Trong suốt phần lớn năm 2024, đồng yên đã chứng kiến sự biến động mạnh và suy yếu xuống mức chưa từng thấy kể từ năm 1986 và thúc đẩy Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) can thiệp vào tháng 7 để hỗ trợ đồng yên. Trước đó, BOJ đã can thiệp để hỗ trợ đồng yên vào tháng 5 khi đồng tiền này mất giá xuống còn 160 so với đồng đô la Mỹ.
Sau quyết định tăng lãi suất của BOJ vào tháng 7, thị trường chứng khoán và tiền tệ của Nhật Bản đã chứng kiến những biến động lớn. Chỉ số Nikkei đã ghi nhận mức giảm lớn nhất trong một ngày kể từ năm 1987 vào ngày 2/8 khi đồng yên hồi phục mạnh mẽ.
Bỏ qua sự biến động của đồng yên, các nhà phân tích cho biết tính chất trú ẩn an toàn của đồng yên vẫn còn nguyên vẹn phần lớn do "khả năng dự đoán" của đồng tiền này.
Ryota Abe, nhà kinh tế tại Sumitomo Mitsui Banking Corporation cho biết: “Chúng tôi tin rằng chúng tôi có thể gọi đây là nơi trú ẩn an toàn vì Nhật Bản vẫn là chủ nợ bên ngoài lớn nhất thế giới và đang chứng kiến thặng dư tài khoản vãng lai và lạm phát bền vững”. Thâm hụt có xu hướng làm suy yếu tiền tệ trong khi thặng dư lại củng cố chúng.
Hugh Chung, Giám đốc tư vấn đầu tư tại nền tảng quỹ và tài sản Endowus cho biết, đồng yên mạnh lên đáng tin cậy khi lợi suất trái phiếu và cổ phiếu của Mỹ giảm cùng lúc, chẳng hạn như cuộc khủng hoảng năm 2008 và cuộc khủng hoảng do Covid-19 gây ra năm 2020.
“Mặt khác, đồng yên có xu hướng yếu đi so với đồng bạc xanh trong thời kỳ tâm lý tránh rủi ro nếu lợi suất trái phiếu của Mỹ tăng trong khi cổ phiếu giảm”, ông cho biết.
Theo ông, sự biến động mạnh của đồng yên trong năm nay là do chênh lệch lớn giữa lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và Nhật Bản. Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản (JGB) kỳ hạn 10 năm chỉ ở mức hơn 1%, trong khi lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm gần 4%.
Ngay trước khi BOJ hủy bỏ chính sách kiểm soát đường cong lợi suất vào ngày 18/3, chênh lệch thậm chí còn lớn hơn, với JGB kỳ hạn 10 năm ở mức 0,796% và lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm ở mức 4,304% tính đến ngày 16/3, ngày giao dịch cuối cùng trước thông báo của BOJ.
Khi BOJ tăng lãi suất, điều này đã thúc đẩy đồng yên mạnh lên, tăng hơn 12% trong khoảng thời gian khoảng ba tuần so với đồng đô la từ mức 161,99 vào ngày 3/7 lên 141,66 vào ngày 5/8 khi các nhà đầu tư đang cố gắng hủy bỏ "giao dịch chênh lệch lãi suất".
BOJ có phải là người phải chịu trách nhiệm?
SMBC cho biết, sự biến động cao của đồng yên là do những thay đổi trong môi trường thị trường bên ngoài, chứ không phải do các yếu tố bên trong Nhật Bản.
Yếu tố góp phần mạnh mẽ nhất vào sự biến động cao được thấy vào tháng 8 là sự lo lắng quá mức về khả năng Mỹ sẽ rơi vào suy thoái sau khi công bố số liệu thất nghiệp cao hơn dự báo và tăng trưởng việc làm thấp hơn dự kiến.
"Tất nhiên, tôi không hoàn toàn loại trừ tác động của việc tăng lãi suất bất ngờ của BOJ vào tháng 7, nhưng chỉ là 15 điểm cơ bản và phản ứng ban đầu đối với quyết định của BOJ khá trái chiều", nhà kinh tế Ryota Abe cho biết.
Cũng theo chuyên gia này, nếu quyết định của BOJ là nguyên nhân gây ra biến động, phản ứng của thị trường sẽ mạnh hơn nhiều. "Đồng yên nên được mua lại ngay sau quyết định của BOJ, nhưng không phải vậy".
Quyết định của BOJ đã được công bố trong phiên giao dịch ngày 31/7, nhưng đồng yên chỉ biến động đáng kể trong phiên giao dịch ngày 2/8 và 5/8.
Dự báo về đồng yên
Nhà kinh tế Abe dự báo rằng, đồng yên sẽ giao dịch quanh mức 145 mỗi đô la trong năm nay và bất kỳ sự tăng giá nào nữa sẽ phụ thuộc vào tốc độ cắt giảm lãi suất của Fed, điều mà ông gọi là "cực kỳ quan trọng".
Ông dự kiến đồng yên sẽ tăng giá lên khoảng 138 mỗi đô la vào cuối năm 2025 với "một số biến động mạnh".
Biến động mạnh có thể xuất phát từ các động thái chính sách tiền tệ của BOJ, nhưng ông dự báo BOJ sẽ chưa có bất kỳ động thái tăng lãi suất nào vào lúc này.
“Sự biến động của đồng yên có lẽ đã đạt đỉnh trong năm nay, vì việc hủy bỏ các giao dịch chênh lệch lãi suất đã diễn ra một phần và các hành động của các ngân hàng trung ương có thể sẽ không gây bất ngờ cho thị trường nữa”, ông Hugh Chung, Giám đốc tư vấn đầu tư tại nền tảng quỹ và tài sản Endowus cho biết.
