Sức hút phái sinh
Tính riêng 6 tháng đầu năm 2019, khối lượng giao dịch bình quân mỗi phiên trên thị trường phái sinh đạt trên 100.000 hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu VN30, khối lượng hợp đồng mở (OI) hơn 20.000 hợp đồng. Trong đó, VN30F1M (kỳ hạn 1 tháng) là hợp đồng được ưa chuộng nhất, với mức thanh khoản cao và diễn biến bám sát với thị trường cơ sở, qua đó mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư. Sự phát triển của thị trường phái sinh giúp nhà đầu tư có nhiều cơ hội sinh lời và kỳ vọng sẽ thu hút được cả dòng vốn nước ngoài.
Ông Nguyễn Quang Thương, Phó vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, việc xây dựng sản phẩm mới nằm trong đề án phát triển thị trường phái sinh đã được phê duyệt, theo lộ trình từ đơn giản đến phức tạp. Sau sản phẩm hợp đồng tương lai chỉ số, sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ ra mắt vừa qua là bước phát triển tiếp theo nhằm hoàn thiện cơ cấu sản phẩm, bên cạnh đó hỗ trợ sự phát triển bền vững của thị trường trái phiếu tại Việt Nam.
Thị trường chứng khoán phái sinh trên thực tế đã phát huy được 3 vai trò: phòng ngừa rủi ro, giữ chân các dòng tiền trên thị trường chứng khoán; công cụ đầu tư kiếm lời trong ngắn hạn; bình ổn, điều tiết thị trường cơ sở.
Tuy nhiên, nhìn lại 2 năm hoạt động có thể thấy, thị trường chứng khoán phái sinh có những điểm tồn tại như số lượng nhà đầu tư cá nhân vẫn chiếm chủ yếu mà thiếu vắng các nhà đầu tư tổ chức, mức độ biến động giá tại nhiều thời điểm quá lớn, tạo ra các tác động tiêu cực…
Để thị trường chứng khoán phát triển bền vững và lành mạnh, ngoài việc tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý, phát triển sản phẩm thì việc hướng dẫn, phổ biến kiến thức và mở rộng cộng đồng các nhà đầu tư là điều cần phải thực hiện liên tục. Để làm được điều đó cần có sự chung tay của các thành viên thị trường, các cơ quan truyền thông về tài chính - chứng khoán.
Chương trình đầu tư chứng khoán phái sinh ảo: “Đầu tư ảo - Nhận tiền thật” không chỉ đơn thuần là một cuộc thi, mà còn có nhiều hoạt động bổ trợ bên lề như giao lưu chia sẻ kiến thức, kỹ năng đầu tư chứng khoán phái sinh, đào tạo phát triển thêm các nhà đầu tư mới, phổ biến kiến thức chuyên ngành về lĩnh vực tài chính, chứng khoán. Đây là những mục tiêu mà Ban Tổ chức muốn hướng tới thông qua chương trình này.
Sự phát triển của thị trường phái sinh Việt Nam đã được các chuyên gia phái sinh của Sở Giao dịch hợp đồng tương lai Đài Loan (TAIFEX) đánh giá cao, bởi thị trường phái sinh Việt Nam mới hoạt động 2 năm đã ghi nhận con số tăng trưởng ấn tượng. Tính đến cuối tháng 6/2019, số lượng tài khoản giao dịch phái sinh đạt 75.352 tài khoản, tăng 31% so với cuối năm 2018. Đặc biệt, thị trường Đài Loan phải mất 6 năm kể từ khi ra mắt mới có thể đạt được số lượng hợp đồng giao dịch như trên Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) sau hơn một năm triển khai. Tới đây, UBCK sẽ nghiên cứu, đưa vào triển khai nhiều hơn nữa các sản phẩm phái sinh.
