Vụ án được phát hiện vào tối 30/9/2019, khi Tổ công tác thuộc Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra và Phòng Cảnh sát môi trường - Công an TP. Hà Nội phát hiện xe ô tô nhãn hiệu Huyndai i10 màu vàng đồng mang biển kiểm soát 30A-752.99 và xe ô tô nhãn hiệu Huyndai Santafe màu trắng mang biển kiểm soát 30F-722.94 đang đỗ tại khu vực hồ câu Thiên Thanh (thuộc địa phận xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội).
Bên cạnh xe có nhiều bao tải dứa màu trắng chứa các vật hình trụ tròn nghi là ngà voi và một số đối tượng đang chuyển hàng. Khi tổ công tác tiến hành kiểm tra, một số đối tượng có mặt tại đó bỏ trốn.
Tổ công tác bắt giữ được Nguyễn Văn Nam (SN 1982, trú tại Khu đô thị Nam Trung Yên, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội) và Dương Văn Phong (SN 1980, trú tại xã Yên Sơn, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang). Còn Nguyễn Văn Hưng (SN 1991, trú tại xã Thiện Kỵ, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn) sau đó đã đến đầu thú tại cơ quan công an.
Tiến hành điều tra, cơ quan công an đã xác định, đầu tháng 9/2019, qua các mối quan hệ xã hội, Dương Văn Phong quen biết một người đàn ông Trung Quốc và một người phụ nữ phiên dịch người Việt Nam (hiện chưa xác định được nhân thân, lai lịch của 2 người này). Hai người đó nhờ Phong tìm mua ngà voi với số lượng lớn. Phong đồng ý và thỏa thuận giá là 12,5 triệu đồng/kg.
Đến giữa tháng 9/2019, Phong nói với Nam về việc bán ngà voi cho khách hàng là người Trung Quốc. Nam đồng ý cung cấp nguồn ngà voi.
Ngày 30/9/2019, Phong đưa 2 người nói trên đến gặp Nam để thỏa thận việc giao nhận ngà voi tại chợ Ninh Hiệp (huyện Gia Lâm, Hà Nội). Còn Nam nhờ Nguyễn Văn Hưng (anh họ Nam) hỗ trợ đón xe chở ngà voi đưa vào điểm hẹn để giao dịch mua bán ngà voi.
Khi các đối tượng đang thực hiện giao dịch mua bán ngà voi thì bị Tổ công tác thuộc Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra và Phòng Cảnh sát môi trường – Công an TP. Hà Nội phát hiện, bắt giữ như đã nêu trên. Còn người đàn ông Trung Quốc và người phụ nữ phiên dịch đã bỏ trốn ngay sau đó.
Tại cơ quan điều tra, Nam khai nguồn gốc số ngà voi là mua của một người ở Khu đô thị Time City (phường Mai Động, quận Hoàng Mai, Hà Nội). Hiện, người này đã bị Cơ quan điều tra tách tài liệu liên quan, để tiếp tục điều tra, làm rõ và xử lý sau.
HĐXX nhận định, mặc dù biết việc mua bán, vận chuyển ngà voi bị Nhà nước cấm, nhưng do hám lợi nên Nguyễn Văn Nam, Dương Văn Phong và Nguyễn Văn Hưng đã có hành vi môi giới, mua bán trái phép hơn 200 kg là khúc ngà của loài voi châu Phi có tên khoa học là Loxodonta Africana thuộc Phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các Phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loại động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.
Trong vụ án này, 2 bị cáo Nguyễn Văn Nam và Dương Văn Phong có vai trò chính, trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội nên phải chịu mức án 11 năm tù. Bị cáo Nguyễn Văn Hưng phạm tội với vai trò đồng phạm giúp sức, bị tuyên phạt 10 năm tù cùng về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.