Năm 2021, hợp nhất toàn Tổng công ty, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 410 triệu USD, nhập khẩu hơn 8,33 triệu USD; tổng doanh thu hơn 16.797 tỷ đồng, nộp ngân sách gần 140 tỷ đồng. Tuy nhiên, Tổng công ty tiếp tục thua lỗ 200 tỷ đồng.
Lý giải việc thua lỗ, theo Vinafood 2, có một số nguyên nhân như: Tổng công ty thiếu vốn lưu động nên hoạt động kinh doanh phụ thuộc hoàn toàn vào vốn vay tín dụng, trong khi việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng từ các ngân hàng còn hạn chế. Bên cạnh đó, Vinafood 2 còn chịu gánh nặng chi phí tài chính đối với phần vốn thiếu hụt không phục vụ hoạt động do xử lý tài chính.
Trong khi đó, thị trường năm 2021 diễn biến phức tạp, khó lường; tác động của dịch bệnh Covid-19 như hệ thống logistics toàn cầu bị ảnh hưởng nặng nề, cước vận chuyển tăng đột biến; tình hình lưu thông hàng hóa hạn chế ảnh hưởng đến công tác thu mua, sản xuất, chế biến và hoạt động kinh doanh. Năng lực sản xuất, công nghệ chế biến lạc hậu…, cộng với định phí lớn đã làm ảnh hưởng đến giá thành dẫn đến năng lực cạnh tranh yếu.
“Về mặt tổ chức cán bộ, nhân sự lãnh đạo cấp cao trong những năm gần đây thay đổi liên tục, lãnh đạo các ban chuyên môn và các đơn vị phụ thuộc chưa được kiện toàn. Đặc biệt bộ máy quản lý trong toàn Tổng công ty cồng kềnh, chồng chéo không hiệu quả; Đảng ủy, HĐQT, Ban điều hành Tổng công ty chưa có sự gắn kết, đồng thuận trong định hướng hoạt động; việc phối hợp xử lý công việc còn chậm” - ông Nguyễn Huy Hưng, Chủ tịch HĐQT (được Ủy ban cử làm đại diện vốn nhà nước và được bầu làm Chủ tịch HĐQT Vinafood 2 từ cuối tháng 10/2021) thẳng thắn nhìn nhận và chỉ rõ.
Trước những tồn tại và hoạt động kinh doanh thua lỗ, những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2021, HĐQT, Ban Thường vụ, Ban điều hành Vinafood 2 đã tích cực, nỗ lực xây dựng các giải pháp nhằm giảm lỗ, nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổng công ty; đồng thời, thực hiện đổi mới phương thức lãnh đạo, điều hành; thống nhất được định hướng hoạt động và các giải pháp căn cơ để triển khai đồng bộ trong năm 2022 tập trung vào 2 giải pháp quan trọng:
Thứ nhất, củng cố, kiện toàn bộ máy tổ chức nhân sự toàn Tổng công ty theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, trong đó chú trọng vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng ủy; tiếp tục xây dựng đội ngũ lãnh đạo, quản lý đoàn kết, thống nhất, đồng lòng vì sự phát triển chung của toàn Tổng công ty.
Thứ hai, tổ chức lại mô hình hoạt động mới, từ chỗ phân tán sang tập trung về các khâu tổ chức, tài chính, kinh doanh và đầu tư.
Về tổ chức, Vinafood 2 sẽ sắp xếp, kiện toàn lại bộ máy tại các đơn vị phụ thuộc theo hướng tập trung, hiệu quả theo cơ chế khoán sản lượng, chi phí quản lý, chi phí hoạt động và tiền lương. Tạm dừng hoạt động các chi nhánh chưa có phương án hoạt động kinh doanh hiệu quả để khai thác tài sản.
Về tài chính, xây dựng hệ thống kế toán, tài chính tập trung; thực hiện quản lý nguồn vốn, hoạt động sử dụng vốn, quản trị dòng tiền tập trung từ văn phòng Tổng công ty đến các đơn vị.
Về kinh doanh, sẽ kinh doanh lương thực theo phương thức tập trung, tăng cường cạnh tranh, phân chia thị trường, điều phối hoạt động kinh doanh mua bán tại các đơn vị phụ thuộc.
Về đầu tư, quản lý tài sản, thực hiện quản lý đầu tư tập trung; tạm dừng hoặc đóng cửa đối với các nhà máy, xí nghiệp, chi nhánh hoạt động không hiệu quả; điều tiết, luân chuyển tài sản hợp lý giữa các đơn vị để tiết kiệm chi phí đầu tư; khai thác sử dụng tối đa tài sản được giao quản lý sử dụng.
“Theo tính toán, nếu thực hiện thành công các giải pháp này, năm 2022 sẽ tiết kiệm được khoảng 30 tỷ đồng các khoản chi phí quản lý; giảm 70 tỷ đồng chi phí khấu hao tài sản; thanh lý tài sản không dùng đến và thu hồi vốn về được hiệu quả khoảng 80 tỷ; dự kiến Tổng công ty sẽ thu cổ tức từ các công ty cổ phần là 55,9 tỷ đồng; thoái vốn tại các công ty cổ phần có vốn góp của Tổng công ty thu về 60 tỷ đồng” – ông Nguyễn Huy Hưng cho biết.
