Sự bùng nổ của công nghệ số đang tạo ra những thay đổi mạnh mẽ đối với bảo hiểm du lịch
Giúp du khách an tâm đi du lịch
Sự bùng nổ của công nghệ số đang tạo ra những thay đổi mạnh mẽ trong ngành du lịch nói chung và bảo hiểm du lịch nói riêng. Việc kết nối giữa bảo hiểm số và du lịch thông minh đang thu hút sự quan tâm của các công ty bảo hiểm, giới du lịch. Một số công ty bảo hiểm như Bảo Việt, Liberty, MIC, FWD… đã triển khai sản phẩm bảo hiểm du lịch số chủ yếu thông qua hợp tác với các ví điện tử (MoMo, ZaloPay…), sàn OTA (Traveloka, iVIVU…) và ứng dụng di động. Hơn 2 năm trước, Bảo hiểm Bảo Việt đã ra mắt ứng dụng bảo hiểm số BaoViet Travel.
Về nguyên tắc, bảo hiểm du lịch số được các công ty bảo hiểm triển khai và vận hành thông qua nền tảng công nghệ số. Người dùng có thể đăng ký, thanh toán, theo dõi quyền lợi, xử lý bồi thường trực tuyến bảo hiểm du lịch thông qua các nền tảng này, từ đó giúp rút ngắn thời gian xử lý, giảm thiểu sai sót hành chính và nâng cao tính linh hoạt.
Triển khai bảo hiểm du lịch số tốt sẽ giúp du khách quản trị rủi ro không chỉ về tài chính, mà còn ở góc độ trải nghiệm và sự an toàn. Khi xảy ra sự cố như hủy chuyến, mất hành lý, tai nạn hay vấn đề y tế, bảo hiểm du lịch số giúp khách hàng được hỗ trợ nhanh chóng, minh bạch và tiện lợi thông qua các ứng dụng di động, nhờ đó giảm thiểu thiệt hại và nâng cao sự hài lòng. Bảo hiểm du lịch số cũng giúp các nhà quản lý điểm đến và doanh nghiệp lữ hành giảm gánh nặng giải quyết khiếu nại, từ đó tối ưu hóa dịch vụ.
Ở các thị trường khu vực, nhờ tích hợp bảo hiểm du lịch vào nền tảng công nghệ số mà tỷ lệ du khách sử dụng bảo hiểm du lịch số dần tăng cao. Chẳng hạn, tại Singapore, tỷ lệ du khách sử dụng bảo hiểm du lịch số tăng từ 12% năm 2015 lên trên 45% hiện tại. Hay tại Hàn Quốc và Nhật Bản, hơn 50% khách du lịch dưới 40 tuổi từng sử dụng bảo hiểm du lịch số thông qua ứng dụng di động.
Theo nghiên cứu của Ths. Phạm Huỳnh Đăng Khoa - Khoa Thương mại và Du lịch, Trường đại học Tài chính - Marketing, ở Việt Nam, ngành bảo hiểm nói chung và bảo hiểm du lịch nói riêng đã có những bước tiến đáng kể trong chuyển đổi số. Nhiều doanh nghiệp bảo hiểm đã phát triển ứng dụng riêng, hợp tác với các nền tảng OTA, ví MoMo, ZaloPay… để cung cấp các gói bảo hiểm nhanh chóng và dễ tiếp cận. Tuy nhiên, mức độ tích hợp bảo hiểm du lịch số vào chuỗi hành trình còn rời rạc, đặc biệt trong các gói tour phổ biến. Điều này đặt ra yêu cầu cần tăng cường kết nối giữa các bên trong hệ sinh thái, đồng thời thúc đẩy nhận thức và niềm tin của người tiêu dùng vào giá trị bảo hiểm số trong du lịch thông minh.
“Tại Việt Nam, hầu hết sản phẩm bảo hiểm du lịch số chưa được tích hợp sâu vào hệ thống thành phần của du lịch thông minh. Cơ chế kết nối giữa công ty bảo hiểm, công ty lữ hành, nền tảng công nghệ và cơ quan quản lý chưa chặt chẽ, thiếu chuẩn hóa dữ liệu và nền tảng tích hợp chung. Việc tích hợp bảo hiểm du lịch vào hệ sinh thái công nghệ số giúp tăng cường khả năng quản trị rủi ro, cải thiện chất lượng trải nghiệm và thúc đẩy hành vi tiêu dùng số”, ông Khoa nói.
