Theo tính toán của Bloomberg, giá trị chênh lệch giữa xuất khẩu và nhập khẩu của Trung Quốc sẽ đạt gần 1.000 tỷ USD nếu tiếp tục mở rộng với tốc độ tương tự như từ đầu năm tới nay. Dựa trên dữ liệu công bố tuần trước, thặng dư thương mại hàng hóa của Trung Quốc đã tăng vọt lên 785 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm nay, mức cao nhất được ghi nhận trong cùng kỳ và tăng gần 16% so với năm 2023.
“Với giá xuất khẩu của Trung Quốc vẫn đang giảm, tăng trưởng khối lượng xuất khẩu là rất lớn… Câu chuyện chung là về một nền kinh tế đang tăng trưởng trở lại nhờ xuất khẩu”, Brad Setser, thành viên cấp cao tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR) cho biết.
Trung Quốc đã dựa nhiều hơn vào xuất khẩu để bù đắp cho nhu cầu trong nước suy yếu. Tuy nhiên, bức tranh ngày càng mất cân bằng đã tạo ra sự phản đối từ ngày càng nhiều quốc gia và chính quyền Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ mới có khả năng áp dụng thuế quan sẽ làm giảm dòng xuất khẩu sang Mỹ. Các quốc gia từ Nam Mỹ đến châu Âu đã tăng rào cản thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc như thép và xe điện.
Các công ty Trung Quốc đã tăng cường hiệu suất xuất khẩu trong vài năm qua. Ngược lại, nền kinh tế chậm lại, điện khí hóa ngày càng tăng và việc thay thế hàng hóa sản xuất nước ngoài bằng các sản phẩm thay thế trong nước đang kìm hãm nhu cầu nhập khẩu.
Kết quả vào tháng 10 đạt mức thặng dư lớn thứ ba trong lịch sử, chỉ thấp hơn một chút so với kỷ lục của tháng 6. Thặng dư thương mại được tính bằng đồng nhân dân tệ đã đạt 5,2% GDP danh nghĩa trong 9 tháng đầu năm nay, mức cao nhất kể từ năm 2015 và cao hơn nhiều so với mức trung bình của thập kỷ qua.
Thặng dư với Mỹ đã tăng 4,4% từ đầu năm tới nay so với cùng kỳ năm ngoái. Theo dữ liệu mới nhất, con số này tăng 9,6% với Liên minh châu Âu và tăng gần 36% với 10 quốc gia Đông Nam Á trong ASEAN.
Một cuộc chiến tiền tệ cũng có thể đang diễn ra. Ngân hàng trung ương Ấn Độ cho biết họ sẵn sàng để đồng rupee suy yếu nếu Trung Quốc để đồng nhân dân tệ giảm giá để chống lại thuế quan của Mỹ.
Đồng nhân dân tệ giảm giá sẽ khiến hàng xuất khẩu của Trung Quốc rẻ hơn và có thể mở rộng thêm thặng dư với Ấn Độ, đạt 85 tỷ USD từ đầu năm đến nay, cao hơn 3% so với năm 2023 và tăng gấp đôi so với mức của 5 năm trước.
