Cảng An Thới hiện mới phát huy khoảng 17% công suất thiết kế
Đấu giá quyền khai thác
Cảng An Thới là cảng biển do Nhà nước đầu tư với tổng chi phí 128 tỷ đồng với công suất thiết kế 280.000 tấn hàng hóa/năm, 440.000 lượt hành khách/năm. Tại thời điểm công trình được đưa vào khai thác (năm 2012), An Thới là cảng đầu mối (cảng chính) và là cảng duy nhất tại Phú Quốc có thể tiếp nhận tàu biển có tải trọng đến 3.000 DWT.
Trước đó, vào tháng 1/2014, Cục Hàng hải Việt Nam đã cho liên danh nhà đầu tư là Công ty cổ phần Dịch vụ vận tải Sài Gòn - Công ty cổ phần Hàng hải và Đầu tư phát triển Hiệp Phước (Liên danh TRANACO - HPI) thuê kết cấu hạ tầng cảng An Thới với thời gian thuê từ năm 2014 đến năm 2043. Hai nhà đầu tư này đã lập Công ty cổ phần Đầu tư khai thác cảng biển hàng hải An Thới để thực hiện hợp đồng với Cục Hàng hải Việt Nam. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Hợp đồng, do một số nguyên nhân từ bên thuê, Cục Hàng hải Việt Nam đã đơn phương chấm dứt Hợp đồng nêu trên vào ngày 1/1/2021.
Cần phải nói thêm rằng, việc cho thuê kết cấu hạ tầng hàng hải đã được Bộ Giao thông - Vận tải và Cục Hàng hải Việt Nam triển khai khá hiệu quả. Tính từ năm 2004 đến nay, đã có 4 hợp đồng cho thuê kết cấu hạ tầng hàng hải đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước được thực hiện, với tổng số tiền cho thuê nộp vào ngân sách nhà nước lên tới 1.480 tỷ đồng.
“Hợp đồng số 03 cho thuê cảng An Thới bị đơn phương chấm dứt trước thời hạn là do nội bộ liên danh nhà đầu tư có nhiều bất đồng, dẫn đến việc nộp tiền thuê cho Nhà nước không đúng thời hạn. Việc khai thác cảng An Thới theo hình thức cho thuê vẫn đem lại hiệu quả cho Nhà nước”, ông Lưu Quang Lãm, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư khai thác cảng biển hàng hải An Thới khẳng định.
Theo ông Nguyễn Nhật, Thứ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải, để tiếp tục lựa chọn bên thuê khai thác cảng An Thới theo quy định tại Nghị định số 43/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ, Bộ Giao thông - Vận tải đã chỉ đạo Cục Hàng hải Việt Nam (đơn vị được giao quản lý tài sản) xây dựng Đề án.
“Đến nay, hồ sơ Đề án đã hoàn thiện, hợp lệ theo quy định. Việc Bộ Giao thông - Vận tải xin ý kiến Bộ Tài chính - cơ quan quản lý công sản - là thực hiện đúng quy định tại Nghị định số 43/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của về quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải”, ông Nhật cho biết.
Tiềm ẩn rủi ro
Theo đề xuất của Cục Hàng hải Việt Nam, toàn bộ kết cấu hạ tầng hàng hải cảng An Thới sẽ tiếp tục cho thuê khai thác trong khoảng 42 năm, tính từ thời điểm ký kết hợp đồng cho thuê (dự kiến từ năm 2021) đến năm 2063 (theo thời gian sử dụng của tài sản).
Giá khởi điểm để đấu giá cho thuê kết cấu hạ tầng cảng An Thới là khoảng 195 tỷ đồng, được xác định bởi 2 khoản: giá thu cố định trị giá 160 tỷ đồng (giá trị còn lại của tài sản; chi phí phục vụ quản lý, khai thác tài sản hàng năm của bên cho thuê; chi phí lập Đề án, tổ chức đấu giá) và giá thu thay đổi trị giá 35 tỷ đồng, dựa trên doanh thu lợi nhuận khai thác của bên nhận thuê.
Đại diện Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, mức giá khởi điểm này là sát với những diễn biến khai thác cảng An Thới trong thời gian vừa qua. Trên thực tế, qua 7 năm cho thuê khai thác cho thấy, sản lượng hàng hóa thông qua cảng chỉ đạt bình quân 17% công suất thiết kế.
Lý do chính là hàng hóa được vận chuyển đến đảo Phú Quốc chủ yếu là vật liệu xây dựng phục vụ các công trình xây dựng dân dụng, các loại hàng hóa liên quan đến dân sinh. Do nằm ở khu vực phía Nam của đảo, cách xa các dự án, công trình đang thi công, nếu dỡ hàng tại cảng An Thới sẽ mất công đoạn vận chuyển đường bộ khá xa, mà đường lại hẹp, qua khu vực chợ dân sinh, cầu cống nhỏ, trọng tải thấp, không phù hợp để vận chuyển các loại hàng nặng và cồng kềnh.
“Đó là chưa kể, Phú Quốc hiện có nhiều cảng tạm và cảng thủy nội địa, nằm rải rác gần các công trình thi công quanh đảo, với giá cước rẻ, khá tiện cho việc bốc xếp hàng hóa. Đơn vị nhận thuê chắc chắn sẽ phải có kinh nghiệm và nguồn hàng ổn định”, lãnh đạo Cục Hàng hải Việt Nam thông tin.
Công ty cổ phần Đầu tư khai thác cảng biển hàng hải An Thới, Công ty TNHH Mặt Trời Phú Quốc và một số nhà đầu tư địa phương đang rất quan tâm đến việc tham gia thuê quyền khai thác cảng An Thới trong trường hợp Đề án được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
