Các bác sĩ làm xét nghiệm cho nhân viên y tế có triệu chứng mắc Covid-19 tại bệnh viện St. Barnabas, thành phố New York hôm 20/3. Ảnh: AFP
Dự luật về gói kích thích 2.000 tỷ USD được các nhà làm luật Mỹ phác thảo trong suốt buổi sáng 25/3. Theo đó, gói kích thích này sẽ tập trung hỗ trợ tài chính trực tiếp tới nhiều người Mỹ, nâng mức bảo hiểm thất nghiệp và ưu tiên hàng trăm tỷ USD hỗ trợ vay vốn cho doanh nghiệp quy mô lớn nhỏ khác nhau, cùng với bổ sung nguồn lực cho các đơn vị y tế do dịch Covid-19 lan rộng.
“Đây là mức độ đầu tư như thời chiến ở đất nước chúng ta”, Lãnh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnell cho biết sau khi hai bên (lập pháp và hành pháp) đạt được thỏa thuận về gói kích thích.
“Người dân của quốc gia vĩ đại nhất trái đất (nước Mỹ) sẽ đánh bại dịch Covid-19 và đòi lại tương lai của họ. Và Thượng viện sẽ đảm bảo họ có ‘đạn dược’ cần thiết để làm điều đó”, ông McConnell nói thêm.
Ông McConnell cho biết, Thượng viện sẽ chuyển sang bỏ phiếu cho dự luật trên cùng ngày 25/3 và thiết lập cơ chế phê chuẩn nhanh chóng đối với dự luật.
Trước đó, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi hôm 24/3 cho biết bà hy vọng sẽ nhanh chóng phê chuẩn dự luật trên, dù xuất hiện một số ý kiến phản đối của các nghị sĩ có thể làm chậm quá trình phê duyệt.
Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết ông đã trao đổi với Tổng thống Trump về dự luật trên và người đứng đầu Nhà Trắng sẽ chắc chắn ký ban hành luật. “Ông ấy (Tổng thống Trump) rất hài lòng với luật này và chắc chắn nó sẽ phát huy tác dụng”, Bộ trưởng Mnuchin nói thêm.
Còn Lãnh đạo thiểu số Thượng viện Chuck Schumer cho biết, dự luật đã được cải thiện đáng kể từ khi đảng Dân chủ tham gia thảo luận. “Trước tất cả người Mỹ, tôi muốn nói rằng: Sự hỗ trợ đang trên đường tới, sự hỗ trợ rất lớn và nhanh chóng”, ông Schumer nói.
Dù những điều khoản cuối cùng trong dự luật vẫn được giữ kín, nhưng các nhà lập pháp Mỹ đã để tâm nhiều tới điều khoản hỗ trợ người Mỹ 1 lần với tấm séc trị giá 1.200 USD và 500 USD cho trẻ em - mức hỗ trợ còn cao hơn mức thu nhập nhất định của nhiều người dân.
Ngoài ra, sẽ phân bổ trợ cấp thất nghiệp cho cả lao động thời vụ và lao động tự do, theo nguồn thạo tin của phe Dân chủ. Gói kích thích trên cũng sẽ ưu tiên tăng mức trợ cấp thất nghiệp hiện tại thêm 600 USD/tuần trong vòng 4 tháng.
Thượng viện Mỹ cũng sẵn sàng phê duyệt khoản vay 350 tỷ USD hỗ trợ doanh nghiệp quy mô nhỏ nhằm giữ ổn định danh sách bảng lương khi hoạt động kinh tế toàn nước Mỹ rơi vào bế tắc.
Một trong những thách thức lớn trong cuộc thảo luận giữa hai bên là bố trí khoản chi 500 tỷ USD hỗ trợ doanh nghiệp khi phần lớn khoản hỗ trợ này sẽ theo hình thức hỗ trợ khoản vay của Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed). Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính sẽ có thẩm quyền duyệt cho vay trực tiếp một phần, nhưng thực tế phe Dân chủ đã tìm cách kiểm soát số tiền này. Thỏa thuận giữa hai bên có thể đi tới việc bổ nhiệm một tổng thanh tra và ban giám sát mới để giám sát thực hiện khoản hỗ trợ 500 tỷ USD.
Chi mạnh cho y tế
Trong lá thư gửi các thượng nghị sĩ Dân chủ sáng 25/3, Lãnh đạo thiểu số Thượng viện Chuck Schumer cho biết gói kích thích 2.000 tỷ USD sẽ gồm 150 tỷ USD đầu tư cho hệ thống y tế vốn đã căng sức đối phó với dịch Covid-19 và 150 tỷ USD cho chính quyền các bang và địa phương chịu thiệt hại do dịch bệnh.
Tuy nhiên, ông Schumer cũng hé lộ, dự luật về gói kích thích trên có quy định cấm mua cổ phiếu quỹ đối với các doanh nghiệp nhận được khoản vay từ gói kích thích. Lệnh cấm này sẽ kéo dài hơn 1 năm so với thời hạn hỗ trợ của chính phủ.
Theo tiết lộ của một quan chức cao cấp phe Dân chủ, đảng này cũng tìm cách đưa điều khoản cấm doanh nghiệp do Tổng thống, Phó Tổng thống, nghị sĩ và người đứng đầu cơ quan hành pháp kiểm soát, nhận các khoản vay hoặc khoản tiền khác từ gói kích thích. Trẻ em và vợ/chồng của những quan chức trên cũng bị cấm nhận hỗ trợ từ gói kích thích.
Dù cả hai lãnh đạo của Thượng viện đều tin tưởng cơ quan lập pháp sẽ nhanh chóng thông qua dự luật về gói kích thích 2.000 tỷ USD trong chiều 25/4, nhưng triển vọng Hạ viện sẽ nhanh chóng thông qua dự luật vẫn còn mù mịt.
Trước đó, một số hạ nghị sĩ Dân chủ lo ngại về các thành phần chính xác bên trong dự luật về gói kích thích 2.000 tỷ mà Thượng viện đề xuất, trong khi phe Dân chủ đã đề xuất gói hỗ trợ lên tới 2.500 tỷ USD, trong đó chi trả trực tiếp rộng rãi tới nhiều người Mỹ.
Về phần mình, các hạ nghị sĩ Cộng hòa dường như ủng hộ gói kích thích 2.000 tỷ USD mà Thượng viện đề xuất, dù trước đó xuất hiện những chỉ trích rằng phe Dân chủ cố đưa các đề xuất không liên quan tới hỗ trợ dịch Covid-19, chẳng hạn vấn đề bảo vệ môi trường, vào gói kích thích.
Việc thông qua dự luật về gói kích thích 2.000 tỷ USD lần này đánh dấu lần thứ 3 Quốc hội bị chia rẽ sâu sắc khi làm luật liên quan đến việc hỗ trợ chống dịch Covid-19 trong vài tuần gần đây. Trước đó, các nhà lập pháp Mỹ đã nhanh chóng thông qua dự luật hỗ trợ phát triển vaccine trị giá 8,3 tỷ USD và dự luật về nâng mức hỗ người lao động nghỉ việc có hưởng lương với giá trị ước tính hơn 100 tỷ USD.
