Hỗ trợ chưa được là bao
Năm 2020 chứng kiến cộng đồng doanh nghiệp phải vật lộn để chống chọi với các khó khăn về thị trường, chuỗi cung ứng và nhiều vấn đề khác trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tại cuộc đối thoại nhằm tháo gỡ khó khăn về chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh Covid-19, diễn ra cuối tuần qua, ông Hoàng Quang Phòng, Phó chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, đã có những doanh nhân phải bán nhà, bán tài sản để duy trì hoạt động của doanh nghiệp, giữ chân người lao động.
Bổ sung ý kiến này, bà Vũ Thị An, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn thuế C&A chia sẻ, năm 2020, doanh nghiệp vẫn trụ được vì còn có “thóc giống” để ăn, nhưng năm 2021 và 2022, nếu dịch bệnh còn tiếp diễn thì doanh nghiệp thực sự kiệt quệ.
Khảo sát của VCCI cho kết quả, có tới 87,2% doanh nghiệp bị ảnh hưởng tiêu cực bởi Covid-19. Các lĩnh vực chịu ảnh hưởng lớn nhất là may mặc (97% doanh nghiệp), thông tin, truyền thông (96% doanh nghiệp). Kết quả khảo sát 1.564 doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam cũng ghi nhận 87,9% chịu tác động tiêu cực từ dịch bệnh.
Covid-19 khiến các doanh nghiệp gặp trở ngại nhất ở các vấn đề như tiếp cận khách hàng, chuỗi cung ứng đứt gãy, mất cân đối dòng tiền, khó khăn quản trị lao động. Đã có 35% doanh nghiệp tư nhân và 22% doanh nghiệp FDI từng phải cho lao động nghỉ việc do tình hình kinh doanh suy giảm. Khoảng 65% doanh nghiệp tư nhân có doanh thu năm 2020 bị giảm so với năm 2019, con số này ở doanh nghiệp FDI là 62%.
Theo bà Phạm Thị Hồng Thủy, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc, mặc dù Nhà nước đã có nhiều biện pháp hỗ trợ tài chính và tín dụng, song sự hỗ trợ đó vẫn chưa đáp ứng được mong muốn của doanh nghiệp.
“Doanh nghiệp vẫn chịu mức lãi suất cao, thời gian cơ cấu trả nợ ngắn, các gói vay mới có nhiều điều kiện khó tiếp cận. Hoạt động xuất nhập cảnh và thương mại vẫn rất hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của doanh nghiệp”, bà Thủy nói.
Chính sách cần cụ thể, dễ tiếp cận
Ông Nguyễn Mạnh Thản, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Phú Thọ cho rằng, doanh nghiệp còn ngồi bàn được về chính sách hôm nay là những doanh nghiệp còn có sức. Rất nhiều doanh nghiệp đã ra đi, nhiều doanh nghiệp đã cạn sức, nhưng chính sách vẫn chưa đi vào cuộc sống.
Để chính sách đến được với doanh nghiệp, Trưởng ban Pháp chế VCCI, ông Đậu Anh Tuấn kiến nghị, Chính phủ cần tiếp tục thực hiện miễn, giảm, gia hạn thời gian nộp thuế; giảm, gia hạn khoản đóng góp bảo hiểm xã hội, phí công đoàn. Cùng với đó, mong muốn các bộ, ngành, địa phương có hướng dẫn cụ thể, chi tiết, đầy đủ về các thủ tục, quy trình thực hiện theo hướng đơn giản, dễ thực hiện đối với các doanh nghiệp.
“Doanh nghiệp cần các hỗ trợ cụ thể, trực tiếp, hữu ích, hơn là những chính sách bóng bẩy, khó thực hiện”, ông Tuấn nói.
Phía doanh nghiệp cũng thấy rằng, dư địa cho các giải pháp về thuế, phí, hỗ trợ tiếp cận tín dụng là không nhiều, vì ngân sách có hạn, nhưng có những sự hỗ trợ chỉ cần bằng hành động như tháo gỡ các nút thắt về thủ tục hành chính để cải thiện môi trường kinh doanh.
Để hỗ trợ doanh nghiệp thiết thực, hiệu quả, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc kiến nghị Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam miễn 2% kinh phí công đoàn cho doanh nghiệp trong thời gian dịch bệnh; các ngân hàng tiếp tục xem xét, cơ cấu lại thời gian trả nợ, giảm lãi suất cho vay 1,5-2% cho tất cả các gói cho vay và điều kiện, thủ tục cho vay cần đơn giản hơn, tài sản thế chấp linh hoạt hơn. Đồng thời giảm thuế giá trị gia tăng trong 3-5 năm để doanh nghiệp tăng vốn tích lũy, tái đầu tư sau dịch; giảm thuế thu nhập doanh nghiệp về mức 13-15%; giảm tiền thuê đất trong 2 năm…
Ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng ban Quan hệ lao động (Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam) phát biểu, chính sách sắp tới cần hỗ trợ người lao động khó khăn phải thuê nhà, có con nhỏ; hỗ trợ đào tạo kỹ năng cho người lao động từ nguồn quỹ bảo hiểm thất nghiệp… Đặc biệt, thời điểm này đã đủ điều kiện thực tiễn để kiến nghị Quốc hội miễn, giảm tỷ lệ đóng bảo hiểm thất nghiệp (hiện người lao động đóng 1%, doanh nghiệp 1%), bởi quỹ hiện đang kết dư hơn 80.000 tỷ đồng.
Bà Hà Thu Giang, Phó vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, thời gian tới, để tiếp tục đồng hành, chia sẻ khó khăn với người dân, doanh nghiệp, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp với các bộ, ngành sửa Thông tư 01/2020/TT-NHNN theo hướng điều chỉnh một số mức thời gian miễn, giảm phí; sửa đổi, bổ sung một số quy định cho phù hợp với thực tế; chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục triển khai các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp bị khó khăn do dịch; giảm 50% mức phí thanh toán điện tử liên ngân hàng.