Thị trường biến động
Dữ liệu do Navigos Search tổng hợp cho thấy, sản xuất luôn là lĩnh vực ở vị trí hàng đầu về nhu cầu tuyển dụng, với tốc độ tăng trưởng trong quý IV/2016 là 37%; tiếp đến là lĩnh vực hàng tiêu dùng và bán lẻ 18%, ngân hàng và các dịch vụ tài chính 11%, IT 7%.
Tuy nhiên, đáng chú ý, với những thay đổi của môi trường kinh doanh, xu hướng ứng dụng công nghệ cao vào mọi lĩnh vực của hoạt động kinh doanh, nhu cầu tuyển dụng nhân sự cấp trung và cấp cao trong quý I/2017 tăng trưởng tới 73% so với cùng kỳ năm 2016.
Top 5 ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng cao nhất quý I/2017 bao gồm dịch vụ; IT; tài chính và ngân hàng; hàng tiêu dùng và bán lẻ; sản xuất công nghiệp.
Tốc độ tăng trưởng ở nhiều ngành đáng kinh ngạc, đơn cử, trong 3 năm qua, nhu cầu tuyển dụng ngành IT đã tăng gấp đôi với 14.997 việc làm vào năm 2016.
Navigos dự báo, số lượng việc làm năm 2017 sẽ tăng 3,7%, trong đó các công việc có nhu cầu tuyển dụng cao là IT, kỹ sư, kế toán và tài chính, marketing, bán hàng. Bên cạnh các ngành nghề vốn có “truyền thống” sử dụng nhiều nhân sự như: sản xuất, xây dựng, bất động sản, hàng tiêu dùng.
Trong khi đó, nguồn nhân lực của Việt Nam cũng đang có sự biến động mạnh mẽ. Lực lượng lao động tính đến cuối quý III/2016 đạt 54,4 triệu người; tỷ lệ thất nghiệp 2,3% theo số liệu của Bộ Lao động, thương binh và xã hội.
Trong đó, lao động có trình độ tốt nghiệp các trường dạy nghề đạt 1,98 triệu người; trình độ trung cấp khoảng 2,85 triệu người; cao đẳng 1,66 triệu người; đại học 4,84 triệu người.
Sắc màu mới trên thị trường lao động
Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) và sự chuyển dịch lao động chất lượng cao đã tác động khá mạnh mẽ đến thị trường nhân lực Việt Nam. Cụ thể, diễn biến này đang làm giàu hơn nguồn nhân lực; đem lại nhiều lựa chọn hơn cho nhân sự chất lượng cao; dẫn đến cạnh tranh nhân lực, nhân sự chất lượng cao ngày một quyết liệt.
Chẳng hạn, hiện có 116 quốc gia đầu tư vào Việt Nam với hơn 23.071 dự án tại nhiều lĩnh vực. Nhu cầu tuyển dụng IT ước tính lên tới 80.000 nhân sự/năm, trong khi số lượng sinh viên tốt nghiệp chỉ có 30.000 sinh viên/năm.
Do đó, doanh nghiệp đang phải tập trung đầu tư cho các chương trình phúc lợi cho nhân viên, chú trọng vào công tác động viên và ghi nhận, như đào tạo ở nước ngoài, chính sách làm việc linh động và môi trường hiện đại.
Cùng với đó, cạnh tranh lương đang diễn ra mạnh mẽ trong nhiều ngành nghề, đặc biệt là sản xuất, tài chính ngân hàng, hàng tiêu dùng và bất động sản. Với những yêu cầu về công việc hiện nay, khả năng tiếng Anh của người tìm việc là mối quan tâm hàng đầu của nhà tuyển dụng, sau đó là khả năng lãnh đạo và lòng trung thành.
Với ACE, cơ hội và thách thức trong cộng đồng kinh tế ASEAN đang ngày một rõ rệt. Hiện tượng chảy máu chất xám trở nên mạnh mẽ đối với nguồn nhân sự cấp trung và cấp cao, trở thành thách thức lớn nhất đối với doanh nghiệp nội địa về nhân lực.
Chủ động thích ứng
Về phía các doanh nghiệp, họ có thể tham khảo thông tin về top 3 lý do nhiều nhân sự lựa chọn nước đến để làm việc, qua đó điều chỉnh các chính sách quản trị nhân sự cho phù hợp.
Chẳng hạn, với nhân sự Thái Lan, 44% chọn cơ hội phát triển nghề nghiệp tốt hơn; 43% chọn có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế; 35% chọn cơ hội tìm kiếm việc làm tốt hơn; 35% chọn cơ hội trải nghiệm nền văn hóa khác.
Trong khi đó, với nhân sự Việt Nam, 71% chọn lương thưởng tốt hơn, 62% chọn cơ hội phát triển nghề nghiệp tốt hơn, 40% chọn nơi có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế.
Doanh nghiệp cũng cần lưu ý thực trạng về chất lượng của ứng viên, tình trạng thiếu hụt ứng viên giàu kinh nghiệm và kỹ năng cần thiết. Thực tế, thiếu hụt nhân lực sẽ dẫn đến đánh mất các lợi thế cạnh tranh, chẳng hạn các công ty quốc tế chọn Ấn Độ hoặc Trung Quốc để đầu tư vào ITC hơn là Việt Nam.
Trong bối cảnh của xu hướng start-up, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã và đang tạo cảm hứng cho các công ty khởi nghiệp về IT, đẩy mạnh nhu cầu tuyển dụng và mức cạnh tranh lương, nhiều doanh nghiệp thậm chí đã thay đổi cả quy trình tuyển dụng với tiêu chí đầu vào là tiếng Anh, sau đó mới đến chuyên môn, do quá cần kỹ sư IT giỏi tiếng Anh.
Trong thời đại ngày nay, lòng trung thành của nhân viên cũng là điểm có nhiều thay đổi. Hiện tượng nhảy việc gây nên những thiếu hụt nghiêm trọng cho nhân sự cấp trung khi người lao động không dành đủ thời gian cho một công việc để đạt kinh nghiệm cần thiết. 82% người phụ trách nhân sự của các công ty nước ngoài cho rằng : “Rất khó để tìm được ứng viên phù hợp cho các vị trí lãnh đạo”.
Với những thay đổi lớn như vậy trên thị trường tuyển dụng Việt Nam, Navigos Search cho rằng, các doanh nghiệp cần xây dựng hình ảnh doanh nghiệp, đưa ra các kế hoạch học hỏi và phát triển phù hợp với định hướng nghề nghiệp rõ ràng. Xây dựng môi trường làm việc và hệ thống khen thưởng tốt để thu hút và giữ chân nhân tài, xây dựng tiêu chí đo lường nhân tài hiệu quả.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp rất cần lưu tâm đến việc tư vấn tuyển dụng, truyền thông. Điều này sẽ tác động tích cực đến người tìm việc trên các lựa chọn nghề nghiệp; hướng dẫn và động viên người tìm việc tự hoàn thiện bản thân.
