Theo hồ sơ vụ án, bà Nguyễn Thị Chinh (trú tại quận Ba Đình, Hà Nội) mua và sinh sống trong ngôi nhà 20 m2 và diện tích 100 m2 đất tại xóm ven đê Phúc Xá (liền kề khu 4 héc-ta) từ năm 2000. Đến năm 2005, UBND quận Ba Đình ban hành Quyết định 865 phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với hộ bà Chinh để hoàn thiện hạ tầng khu 4 héc-ta. Đến tháng 9/2008, UBND quận Ba Đình tiếp tục ban hành Quyết định 521 buộc gia đình bà Chinh phải bàn giao mặt bằng và tháng 10/2008, ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi.
Cho rằng các quyết định này không đúng pháp luật, bà Chinh đã làm đơn kiện, đề nghị Tòa án tuyên bố hủy bỏ 3 quyết định nói trên.
Bà Chinh cho rằng, UBND quận Ba Đình đã không thông báo trước về lý do thu hồi, thời gian, kế hoạch di chuyển theo quy định tại Nghị định 181 hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2003. Thứ hai, UBND quận Ba Đình thu hồi đất của hộ bà Chinh mà không ra quyết định thu hồi đất, không có quyết định thu hồi đất tổng thể của UBND TP. Hà Nội đối với diện tích hơn 5.200 m2 đất của 43 hộ xóm ven đê.
Quyết định 3269 của UBND TP. Hà Nội chỉ giao cho UNBD quận Ba Đình 40.000 m2 đất ở hồ Phúc Xá để xây dựng nhà ở phục vụ di dân. Dự án này thực hiện xong và quyết toán từ năm 1998, nên không thể căn cứ vào quyết định này để thu hồi thêm diện tích hơn 5.300 m2 nói trên. Nhà đất của hộ bà Chinh không nằm trong khu 4 héc-ta bị thu hồi mà nằm trong 2 ô đất dành di dân tại khu tái định cư cụm 9 Phú Xá từ năm 1992.
Thứ ba, UBND quận Ba Đình ra Quyết định 865 phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với hộ bà Chinh trước khi có quyết định phê duyệt nhiệm vụ giải phóng mặt bằng của UBND TP. Hà Nội.
Thứ tư, nhà đất của bà Chinh không nằm ở phần hạ tầng, mà nằm đúng 2 ô tái định cư đã được phê duyệt trong bản đồ quy hoạch khu tái định cư từ năm 1992. Theo quy định thì ưu tiên tái định cư tại chỗ cho người bị thu hồi đất tại nơi có dự án tái định cư, nhưng UBND quận Ba Đình lại bố trí tái định cư cho hộ bà Chinh tại huyện Đông Anh là trái pháp luật.
Thứ năm, UBND quận Ba Đình thu hồi đất không đúng mục đích, vi phạm quy hoạch vì trong bản đồ quy hoạch, khu 4 héc-ta đã có vườn hoa cây xanh, Quyết định 865 là để hoàn thiện hạ tầng khu 4 héc-ta, nên không thể thu hồi nhà đất hộ bà Chinh làm vườn hoa cây xanh.
Với những lý do trên, bà Chinh yêu cầu Tòa án hủy 3 quyết định của UBND quận Ba Đình. Tuy nhiên, phía bị đơn là UBND quận Ba Đình cho rằng, thực hiện Quyết định 3296 của UBND TP. Hà Nội về việc giao cho UBND quận Ba Đình sử dụng 40.000 m2 đất tại phường Phúc Xá để phục vụ di dân giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận. Diện tích hộ bà Chính nằm trong phạm vi giải phóng mặt bằng, nên UBND Quận đã tổ chức bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng đối vói các hộ dân, trong đó có hộ bà Chinh. Hộ bà Chinh được bồi thường 502 triệu đồng và được mua căn hộ tái định cư tại huyện Đông Anh.
Sau đó, hộ bà Chinh không thực hiện di dời, nên tổ công tác đã lập biên bản phạt hành chính, ra quyết định buộc bàn giao mặt bằng, quyết định cưỡng chế. Quan điểm của UBND quận Ba Đình là việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và tổ chức cưỡng chế thu hồi đất với hộ bà Chinh được thực hiện đúng quy định pháp luật, nên đề nghị Tòa án bác yêu cầu khởi kiện của bà Chinh.
Xét thấy các quyết định của UBND quận Ba Đình là đúng luật, HĐXX sơ thẩm đã bác đơn khởi kiện của gia đình bà Chinh. Không đồng tình với quyết định này, phía bà Chinh đã có đơn kháng cáo.
Trong phiên phúc thẩm, sau khi nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa và kết quả tranh luận, HĐXX phúc thẩm xét thấy 3 quyết định trong vụ án được ban hành đúng thẩm quyền. Về trình tự, thủ tục, nội dung các quyết định, HĐXX phúc thẩm cho rằng, sau khi Quyết định 3296 được ban hành, bản vẽ quy hoạch khu vực Phúc Xá (quận Ba Đình) được phê duyệt năm 1993 thì khu di dân 4 héc-ta được cơ quan chuyên môn xác định vị trí, cắm mốc giới, trong đó, vị trí nhà đất của hộ bà Chinh nằm trong chỉ giới giải phóng mặt bằng.
UBND quận Ba Đình đã ra thông báo về việc thu hồi từ năm 1995, trước khi bà Chinh mua lại nhà đất ở đây. Ngoài ra, với dự án có trước ngày 1/7/2004, thì Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có hướng dẫn UBND cấp quận huyện không phải ra quyết định thu hồi đối với từng hộ gia đình, mà thực hiện ngay phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Do đó, HĐXX phúc thẩm đã giữ nguyên bản án sơ thẩm, bác đơn kháng cáo của bà Chinh. Theo luật sư Trần Minh Nguyệt, người đại diện cho bà Chinh trong vụ án này, bà Chinh sẽ có đơn đề nghị giám đốc thẩm.
