Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN).
Hết năm 2019 không đàm phán xong các vướng mắc về hợp đồng EPC, Chính phủ đồng ý theo đề nghị của từng đơn vị chuyển qua cơ chế tòa hay trọng tài quốc tế phán xử.
Đó là ý kiến của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ về xử lý tồn tại, yếu kém của 12 dự án ngành Công Thương tại cuộc họp chiều 6/9 đánh giá tiến độ công việc của các bộ, ngành và các tập đoàn, tổng công ty liên quan.
Theo báo cáo của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, sau khi tiếp nhận 11/12 dự án, nhà máy từ Bộ Công Thương (Nhà máy Bột giấy Phương Nam vẫn do Tổng Công ty Giấy, Bộ Công Thương quản lý), Ủy ban đã rà soát, tổng hợp các hồ sơ và thấy rằng, mặc dù số lượng nhiệm vụ mà các bộ, ngành, tập đoàn, tổng công ty đã hoàn thành chiếm 75,36%.
Tuy nhiên, khó khăn mấu chốt vẫn nằm ở 17 nhiệm vụ còn lại, tập trung ở 3 nhóm vấn đề: Xử lý dứt điểm vướng mắc pháp lý để quyết toán hợp đồng thiết kế, cung cấp thiết bị và thi công (EPC) và quyết toán toàn bộ dự án; cơ cấu lại các khoản nợ, trích dãn khấu hao, điều chỉnh lãi suất vay; xây dựng phương án thoái vốn.
Việc xử lý dứt điểm vướng mắc pháp lý để quyết toán hợp đồng EPC và quyết toán toàn bộ dự án cho thấy, đang bế tắc về đàm phán.
Cụ thể, 7 dự án vướng mắc tranh chấp hợp đồng EPC chưa được giải quyết, một số dự án không dàn xếp được, phải đưa ra trọng tài quốc tế phân xử trong thời gian tới.
Báo cáo của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cho thấy, đối với 6 nhà máy, dự án hoạt động trở lại, có 2 đơn vị có lãi, 4 đơn vị đã giảm lỗ theo từng năm nhưng hoạt động vẫn còn nhiều khó khăn vì thiếu vốn, gánh nặng nợ nần nên chưa thể thực hiện thoái vốn nhà nước.
Trên cơ sở báo cáo và kiến nghị từ phía các tập đoàn, tổng công ty, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đưa ra các giải pháp cụ thể để tiến tới xử lý dứt điểm các tồn đọng, yếu kém của các dự án, nhà máy yếu kém.
Theo Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Hóa chất Nguyễn Phú Cường, với 3 nhà máy sản xuất phân bón là: Đạm Ninh Bình, dự án mở rộng sản xuất đạm Hà Bắc, dự án DAP2 Lào Cai, Tập đoàn đã chuẩn bị hồ sơ pháp lý, khi có ý kiến của Chính phủ, sẽ khởi kiện tổng thầu ra toà hoặc đưa ra Trung tâm Trọng tài quốc tế phân xử.
Đối với dự án mở rộng Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Thép Việt Nam Nghiêm Xuân Đa cho biết, không thể đàm phán giải quyết được vướng mắc hợp đồng EPC với nhà thầu MCC để tiếp tục dự án.
Các dự án nhà máy Ethanol Quảng Ngãi, Ethanol Phú Thọ và Công ty Đóng tàu Dung Quất cũng chưa tìm được tiếng nói chung với nhà thầu về phương án giải quyết tranh chấp và giải pháp xử lý cuối cùng.
Theo Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh, việc xử lý các dự án càng trở nên cấp thiết vì càng để lâu nhà nước càng mất vốn. Một số dự án còn có nguy cơ âm và mất hết vốn chủ sở hữu.
Đánh giá cao Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhanh chóng tiếp nhận các dự án yếu kém từ Bộ Công Thương và xây dựng báo cáo toàn diện để xử lý dứt điểm, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Ủy ban báo cáo cụ thể hơn các giải pháp, phương án để trình Ban cán sự Đảng Chính phủ xem xét, quyết định.
Phó Thủ tướng đồng tình cho phép chuyển đổi Công ty Trách nhiệm hữu hạn 2 Thành viên Thép Việt-Trung thành Công ty cổ phần để huy động vốn dễ hơn, báo cáo Chính phủ chỉ đạo các cơ quan thống nhất xử lý vấn đề thuế xuất khẩu cho doanh nghiệp nói chung, trong đó có Công ty thép Việt-Trung.
Đối với dự án mở rộng Nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trình Chính phủ chủ trương cho phép thực hiện cáo bạch các vấn đề vướng mắc liên quan đến thoái vốn của Tissco và cho phép thoái vốn ra khỏi dự án.
Đối với Dự án Nhà máy Ethanol Dung Quất, Phó Thủ tướng đồng tình cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN có thể sử dụng vốn thông qua Đại hội cổ đông để quyết định tiếp tục triển khai dự án.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương sớm có văn bản gửi Kiểm toán Nhà nước để thẩm định lại giá trị của Nhà máy Bột giấy Phương Nam để tiếp tục bán đấu giá; đồng thời, tính tiếp phương án xử lý khi đấu giá tiếp tục không thành công.
Phó Thủ tướng đồng ý đưa Nhà máy DAP 1-Hải Phòng ra khỏi danh sách 12 dự án yếu kém, vì các kết quả khả quan trong thời gian qua, để giúp đơn vị này phát triển.
Đề cập tới xử lý các vướng mắc pháp lý, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh, nếu hết năm 2019 không đàm phán xong các vướng mắc về hợp đồng EPC, Chính phủ đồng ý theo đề nghị của từng đơn vị chuyển qua cơ chế tòa hay trọng tài quốc tế phán xử.
“Tinh thần chung là ưu tiên hòa giải, thương lượng, chia sẻ lẫn nhau, hạn chế thấp nhất vấn đề khiếu kiện. Đồng thời, thống nhất quan điểm việc khởi kiện hay không là công việc của tập đoàn, tổng công ty,” Phó Thủ tướng nêu rõ.
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan về tín dụng theo nguyên tắc thị trường, theo quy định của pháp luật về giãn khấu hao, để các dự án, nhà máy dùng để trả nợ.
