Theo ông, đâu là những ưu tiên chiến lược mà các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ cần thực hiện ngay để thị trường sớm trở lại đà tăng trưởng?
Việc khôi phục và củng cố niềm tin thị trường là một nhiệm vụ trọng tâm và cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Để làm được điều đó, đầu tiên, ngành bảo hiểm nhân thọ không chỉ cần hoàn thiện về năng lực chuyên môn, mà còn phải tăng cường kỷ cương, minh bạch và tuân thủ pháp lý. Tiếp đó, cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ để nâng cao trải nghiệm khách hàng, từ khâu mua bảo hiểm đến giải quyết quyền lợi bảo hiểm. Cuối cùng, tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm, không chỉ tập trung vào lợi ích bảo vệ, mà còn gắn với các giá trị cần thiết khác như tiết kiệm, đầu tư, tích lũy.., giúp bảo hiểm nhân thọ trở thành một phần quan trọng của đời sống tài chính cá nhân.
| |
Ông Ngô Trung Dũng, Phó tổng Thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) |
IAV đã và đang làm gì để góp phần phát triển một thị trường bảo hiểm nhân thọ lành mạnh?
Trước hết, về mặt quản lý và chuẩn mực hoạt động, Hiệp hội đã xây dựng và ban hành Bộ tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp dành cho toàn bộ cán bộ, nhân viên trong các doanh nghiệp hội viên, ban hành Quy tắc ứng xử thống nhất nhằm giúp các doanh nghiệp hội viên hợp tác, cạnh tranh một cách công bằng, cơ chế giải quyết các tranh chấp của hội viên giúp cho thị trường phát triển lành mạnh hơn.
Đối với các đại lý bảo hiểm, Hiệp hội ban hành Bộ quy tắc ứng xử dành cho đại lý bảo hiểm nhân thọ, đưa ra những quy tắc ứng xử chung, quy tắc ứng xử trong giao tiếp với khách hàng, quy tắc ứng xử trong quan hệ với doanh nghiệp, các hành vi đại lý bảo hiểm không được thực hiện… Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp bảo hiểm sẽ cụ thể hóa các quy định này trong hợp đồng ký với đại lý.
Hiệp hội xây dựng và vận hành hệ thống phần mềm quản lý đại lý bảo hiểm AVICAD, ban hành quy chế quản lý đại lý bảo hiểm và sử dụng thông tin trên hệ thống này; quy định những nhóm hành vi đại lý bảo hiểm nếu vi phạm sẽ bị Hiệp hội đưa vào danh sách đại lý vi phạm và những đại lý này sẽ không được các doanh nghiệp hội viên tuyển dụng làm đại lý bảo hiểm trong một khoảng thời gian nhất định (từ 1 - 5 năm căn cứ vào hành vi đại lý vi phạm). Đây là cách Hiệp hội góp phần nâng cao kỷ luật nghề nghiệp, bảo vệ hình ảnh và uy tín của ngành.
Thứ hai, Hiệp hội đặc biệt coi trọng công tác truyền thông và cung cấp thông tin tới thị trường. Ngoài việc chủ động cung cấp thông tin cho báo chí định kỳ hàng quý về kết quả hoạt động chung của thị trường và các hội viên, Hiệp hội còn thực hiện các chuyên đề truyền thông theo từng giai đoạn nhằm nâng cao hiểu biết của công chúng về bảo hiểm và quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.
Thứ ba, Hiệp hội phối hợp chặt chẽ với Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm và Bộ Tài chính trong hoạt động giám sát thị trường. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc hành vi chưa phù hợp của doanh nghiệp, Hiệp hội sẽ chủ động nhắc nhở hội viên thực hiện đúng các quy định trong các quy chế của Hiệp hội. Nếu không có biện pháp khắc phục hoặc không tuân thủ quy định sẽ bị xử lý kỷ luật theo quy chế của Hiệp hội và báo cáo cơ quan quản lý xem xét xử lý vi phạm theo thẩm quyền.