Bà Phạm Thị Thùy, Giám đốc Dự án Phái sinh ảo, Công ty Chứng khoán VPS cho hay, theo định hướng của Chính phủ, đến năm 2020, giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu tại Việt Nam phấn đấu đạt 100% GDP, số lượng nhà đầu tư đạt 3% dân số, đặc biệt phải tạo được cơ chế để phát triển nhà đầu tư chuyên nghiệp. Sản phẩm hợp đồng tương lai chỉ số VN30 sau 2 năm đi vào hoạt động đã giành được sự quan tâm ngày càng lớn của nhà đầu tư. Số lượng hợp đồng giao dịch bình quân mỗi phiên trong tháng 6/2019 đạt trên 100.000 hợp đồng, tăng gần 10 lần so với năm 2017. Khối lượng hợp đồng mở trung bình tăng gần ba lần, lên hơn 21.700 hợp đồng. Riêng ngày 14/4/2019, khối lượng hợp đồng mở đạt kỷ lục, gần 29.500 hợp đồng, gấp 3,6 lần so với cuối năm 2017.
Thị trường chứng khoán phái sinh duy trì được tốc độ tăng trưởng, dần chứng tỏ vai trò là một kênh đầu tư và phòng vệ rủi ro hiệu quả, đặc biệt khi thị trường cơ sở có biến động mạnh.
TS. Vũ Bằng, nguyên Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, việc VPS và Báo Đầu tư tổ chức cuộc thi chứng khoán phái sinh ảo là rất tốt, do yếu tố căn bản để thị trường phái sinh vận hành hiệu quả là sự hiểu biết của nhà đầu tư. Các công ty chứng khoán khác cần đẩy mạnh đào tạo, mở nhiều không gian trải nghiệm cho nhà đầu tư để góp sức xây dựng và phát triển thị trường.
Bà Thùy chia sẻ, là một thành viên trên thị trường, VPS nhận thấy thị trường chứng khoán ngày càng phát triển, đặc biệt thị trường phái sinh đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ sau 2 năm triển khai. Tuy nhiên, thị trường này vẫn còn mới mẻ với đa số nhà đầu tư. Vì vậy, VPS xây dựng nền tảng công nghệ và phối hợp với Báo Đầu tư tổ chức chương trình đầu tư chứng khoán phái sinh ảo với mong muốn nhà đầu tư có cơ hội được tiếp cận các công cụ phòng ngừa rủi ro trong đầu tư chứng khoán, tạo hệ thống giao dịch như môi trường thật để nhà đầu tư trải nghiệm, tạo lập cộng đồng nhà đầu tư để học tập, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và chiến lược đầu tư.
Đặc biệt, nền tảng đầu tư chứng khoán phái sinh ảo là một công cụ đắc lực để thế hệ sinh viên có thể rút ngắn khoảng cách giữa các kiến thức học tại trường đại học và thị trường tài chính thực tế, nâng cao năng lực cho thế hệ lao động ngành tài chính trong tương lai.
Theo định hướng phát triển, ứng dụng đầu tư chứng khoán phái sinh ảo của VPS sẽ có thêm một số tính năng tương tự như các trang mạng xã hội để nhà đầu tư vừa giao dịch vừa trao đổi, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm đầu tư, mời các nhà đầu tư mới tham gia, kết bạn hoặc theo dõi/cho phép nhà đầu tư khác theo dõi hoạt động đầu tư.
“Phái sinh ảo được VPS phát triển dựa trên ứng dụng giao dịch chuyên biệt dành cho các khách hàng giao dịch chứng khoán phái sinh là SmartPro. Tính từ thời điểm triển khai tới nay, ứng dụng SmartPro của VPS đã được khách hàng của Công ty đánh giá cao về tính ưu việt và thân thiện, tốc độ xử lý dữ liệu giao dịch realtime, tích hợp toàn bộ các tính năng để nhà đầu tư có thể giao dịch và thực hiện các yêu cầu về tiền trên tài khoản chứng khoán”, bà Thùy nói.
Chương trình đầu tư chứng khoán phái sinh: “Đầu tư ảo - Nhận tiền thật” trên nền tảng smartphone được Báo Đầu tư phối hợp cùng với Công ty Chứng khoán VPS triển khai từ 1/8/2019 - 1/8/2020, tổng giá trị giải thưởng hơn 1 tỷ đồng. VPS hiện chiếm hơn 51% thị phần môi giới chứng khoán phái sinh và là đơn vị sở hữu ứng dụng SmartPro, dành cho nhà đầu tư chứng khoán phái sinh cả thật và ảo.
