàn Quốc đóng hơn 100 tàu, tương đương 24% đơn đặt hàng toàn cầu, chỉ đứng sau Trung Quốc. Ngược lại, cùng kỳ năm ngoái, Mỹ chỉ đóng năm tàu buôn đại dương cỡ lớn và đưa vào hoạt động hai tàu hải quân mới, chiếm vỏn vẹn 0,04% sản lượng đóng tàu thương mại toàn cầu.
Năng lực đóng tàu vượt trội này đang được xem là một quân bài quan trọng, giúp Hàn Quốc có lợi thế hơn so với Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU). Hai đối tác này đã đàm phán thành công việc giảm thuế quan của Mỹ xuống còn 15% vào tuần trước bằng cách đưa ra các cam kết tài chính đáng kể: Nhật Bản cam kết đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ, trong khi EU cam kết 600 tỷ USD. Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành suy đoán rằng đề xuất đầu tư mới của Hàn Quốc – trị giá hơn 100 tỷ USD cùng các ưu đãi bổ sung – có thể có lợi hơn cho lợi ích của Mỹ bằng cách củng cố cơ sở sản xuất trong nước thông qua tiến bộ công nghệ, thay vì chỉ là các ưu đãi tài chính đơn thuần.
Seoul hiện đang đặt mục tiêu hoàn tất thỏa thuận thương mại với Washington trước thời hạn ngày 1/8 để tránh mức thuế 25% "có đi có lại" và thuế theo từng ngành áp dụng cho hàng hóa Hàn Quốc. Mức thuế quan trả đũa ban đầu được áp dụng vào ngày 9/4, nhưng đã được ông Trump tạm hoãn trong 90 ngày để đàm phán. Washington sau đó cho biết kế hoạch sẽ tiếp tục áp dụng thuế quan này kể từ ngày 1/8 tới trừ khi đạt được thỏa thuận.
