Các doanh nghiệp vận tải biển thường vay USD để đầu tư đội tàu nên chịu tác động khá lớn từ biến động tỷ giá
Trước đó, Fed đã có hai lần tăng lãi suất vào cuối năm 2015 và 2016. Fed tăng lãi suất khiến đồng tiền của nhiều nước, nhất là các nước đang phát triển chịu áp lực phá giá. Tại Việt Nam, tỷ giá USD/VND được kiểm soát khá ổn định. Tuy nhiên, với dự kiến Fed có 3 lần tăng lãi suất trong năm 2017, tỷ giá có thể có biến động mạnh hơn.
Ông Nguyễn Ngọc Anh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư thương mại SMC (SMC) cho biết, lãi suất USD tăng ít nhiều sẽ có tác động đến các doanh nghiệp nhập khẩu, các doanh nghiệp có khoản vay bằng đồng USD. Công ty có khoản vay 40 triệu USD, nếu tỷ giá USD/VND không được kiểm soát thì sẽ ảnh hưởng đến hoạt động trích lập dự phòng các khoản vay bằng ngoại tệ của SMC.
Theo ông Ngọc Anh, từ đầu năm đến nay, tỷ giá USD/VND đã tăng hơn 1% và khả năng tăng thêm từ nay đến cuối năm là có, nhưng không phải quá áp lực, trong khi bản thân thị trường và các doanh nghiệp đều đã hình dung được kịch bản này. Cũng theo lãnh đạo SMC, so với các ngoại tệ khác thì VND đang được kiểm soát khá tốt, nghĩa là không bị mất giá nhiều so với USD.
Vay nợ bằng USD không thể không nhắc đến các doanh nghiệp vận tải biển như VOS, VTO…, bởi đa số các doanh nghiệp này đều vay USD để tài trợ cho đầu tư đội tàu. Trong khi đó, theo báo cáo của Công ty Chứng khoán Maybank KimEng, nhiều doanh nghiệp vận tải biển đang có tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu bình quân ở mức khá cao, khiến các doanh nghiệp phải chịu thêm rủi ro biến động tỷ giá.
Mặc dù đã giảm khoản dư nợ từ 250 triệu USD năm 2012 xuống khoảng 80 triệu USD năm 2016, nhưng những lo ngại về USD tăng giá có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí trong năm 2017 vẫn hiện hữu.
Lãnh đạo PVT cho rằng, biến động tỷ giá USD/VND có ảnh hưởng đến Công ty, cũng như các doanh nghiệp có khoản vay ngoại tệ, nhưng không phải là điều quá lo ngại. PVT đã lập kế hoạch dự phòng biến động 3% tỷ giá trong năm 2016 và tỷ lệ tương tự cho năm 2017. Một trong những cách PVT “đối phó” với biến động tỷ giá, đó chính là các khoản thu bằng chính USD mà Công ty đã ký với các đối tác nước ngoài, phần nào giúp Công ty điều chỉnh, cân đối giảm dần khoản vay USD trong thời gian tới.
Liên quan đến phòng ngừa rủi ro tỷ giá, theo ông Nguyễn Ngọc Anh, điều quan trọng nhất là sự linh hoạt của doanh nghiệp. Trước ý kiến nên chuyển khoản vay bằng USD sang VND, ông Ngọc Anh cho rằng, đây chưa phải là phương án tốt, bởi lãi suất nhiều đồng ngoại tệ ở mức thấp so với VND. Các doanh nghiệp có thể sử dụng công cụ phái sinh để cố định tỷ giá, đồng thời cân đối các nguồn thu ngoại tệ để đảm bảo dòng tiền trả nợ trong kỳ.
Nhóm doanh nghiệp thứ hai chịu tác động rõ nét từ quyết định tăng lãi suất của Fed là các doanh nghiệp nhập khẩu. Trong đó, các doanh nghiệp mà nguyên liệu nhập khẩu chiếm tỷ trọng lớn sẽ gặp nhiều bất lợi khi USD tăng giá, nhất là những doanh nghiệp đã ký hợp đồng mua đang trên đường nhập khẩu về.
So với đồng tiền của nhiều nước trong khu vực, giá trị VND không giảm mạnh, điều này có lợi cho các doanh nghiệp nhập khẩu, nhưng không có lợi cho xuất khẩu.
Một vấn đề khác đáng lưu ý, theo ông Nguyễn Hồng Khanh, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán Sacombank (SBS), là nguồn kiều hối dự báo sẽ không còn giữ ở mức cao khi các chính sách liên quan từ Mỹ có nhiều thay đổi. Do đó, tỷ giá USD/VND chịu áp lực điều chỉnh từ nay cho đến cuối năm, mức điều chỉnh nhiều khả năng sẽ cao hơn năm trước. Các doanh nghiệp vay ngoại tệ sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên.
Trên thị trường chứng khoán, các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực dệt may, thủy sản đều có các hoạt động chính dựa trên xuất khẩu, vì vậy cần có sự chuẩn bị trước những áp lực về tỷ giá và lãi suất có thể thay đổi bất ngờ trong năm nay.
