Doanh thu thuần của PNJ tăng 26% trong năm 2018. Ảnh: Đức Thanh
Doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng mạnh
Báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2018 vừa được CTCP Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận công bố cho thấy, doanh thu thuần quý IV của PNJ đạt gần 4.065 tỷ đồng, tăng 26% so với cùng kỳ năm trước. Do giá vốn hàng bán chỉ tăng 22%, nên lợi nhuận gộp của PNJ đạt 826 tỷ đồng, biên lợi nhuận gộp của doanh nghiệp đạt 20,3% so với tỷ lệ 17,5% cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, chi phí bán hàng tăng 58%, lên 352 tỷ đồng; chi phí quản lý doanh nghiệp tăng gấp đôi, lên 118,5 tỷ đồng, khiến PNJ đạt lãi ròng gần 266 tỷ đồng trong quý IV/2018, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái.
Lũy kế cả năm 2018, PNJ đạt 14.573 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 33% so với năm 2017; lợi nhuận sau thuế đạt 960 tỷ đồng, tăng 32% và vượt xấp xỉ 8% kế hoạch cả năm.
Tại thời điểm ngày 31/12/2018, tổng tài sản của PNJ đạt 6.303 tỷ đồng, tăng gần 38% so với đầu năm, trong đó đáng chú ý nhất là hàng tồn kho. Cụ thể, tại thời điểm cuối năm 2018, hàng tồn kho của PNJ là gần 4.816 tỷ đồng, tăng 42% so với thời điểm đầu năm là 3.402 tỷ đồng.
Các khoản phải thu ngắn hạn cũng tăng lên gấp đôi, từ mức 84,6 tỷ đồng hồi đầu năm, lên xấp xỉ 176 tỷ đồng vào cuối năm 2018.
Đối với tài sản dài hạn, khoản đầu tư dài hạn tương đương với 7,7% cổ phần tại DongABank được PNJ trích lập dự phòng toàn bộ giá trị 395 tỷ đồng vào năm 2016. Hiện tại, DongABank vẫn trong diện kiểm soát đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước và cổ phiếu không được phép chuyển nhượng.
Kết thúc năm 2018, khoản phải thu khách hàng tăng gần gấp đôi, từ 40 tỷ đồng (thời điểm 1/1/2018) lên 79 tỷ đồng.
Đáng chú ý, vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn của PNJ là 1.558 tỷ đồng, tăng 84% so với thời điểm đầu năm. Vay và nợ thuê tài chính dài hạn giảm mạnh, xuống 7,8 tỷ đồng so với con số 46 tỷ đồng hồi đầu năm. Tính đến thời điểm ngày 31/12/2018, PNJ có vốn chủ sở hữu 3.745 tỷ đồng.
Như vậy, với cơ cấu tài sản ngắn hạn lớn hơn nợ ngắn hạn, PNJ vẫn đang quản lý tài sản theo hướng thận trọng.
Đối mặt với dòng tiền âm
Một điểm đáng lưu tâm trong báo cáo tài chính quý IV/2018 của PNJ là dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh ghi nhận âm 304,5 tỷ đồng.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, kiểm toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ có thể coi là phần quan trọng nhất trong các báo cáo tài chính mà doanh nghiệp công bố. Bởi lẽ, dòng tiền là “dòng máu” duy trì tất cả các hoạt động sản xuất - kinh doanh, là yếu tố sống còn của doanh nghiệp.
Tất nhiên, không phải mọi doanh nghiệp có dòng tiền hoạt động kinh doanh âm đều đáng báo động.
Đối với PNJ, một trong những nguyên nhân dẫn tới dòng tiền âm là do việc gia tăng hàng tồn kho thêm 42% nói trên. Hàng tồn kho tăng mạnh là tất yếu trong bối cảnh PNJ mở rộng và tăng nhanh về doanh thu, với số lượng khách hàng mới tăng 50% sau 1 năm.
Năm 2018, do dòng tiền kinh doanh âm, cùng với đó dòng tiền đầu tư cũng âm do liên tục mở rộng hệ thống cửa hàng bán lẻ, nên PNJ đã phải bù đắp dòng tiền thông qua hoạt động vay nợ. Cụ thể, một lượng hàng tồn kho lên đến gần 900 tỷ đồng đã được PNJ thế chấp để vay nợ ngắn hạn.
Ngoài ra, toàn bộ 160 tỷ đồng tiền gửi có kỳ hạn ngắn thời điểm đầu năm cũng không còn được PNJ ghi nhận vào thời điểm ngày 31/12/2018. Nguyên nhân hợp lý có thể đánh giá là do PNJ sử dụng để trang trải dòng tiền, giảm bớt gánh nặng vay nợ.
Theo thói quen, nhiều nhà đầu tư chủ yếu quan tâm đến doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp trong kỳ là bao nhiêu, tỷ lệ tăng trưởng thế nào, nhưng lại quên mất dòng tiền - yếu tố giúp đánh giá chính xác về khả năng thanh toán cũng như có cái nhìn đầy đủ hơn về sức khỏe tài chính doanh nghiệp.
Gia tăng nợ vay là một lựa chọn hợp lý với PNJ trong bối cảnh hệ số nợ vẫn đang ở mức thấp, nhưng phương án này sẽ phải cân nhắc khi hệ số nợ tăng xấp xỉ ngưỡng an toàn, bởi về dài hạn, dòng tiền hoạt động kinh doanh phải dương để bù đắp cho các hoạt động đầu tư, trang trải nợ vay… Nếu không, doanh nghiệp có thể sẽ chìm trong nợ nần.
