Trong khi nền kinh tế Mỹ đã nhanh chóng phục hồi sau cú sốc tăng trưởng do đại dịch gây ra và đạt được sự mở rộng mạnh mẽ đáng ngạc nhiên vào năm 2023, thì các nền kinh tế châu Âu đã mất nhiều thời gian hơn để lấy lại tốc độ tăng trưởng, một phần do chịu ảnh hưởng của xung đột Nga-Ukraine khiến giá năng lượng tăng vọt và làm suy yếu niềm tin của doanh nghiệp và hộ gia đình.
Năm 2023, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng 2,5% trong khi nền kinh tế khu vực đồng euro chỉ tăng trưởng 0,4%.
Tuy nhiên, dữ liệu từ ba tháng đầu năm 2024 cho thấy khoảng cách tăng trưởng đang được thu hẹp. Tăng trưởng kinh tế khu vực đồng euro đã ngang bằng với Mỹ là 1,3% trong quý I và hoạt động có vẻ sẽ tiếp tục chứng tỏ sự tăng trưởng.
Do đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) dự kiến sẽ nâng dự báo tăng trưởng trong khu vực trong cuộc họp chính sách diễn ra hôm thứ Năm (6/6).
Nhà kinh tế trưởng Philip Lane của ECB cho biết: “Sự khác biệt rõ rệt giữa nền kinh tế Mỹ và châu Âu có thể thu hẹp trong một hoặc hai năm tới”.
Các nhà kinh tế tại ngân hàng BNP Paribas cho biết, đỉnh điểm của sự khác biệt về tăng trưởng giữa Mỹ và châu Âu “hiện có thể đã ở phía sau chúng ta”.
Soeren Radde, nhà kinh tế tại quỹ phòng hộ Point72 và là cựu quan chức của ECB cho biết, châu Âu đang tự vực dậy sau những khó khăn gần đây và bù đắp một số nền tảng đã mất.
“Tăng trưởng đang gia tăng và có rất nhiều thuận lợi cho điều đó…Điều quan trọng nhất trong số đó là nhu cầu tốt hơn của các hộ gia đình khu vực đồng euro. Khả năng chi tiêu cho các hàng hóa và dịch vụ khác của người tiêu dùng giảm mạnh do hóa đơn thực phẩm và năng lượng của họ tăng vọt sau xung đột Nga-Ukraine”, ông cho biết.
“Tăng trưởng thu nhập thực tế sẽ khá mạnh trong năm nay và chúng tôi có thể nói điều đó với mức độ tin cậy cao…Lần đầu tiên chúng ta biết điều gì đó về nền kinh tế với mức độ chắc chắn”, ông cho biết thêm.
Nếu khoảng cách tăng trưởng thu hẹp hơn nữa, sự khác biệt giữa đường lối chính sách của ECB và Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thể sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.
ECB gần như chắc chắn sẽ cắt giảm lãi suất cơ bản vào thứ Năm (6/6). Ngược lại, các nhà hoạch định chính sách tại Fed đã hạ thấp triển vọng cắt giảm lãi suất trong ngắn hạn và các nhà đầu tư cũng đã hạ thấp kỳ vọng của họ về kỳ vọng cắt giảm lãi suất của Fed trong năm nay.
Nhưng ngoài việc có sự phân kỳ về chính sách trong thời gian ngắn, chính sách sẽ quay trở lại quỹ đạo tương tự. Lạm phát tỏ ra dai dẳng hơn ở Mỹ nhưng có khả năng hạ nhiệt khi đà tăng trưởng kinh tế chững lại. Tác động của lãi suất cao mất nhiều thời gian hơn để tác động đến lãi suất thế chấp ở Mỹ, vì quốc gia này có tỷ trọng các khoản vay lãi suất cố định và nợ doanh nghiệp lớn hơn, đồng thời, các công ty ít phụ thuộc vào hệ thống ngân hàng hơn so với các nền kinh tế tiên tiến khác.
Ruben Segura-Cayuela, nhà kinh tế tại Bank of America cho biết nếu các nền tảng kinh tế chứng tỏ sự khác biệt lâu dài thì sự khác biệt về chính sách lâu dài sẽ là hợp lý.
“Trong những tình huống mà chúng tôi thấy sự khác biệt gia tăng đáng kể do Fed mất nhiều thời gian hơn chúng tôi dự kiến để bắt đầu cắt giảm lãi suất - đó là việc thắt chặt tài chính toàn cầu. Đối với bất kỳ quốc gia khác ngoài Mỹ, điều đó sẽ dẫn tới tình trạng cực kỳ suy thoái và sự sụt giảm của lạm phát…Về cơ bản, những gì chúng ta sẽ có là triển vọng tiêu cực hơn nhiều ở châu Âu và điều đó sẽ đòi hỏi phải cắt giảm lãi suất nhanh hơn và có khả năng cắt giảm sâu hơn để kích thích nền kinh tế”, ông cho biết.
Mặc dù vậy, tình huống đó có vẻ ngày càng khó xảy ra. Thay vào đó, một khung cảnh bằng phẳng hơn có thể xuất hiện ở hai bên bờ Đại Tây Dương với tốc độ tăng trưởng chậm lại và giá cả tăng mạnh tương tự. Điều này sẽ khiến các ngân hàng trung ương có nhiều dư địa hơn để điều tiết chính sách, và quan trọng nhất, không ngân hàng trung ương nào muốn phải thắt chặt chính sách tiền tệ trở lại.