Song song với đó, Hiệp hội cũng thúc đẩy minh bạch thông tin, cạnh tranh lành mạnh và hợp tác nội bộ giữa các doanh nghiệp hội viên, hướng tới một thị trường công bằng, chuyên nghiệp và bền vững.
Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030 có 18% dân số tham gia bảo hiểm nhân thọ, thế nhưng tỷ lệ thâm nhập đang tăng rất chậm trong những năm qua. Theo ông, đâu là rào cản lớn nhất khiến bảo hiểm khó tiếp cận người dân?
Việc thúc đẩy bảo hiểm bao trùm cũng là một động lực quan trọng để nâng cao tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm. Theo đó, cần có cơ chế của Nhà nước để khuyến khích các doanh nghiệp bảo hiểm tích cực nghiên cứu, triển khai các sản phẩm bảo hiểm vi mô phù hợp với nhóm dân số thu nhập thấp, dễ bị tổn thương.
Quyết định số 07 ngày 5/1/2023 của Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030 có 18% người dân Việt Nam tham gia bảo hiểm nhân thọ. Hiện tại, theo ước tính của IAV, mới chỉ xấp xỉ 11% dân số có bảo hiểm nhân thọ và tỷ lệ này còn rất thấp so với khu vực và trên thế giới, chẳng hạn Philippines khoảng 38%, Malaysia khoảng 50%, Singapore khoảng 80%, Mỹ khoảng 90%..., cho thấy còn rất nhiều việc phải làm để hoàn thành được mục tiêu Chính phủ đã giao cho ngành.
Có những rào cản khiến tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm nhân thọ còn thấp, như nhận thức của người dân về vai trò và ý nghĩa của bảo hiểm nhân thọ còn chưa cao, rào cản về văn hóa (nhiều người tránh không muốn đề cập đến rủi ro, tai nạn, bệnh tật, tử vong…), chất lượng sản phẩm và dịch vụ có những điểm còn hạn chế, chưa đáp ứng được kỳ vọng của người dân…
Để từng bước khắc phục những rào cản trên, Hiệp hội và các doanh nghiệp hội viên sẽ đẩy mạnh hơn nữa hoạt động tuyên truyền về bảo hiểm nhân thọ; các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ cần nỗ lực hơn trong việc đổi mới sản phẩm, dịch vụ, quy trình nghiệp vụ… để mang lại những trải nghiệm tốt hơn nữa cho khách hàng.
IAV và các doanh nghiệp hội viên mong muốn cơ quan quản lý sớm xây dựng được cơ sở dữ liệu chung cho thị trường bảo hiểm. Hiện tại, dữ liệu của ngành bảo hiểm Việt Nam còn phân tán, thiếu tính kết nối và chưa có cơ sở dữ liệu tập trung toàn ngành. Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua đã giao Bộ Tài chính xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu chung, song việc triển khai vẫn đang ở giai đoạn đầu.
Bên cạnh đó, việc liên thông dữ liệu giữa ngành bảo hiểm với các ngành, lĩnh vực khác (như giao thông, y tế…) còn hạn chế. Khi có nguồn dữ liệu đầy đủ và đáng tin cậy, các doanh nghiệp bảo hiểm sẽ thuận tiện hơn trong việc thiết kế sản phẩm phù hợp, định phí bảo hiểm chính xác hơn, thực hiện tốt hơn công tác phòng chống gian lận bảo hiểm bảo vệ quyền lợi cho những người tham gia bảo hiểm chân chính.
Việc thúc đẩy bảo hiểm bao trùm (inclusive insurance) cũng là một động lực quan trọng để nâng cao tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm. Theo đó, cần có cơ chế của Nhà nước để khuyến khích các doanh nghiệp bảo hiểm tích cực nghiên cứu, triển khai các sản phẩm bảo hiểm vi mô phù hợp với nhóm dân số thu nhập thấp, dễ bị tổn thương.