Các khoản thanh toán lãi trái phiếu tổng cộng 100 triệu USD đã đến hạn vào ngày 27/5 và phải tuân theo thời gian ân hạn hết hạn vào đêm Chủ nhật (26/6). Một số phương tiện truyền thông đã đưa tin rằng, các trái chủ vẫn chưa nhận được các khoản thanh toán sau khi Nga cố gắng thanh toán bằng đồng rúp đã bị chặn bởi các lệnh trừng phạt quốc tế.
Các biện pháp trừng phạt do các cường quốc phương Tây áp đặt đã đẩy Nga ra khỏi hệ thống tài chính toàn cầu một cách hiệu quả, nhưng cho đến nay Điện Kremlin đã nhiều lần tìm cách thanh toán cho các trái chủ.
Tuy nhiên, những nỗ lực để lách các lệnh trừng phạt đã giáng một đòn mạnh hơn nữa vào cuối tháng 5 khi Bộ Tài chính Mỹ cho phép khoản miễn trừ hết hạn. Lệnh miễn trừ trước đây đã cho phép ngân hàng trung ương của Nga xử lý các khoản thanh toán cho các trái chủ bằng đô la thông qua các ngân hàng Mỹ và quốc tế trên cơ sở từng trường hợp.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nga Anton Siluanov đã gợi ý hồi đầu tháng rằng, Nga có thể đã tìm thấy một phương tiện thanh toán khác. Moscow đã chuyển 100 triệu USD bằng đồng rúp cho các trái chủ, nhưng hai trái phiếu được đề cập không tuân theo điều khoản rúp cho phép chuyển đổi thanh toán bằng đồng nội tệ ở nước ngoài.
Reuters đưa tin vào thứ Hai (27/6) rằng, một số trái chủ Đài Loan nắm giữ các trái phiếu đồng euro của Nga đã không nhận được các khoản thanh toán đến hạn vào ngày 27/5, điều cho thấy rằng Nga có thể sắp vỡ nợ nước ngoài đầu tiên kể từ năm 1918, mặc dù nước này vẫn có nhiều tiền mặt và sẵn sàng thanh toán.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nga Siluanov cho biết, việc chặn các khoản thanh toán không phải là một sự vỡ nợ thực sự, mà thường là do không sẵn lòng hoặc không có khả năng thanh toán, và gọi tình huống này là một “trò hề”.
Các khoản thanh toán trái phiếu 2 tỷ USD nữa sẽ đến hạn trước cuối năm, mặc dù một số trái phiếu phát hành sau năm 2014 được phép thanh toán bằng đồng rúp hoặc các loại tiền tệ thay thế khác tuỳ theo các hợp đồng.
Mặc dù các tín hiệu cho thấy rằng các khoản thanh toán đã thực sự bị ngăn chặn bởi các lệnh trừng phạt quốc tế, nhưng có thể mất một thời gian để xác nhận việc vỡ nợ.
Nga vỡ nợ ảnh hưởng ra sao?
Timothy Ash, chiến lược gia cấp cao về chủ quyền thị trường mới nổi tại Bluebay Asset Management cho biết, mặc dù việc vỡ nợ có thể không ảnh hưởng nhiều đến thị trường ngay lập tức, nhưng các trái phiếu bằng đồng euro có thời hạn dài hơn của Nga đang giao dịch ở mức 130 xu trước khi xung đột diễn ra đã giảm xuống còn từ 20 - 30 xu và hiện đang giao dịch ở mức vỡ nợ.
“Khoản vỡ nợ này rất quan trọng vì nó sẽ ảnh hưởng đến xếp hạng, khả năng tiếp cận thị trường và chi phí tài chính của Nga trong nhiều năm tới. Và điều quan trọng ở đây, do Bộ Tài chính Mỹ buộc Nga rơi vào tình trạng vỡ nợ, Nga sẽ chỉ có thể thoát khỏi tình trạng vỡ nợ khi Bộ Tài chính Mỹ bật đèn xanh cho những người nắm giữ trái phiếu để đàm phán các điều khoản với các chủ nợ nước ngoài của Nga”, chiến lược gia Timothy Ash cho biết.
Chiến lược gia Timothy Ash cho rằng, quá trình này có thể mất nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ, ngay cả trong thoả thuận ngừng bắn không đạt được thỏa thuận hòa bình đầy đủ, có nghĩa là khả năng tiếp cận nguồn tài chính nước ngoài của Nga sẽ vẫn bị hạn chế và nước này sẽ phải đối mặt với chi phí vay nợ cao hơn trong một thời gian dài sắp tới.
Ông lập luận rằng, các nguồn tài chính nước ngoài thay thế của Nga bên ngoài phương Tây, chẳng hạn như các ngân hàng Trung Quốc cũng sẽ miễn cưỡng nhìn xa hơn các khía cạnh vỡ nợ.
“Nó chỉ làm cho việc cho vay đối với Nga trở nên khó khăn hơn nhiều, vì vậy mọi người sẽ tránh Nga. Điều đó có nghĩa là đầu tư thấp hơn, tăng trưởng thấp hơn, mức sống thấp hơn, trong khi vốn và chảy máu chất xám nhiều hơn, và một vòng tròn suy giảm luẩn quẩn đối với nền kinh tế Nga”, ông cho biết.
Cho đến nay, Nga đã quản lý để thực hiện thành công các biện pháp kiểm soát vốn hỗ trợ đồng rúp và tiếp tục mang lại nguồn thu đáng kể từ xuất khẩu năng lượng do giá dầu và khí đốt tăng cao.
Tuy nhiên, chiến lược gia Ash gợi ý rằng, quá trình chuyển đổi carbon và thúc đẩy sự đa dạng hóa của phương Tây khỏi năng lượng và hàng hóa của Nga có nghĩa là “con ngỗng vàng này sẽ được nấu chín từ hai đến ba năm sau đó”.
“Vì vậy, trong vòng 2-3 năm tới, Nga phải đối mặt với sự sụt giảm doanh thu xuất khẩu, hầu như không có khả năng tiếp cận nguồn tài chính quốc tế vì các lệnh trừng phạt và vỡ nợ”, ông cho biết.
Ngoài ra, chiến lược gia Ash cho rằng, việc chuyển hướng các nguồn lực ra khỏi tiêu dùng và sang đầu tư quân sự có thể dẫn đến triển vọng “suy tàn” đối với nước Nga.
