Niềm tin vào “cơ hội lãi lớn”
Khi được hỏi về lý do tại sao lại tham gia thị trường phái sinh, người viết nhận được khá nhiều câu trả lời giống nhau, đó là “dễ ăn lãi lớn”.
Đây dường như là lý do khiến thị trường chứng khoán phái sinh thu hút nhiều nhà đầu tư đến vậy trong khoảng thời gian gần đây.
Một nhà đầu tư chia sẻ: “Chứng khoán phái sinh có điểm thu hút mạnh so với chứng khoán cơ sở chính là cơ chế T+0. Với cơ chế này, tôi không cần phải đợi đến 3 ngày như chứng khoán cơ sở, mà có thể mua bán ngay trong ngày, thậm chí mua bán cả trăm lần trong cùng một ngày cũng không sao”.
Có thể thấy, cùng với yếu tố đòn bẩy tài chính cao thì việc nhà đầu tư không cần chờ đợi lâu, lãi lỗ chốt ngay trong phiên là điểm khác biệt và hấp dẫn so với chứng khoán cơ sở.
Cùng với đó, hầu hết các nhà đầu tư đều được môi giới “rỉ tai” về khả năng dễ lãi và lãi lớn trên thị trường này. Giá hợp đồng tương lai phụ thuộc vào chỉ số VN30 nên việc bám sát chỉ số này để dự đoán đúng diễn biến giá và chọn thời điểm long - short (mua - bán) hợp lý sẽ thu lãi lớn, nhất là khi nhà đầu tư biết cách “lướt sóng”, mua bán liên tục nhiều lần trong 1 phiên tại thời điểm hợp lý, thậm chí sẽ mang lại khoản lãi gấp nhiều lần số tiền đầu tư.
Thông tin từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết, số lượng tài khoản giao dịch phái sinh liên tục được mở, trung bình mỗi ngày có 150 tài khoản mới. Tính đến ngày 29/6/2018, có 35.275 tài khoản giao dịch phái sinh được mở, gấp 2 lần so với thời điểm cuối năm 2017. Tuy nhiên, chỉ có 164 tài khoản của nhà đầu tư nước ngoài và 126 tài khoản của nhà đầu tư tổ chức. Số tài khoản có giao dịch là 5.917 tài khoản (chiếm khoảng 23,3% số tài khoản của TTCK phái sinh).
Đời có như là mơ?
Điểm hấp dẫn của chứng khoán phái sinh là rõ ràng, song từ lý thuyết đến thực tế là một khoảng cách rất lớn.
Nhiều nhà đầu tư lao vào thị trường phái sinh với tâm lý lướt cho nhanh, thu lãi lớn, song tỷ lệ nhà đầu tư có lãi khá thấp. Một thống kê của Công ty Chứng khoán MB (MBS) mới đây cho thấy, hiện tỷ lệ nhà đầu tư thua lỗ trên sàn phái sinh nằm ở mức 70 - 80%.
Trong khi tại các thị trường thế giới, chứng khoán phái sinh đóng vai trò như một kênh bảo hiểm thì tại Việt Nam, đây là một nơi để đầu cơ kiếm lời ngắn hạn. Thậm chí, nhiều người quên mất chức năng phòng hộ rủi ro của sàn phái sinh, mà coi đó như sàn của may rủi, như đánh bạc, lô đề.
Việc mua bán nhiều lần trong một phiên khiến nhà đầu tư dễ rơi vào “cơn say” giao dịch. Nếu mở đầu bằng vị thế thua lỗ sẽ khiến nhà đầu tư muốn liên tục giao dịch để gỡ lỗ. Nếu mở đầu bằng lãi dễ nảy sinh trạng thái tham lam, tự mãn, từ đó gia tăng quy mô hợp đồng, cũng đồng thời tăng khả năng thua lỗ lên gấp bội. Đây là lý do khiến những “người hiểu chuyện” xem chứng khoán phái sinh là nơi giao dịch “quá nhanh, quá nguy hiểm”.
Thực tế cho thấy, trong khi nhiều nhà đầu tư quá hào hứng với chứng khoán phái sinh, thì có một lực lượng không nhỏ nhà đầu tư lâu năm nhất quyết không tham gia “món” phái sinh bởi tâm lý không thích sự may rủi. Thị trường bản thân nó không tạo ra giá trị mà chỉ là nơi chu chuyển giá trị giữa các nhà đầu tư, xuất phát từ những suy nghĩ và hành động khác nhau, cùng trên một hiện trạng thị trường.
Vậy làm thế nào để trở thành nhà đầu tư hiệu quả? MBS mới đây đã giới thiệu 12 nguyên tắc khuyên nhà đầu tư của một tỷ phú Mỹ, với hy vọng ít nhiều nhà đầu tư bớt vấp trên con đường tìm kiếm lợi nhuận cho riêng mình.
12 nguyên lý giao dịch từ paul tudor jones
1. Đừng giao dịch quá nhiều và với đòn bẩy quá cao;
2. Nếu thị trường ủng hộ vị thế, nắm giữ, nếu không, thoát khỏi vị thế;
3. Giảm quy mô giao dịch khi đang liên tục thua lỗ, tăng quy mô giao dịch khi thành công;
4. Không trung bình lỗ (trừ khi là một phần của chiến lược giao dịch);
5. Quy tắc quan trọng nhất là phải phòng thủ -> giả định là sai thì sẽ phải cắt lỗ tại vùng giá nào -> xác định vùng thua lỗ tối đa;
6. Đừng cố thành người hùng và đừng ngạo mạn;
7. Quan điểm về thị trường và bắt đầu từ một điểm rủi ro thấp cho tới khi liên tục sai hoặc đến khi thay đổi quan điểm;
8. Thời điểm sinh lời nhiều nhất là tại điểm đảo chiều - tuy nhiên không thể dự đoán được biến động giá ở 1/3 cuối của xu hướng (trend). Bạn học hỏi, biến đổi hoặc thất bại!;
9. Mọi thứ được phá hủy với tốc độ nhanh hơn 100 lần xây dựng;
10. Thị trường sẽ biến động mạnh khi nó bắt đầu biến động;
11. Sử dụng cả price stop và time stop;
12. Bám theo trend giao dịch chính.
Nguồn: MBS
