Cuộc đua miễn phí giao dịch chứng khoán, Việt Nam không là ngoại lệ

VPBS là công ty chứng khoán đầu tiên miễn phí giao dịch cả trên thị trường phái sinh và cơ sở

Những người tiên phong

Trong thời gian gần đây, tại thị trường Mỹ nổi lên startup Fintech có tên là Robinhood. Sau vài năm kể từ khi ra đời, giờ đây startup đình đám này đã có số lượng khách hàng lên tới 4 triệu người.

Ba năm trước, Robinhood lần đầu tiên cho ra đời ứng dụng giao dịch cổ phiếu miễn phí giao dịch. Năm 2017, Robinhood bổ sung thêm tính năng giao dịch quyền chọn và năm ngoái bổ sung tính năng giao dịch đồng tiền kỹ thuật số ở mức độ giới hạn.

Không dừng lại ở đó, CEO của Robinhood còn tiết lộ trong vài năm tới công ty sẽ trở thành một công ty tài chính tiêu dùng cung cấp đầy đủ các dịch vụ.

Ở châu Âu, startup Revolut mới đây đã dành được giấy phép hoạt động ngân hàng tại Anh. Công ty này cho biết trong tương lai công ty sẽ cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán miễn phí cho người sử dụng, trước tiên là tại thị trường Anh và Mỹ. Hiện công ty đang xin phép các cơ quan quản lý thị trường được cung cấp dịch vụ môi giới chứng khoán cho khách hàng.

Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ Internet, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, cùng với sự phổ cập của điện thoại di động thông minh, kết hợp với sự ưa thích công nghệ của những người trẻ tuổi đã thúc đẩy sự ra đời của các nền tảng giao dịch chứng khoán mới, tạo ra nhiều tiện ích hơn cho khách hàng, giảm thiểu phí giao dịch.

Điều đáng nói là Robinhood và Revolut không phải là trường hợp cá biệt. Cùng với hai startup này, các Fintech đang tạo ra sức ép cạnh tranh lên các công ty môi giới chứng khoán truyền thống.

Ngay cả ông lớn cũng phải thay đổi

Giới ngân hàng đầu tư Phố Wall từ lâu đã vốn nổi tiếng về việc định giá dịch vụ tư vấn và môi giới giao dịch chứng khoán cao cắt cổ. Họ cho rằng họ có quyền đó bởi chất lượng dịch vụ mà họ cung cấp cho khách hàng. Điều này đã diễn ra nhiều năm.

Thế nhưng sự tiến bộ nhanh chóng của công nghệ tài chính và sự nổi lên của các startup công nghệ đã buộc họ phải nhìn lại mình và phải thay đổi chính sách để cạnh tranh được với các Fintech.

Năm ngoái, JPMorgan Chase - ngân hàng đầu tư lớn nhất Mỹ - đã đưa vào sử dụng ứng dụng giao dịch chứng khoán dành cho điện thoại di động có tên You Invest.

Với hàng triệu khách hàng cá nhân trong tay, đây là một động thái được coi là rất đáng kể của JPMorgan nhằm giữ chân khách hàng trong bối cảnh Fidelity Investments đã giảm phí giao dịch về 0% cho 2 quỹ ETF mới hồi đầu tháng 8/2018, còn Vanguard Groups thì đang lên kế hoạch không thu phí giao dịch đối với khách hàng sử dụng nền tảng online để giao dịch chứng chỉ của gần 1.800 quỹ ETF của mình.

Ý tưởng về một nền tảng giao dịch không thu phí của JPMorgan được thai nghén từ năm 2016 và sau gần 2 năm ngân hàng này đã đưa ra được ứng dụng giao dịch trên điện thoại di động nói trên.

Với việc đưa vào sử dụng ứng dụng này, ngân hàng hy vọng có thể thu hút được thêm khách hàng từ các đối thủ cạnh tranh, khuyến khích các khách hàng hiện có của công ty tự giao dịch nhiều hơn và đặc biệt là thu hút đối tượng khách hàng trẻ ưa thích giao dịch thông qua các nền tảng kỹ thuật số.

Giờ đây, ngoài JPMorgan Chase, Merrill Edge của Bank of America Corp và E*Trade cũng đang miễn phí giao dịch cho khách hàng.

Việt Nam không nằm ngoài xu hướng

Sau gần 20 năm thị trường chứng khoán đi vào hoạt động tại Việt Nam, số lượng công ty chứng khoán đã tăng lên nhiều so với thời điểm đầu. Hiện có hơn 70 công ty chứng khoán đang hoạt động. Qua năm tháng, trình độ chuyên môn, tiềm lực tài chính và công nghệ của các công ty chứng khoán cũng đã tăng lên nhiều.

Đã có nhiều công ty chứng khoán có vốn điều lệ vài ngàn tỷ đồng. Sự cạnh cạnh thu hút khách hàng giữa các công ty chứng khoán ngày càng gia tăng. Đây là những yếu tố nền tảng để các công ty chứng khoán tính tới việc giảm chi phí giao dịch chứng khoán hơn nữa cho khách hàng.  

Về khía cạnh chính sách, ngày 27/12/2018 Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 128/2018/TT-BTC (có hiệu lực từ ngày 15/2/2019) Quy định giá dịch vụ trong lĩnh vực chứng khoán áp dụng tại các tổ chức kinh doanh chứng khoán, ngân hàng thương mại tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam. 

Điểm đáng chú ý nhất của Thông tư này là không quy định mức giá sàn phí môi giới giao dịch chứng khoán. Đây là điều rất đáng được hoan nghênh và được coi là cú huých để các công ty chứng khoán đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến, cắt giảm chi phí trung gian để giảm thiểu phí môi giới cho nhà đầu tư, hướng tới mục tiêu cuối cùng là thúc đẩy giao dịch trên thị trường chứng khoán, phát triển của thị trường vốn, từ đó giảm gánh nặng trách nhiệm cung cấp vốn cho nền kinh tế của khối ngân hàng thương mại.

Trên thực tế, vào ngày 10/10/2018, Công ty chứng khoán Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPBS) là công ty chứng khoán đầu tiên tại Việt Nam tuyên bố miễn phí giao dịch chứng khoán phái sinh dài hạn cho khách hàng.

Động thái này của VPBS đã kích thích một số công ty khác miễn phí giao dịch phái sinh có thời hạn cho khách hàng. Không dừng lại ở đó, ngày 8/1/2019, VPBS lại là công ty chứng khoán đi tiên phong trong việc miễn phí giao dịch chứng khoán cơ sở bắt đầu từ ngày 15/2/2019 (ngày Thông tư 128 có hiệu lực) cho khách hàng mới mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại VPBS từ ngày 8/1/2019. Thị trường đang chờ đợi phản ứng của các công ty chứng khoán khác trước động thái mạnh mẽ này của VPBS.

Được biết, gần đây VPBS đã đầu tư mạnh vào công nghệ, trong đó có việc liên tiếp đưa ra các nền tảng giao dịch mới nhằm tạo thuận lợi cho khách hàng, chẳng hạn như ứng dụng điện thoại di động SmartOne cho giao dịch chứng khoán cơ sở, ứng dụng SmartPro chuyên biệt cho nhà đầu tư chứng khoán phái sinh. Công ty cũng đưa ra công cụ SmartRobo - ứng dụng công nghệ tiên tiến để hỗ trợ cung cấp thông tin và thực hiện hoạt động đầu tư của khách hàng.

Ngọc Quang