Mexico là một trong những mục tiêu nổi bật mà ông Donald Trump nhắm đến trong chiến lược tranh cử của mình. Theo đó, ông Trump đã phác thảo những kế sách gây ra nhiều bất lợi cho nước láng giềng, đè nặng lên tâm trí những người dân nước này.
“Tôi bị sốc và đau dạ dày. Tôi không thể tin vào kết quả này. Nó giống như là đang đang xem tàu Titanic bị đắm vậy”, Maria Torres, một phụ nữ 28 tuổi tại một quán bar ở thành phố Mexico nói.
“Thật đáng lo ngại”, Roberto Ascencio, một công dân Mexico đang có kế hoạch du học Mỹ vào năm sau bày tỏ. “Tôi đang nhìn số tiền tiết kiệm của mình bị giảm đi đáng kể. Thật đáng sợ khi phải nhìn xem đồng peso đã rớt giá đến mức nào chỉ trong bài giờ qua”.
Trong suốt đêm bầu cử tại Mỹ, khi ông Donald Trump liên tục dẫn trước bà Hillary Clinton, đồng peso đã lao dốc thảm hại, trở thành đồng tiền rớt giá mạnh nhất trên thế giới hiện nay.
Sự suy yếu của đồng peso so với đồng USD đã làm gia tăng giá trị của các khoản tiền từ Mỹ chảy đến Mexico, nhưng bầu không khí giữa hai nước chưa bao giờ trở nên căng thẳng hơn, đặc biệt là ở vùng biên giới.
Đồng peso giảm giá mạnh nhất so với đồng USD kể từ năm 2009
“Chúng tôi rất lo lắng. Chúng tôi biết rõ mục tiêu mà Donal Trump đang hướng đến là hạn chế nhập khẩu. Ông ấy muốn tự sản xuất mọi thứ ở Hoa Kỳ. Nhưng việc đó sẽ dẫn đến ngõ cụt cho cả Mexico lẫn Hoa Kỳ, và điều này đã được cả hai bên nhìn nhận từ trước”, Marcello Hinojosa, Chủ tịch nhóm ngành công nghiệp Canacintra tại thành phố Tijuana (giáp với California), chia sẻ với Reuters.
Thực tế, hơn 80% hàng xuất khẩu của Mexico là xuất sang Mỹ và khoảng 6 triệu việc làm tại Mỹ cũng phụ thuộc vào thương mại với Mexico, theo Phòng thương mại Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, tổng thống thứ 45 của nước Mỹ từng tuyên bố sẽ áp mức thuế 35% lên hàng hóa nhập khẩu từ Mexico, đồng thời xóa bỏ Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) - thỏa thuận thương mại tự do giữa Canada, Mỹ và Mexico - nếu không được thương lượng lại.
Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà cả Mỹ và Mexico đều tham gia cũng đang bị trì hoãn và có vẻ không có tương lai, khi mà Trump công khai nhận định rằng hiệp định này là hoàn toàn vô nghĩa.
Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ từng tuyên bố sẽ áp mức thuế 35% lên hàng hóa nhập khẩu từ Mexico
Thống đốc ngân hàng trung ương Mexico Agustin Carstens nhận định rằng, chỉ riêng mức thuế 35% cũng đã đủ tạo thành một “cơn bão” ập xuống nền kinh tế nước này. Nhiều chuyên gia kinh tế khác cũng dự đoán, GDP của Mexico sẽ giảm khoảng 5%.
Không chỉ thế, ông Trump còn nhấn mạnh việc sẽ đánh thuế kiều hối từ Mỹ về Mexico, cho xây dựng bức tường dọc biên giới 2 quốc gia dài hơn 3.200 km nhằm ngăn chặn làn sóng nhập cư từ Mexico.
Quyết định trục xuất 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp tại Mỹ của Trump cũng có thể khiến chính phủ Mexico phải đau đầu để đối phó với lượng người di cư tràn xuống từ phía Bắc.
Ông Trump nhấn mạnh việc sẽ đánh thuế kiều hối từ Mỹ về Mexico, cho xây dựng bức tường dọc biên giới 2 quốc gia dài hơn 3.200 km nhằm ngăn chặn làn sóng nhập cư từ Mexico.
Những phát biểu gây bất lợi cho Mexico của ông Trump trong suốt thời gian qua đã khiến đồng peso của nước này hứng chịu nhiều thiệt hại. Bị sụt giá tới 9% trong năm nay, đồng peso được các nhà phân tích dự báo sẽ phải chịu cảnh bị bán tháo, khiến cho nền kinh tế Mexico tổn thương nặng nề.
“Đây thực sự là một thời khắc lịch sử. Tôi không thể nhớ được là đã từng có lúc nào mà nền kinh tế Mỹ lại có thể tác động tiêu cực đến nền kinh tế Mexico đến thế này”, Benito Berber, một nhà phân tích tại New York cho biết. Ông cũng dự báo rằng, chiến thắng của Trump có thể sẽ khiến đồng peso tụt xuống mức từ 23 đến 26 peso đổi 1 USD.
Dù vậy, kinh tế Mexico được cho là đang đi xuống cũng còn vì nhiều lý do khác. Giá dầu thấp cộng với việc chính phủ cắt giảm chi tiêu là hai lý do chính khiến cho nước này có quý tăng trưởng kinh tế chậm nhất trong hai năm.
Trong bối cảnh đó, chính phủ Mexico đang lên kế hoạch thắt lưng buộc bụng ngân sách năm 2017, thiết lập quỹ riêng để xử lý nợ, lập kế hoạch kinh doanh mới cho tập đoàn dầu khí nhà nước Pemex.
“Tất cả những việc đó là để chuẩn bị cho sự bất ổn mà chúng tôi đã nhìn thấy trước. Chúng tôi rất bình tĩnh”, Bộ trưởng tài chính Mexico Jose Antonio Meade nói.
Bên cạnh đó, nếu ông Trump thực sự duy trì lập trường cứng rắn của mình đối với nước láng giềng, điều đó có thể tác động đến kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2018 của Mexico, tạo lợi thế cho ứng viên Andres Manuel Lopez Obrador.
“Nếu những phát ngôn tiêu cực về Mexico được hiện thực hóa sau cuộc bầu cử của Mỹ, điều đó sẽ tăng khả năng cạnh tranh của ứng viên Andres Manuel Lopez Obrador, bởi ông được cho là ứng cử viên có tiếng nói dân tộc nhiều hơn những người khác và có khả năng để ứng phó với những phát ngôn tiêu cực tại Mỹ dành cho Mexico”, Carlos Petersen, chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu Mỹ La tinh cho biết.
Mặt khác, cũng có nhiều ý kiến cho rằng, những tuyên bố của Trump về chính sách “cứng rắn” đối với Mexico thực ra chỉ là những lời khoa trương để tạo ra điểm nhấn cho chiến dịch tranh cử của mình.
Chưa rõ tân tổng thống Mỹ sẽ hiện thực hóa những tuyên bố của mình đến đâu, tuy vậy, trước mắt thì Mexico đã phải phải gánh chịu ít nhiều tác động tiêu cực và sẽ cần nhiều nỗ lực linh hoạt để ứng phó.