Nghiên cứu của các tổ chức ngân hàng quốc tế, trong đó có Ngân hàng Thế giới (WB) cũng cho thấy vai trò của bảo hiểm du lịch số trong nâng cao khả năng chống chịu của du khách trước các rủi ro không lường trước như dịch bệnh, thiên tai hay hủy chuyến. Đồng thời, các nền tảng số (app OTA, ví điện tử, hệ thống API mở) được xác định là kênh phân phối hiệu quả để cá nhân hóa sản phẩm bảo hiểm theo hành trình du lịch.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, tỷ lệ người dân có bảo hiểm du lịch còn thấp, chưa đến 20%, trong đó chỉ khoảng 5-6% sử dụng bảo hiểm qua kênh số (theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam - IAV).
Theo kết quả khảo sát của nhóm giảng viên Trường đại học Tài chính - Marketing tại TP.HCM, có 68,3% du khách đến Thành phố từng tiếp cận thông tin về bảo hiểm du lịch số, nhưng chỉ 41,5% từng mua và 12,4% từng trải qua quy trình bồi thường trực tuyến, phản ánh khoảng cách rõ rệt giữa nhận thức, hành vi và hiệu quả tích hợp hệ thống.
Việc tích hợp các dịch vụ số như đặt phòng, thanh toán điện tử, bản đồ số… vào trải nghiệm du lịch đã trở thành xu hướng tất yếu. Các dịch vụ bảo hiểm du lịch khi được số hóa có thể góp phần nâng cao mức độ an toàn và sự hài lòng của du khách, từ đó hỗ trợ quản trị rủi ro và phát triển bền vững điểm đến.
Cần sớm tích hợp bảo hiểm số vào hệ sinh thái du lịch thông minh
Trong một báo cáo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cách đây không lâu đã nhấn mạnh vai trò của bảo hiểm số trong chiến lược chuyển đổi số ngành du lịch, nhưng chưa đề xuất các mô hình tích hợp cụ thể.
Khảo sát trên cũng cho thấy, phần lớn du khách đề cao yếu tố an toàn khi lựa chọn điểm đến, nhưng lại thiếu thông tin và niềm tin về quyền lợi bảo hiểm du lịch số. Bởi vậy, sự sẵn sàng của các công ty lữ hành trong việc giới thiệu bảo hiểm du lịch số, tích hợp bảo hiểm vào các gói tour hoặc nền tảng đặt chỗ là cần thiết để thúc đẩy hành vi tiêu dùng bảo hiểm của du khách. Còn mức độ thân thiện và khả năng vận hành ổn định sẽ đưa các nền tảng bảo hiểm số đến gần hơn với người dùng.
Nếu khách hàng không tin tưởng, không hiểu quyền lợi được bảo vệ thì việc tích hợp bảo hiểm du lịch số vào hệ sinh thái du lịch sẽ gặp khó khăn. Điều này cho thấy rằng, các chiến dịch truyền thông, giáo dục thị trường là cần thiết để tăng khả năng tiếp cận bảo hiểm du lịch số nói riêng và bảo hiểm số nói chung, nhất là trong bối cảnh tỷ lệ sử dụng bảo hiểm du lịch còn thấp ở Việt Nam hiện nay.
Một số thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội đã ban hành các chương trình chuyển đổi số mạnh mẽ như Đề án Xây dựng đô thị thông minh đến năm 2030 hay Chương trình Chuyển đổi số ngành du lịch giai đoạn 2021-2025, nhưng bảo hiểm du lịch số chưa được xem là một thành phần chính thức trong quy hoạch hạ tầng du lịch thông minh. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cần nghiên cứu cơ chế tích hợp bảo hiểm du lịch số vào hệ sinh thái du lịch thông minh, không chỉ từ góc độ công nghệ, mà còn bao gồm hành vi người tiêu dùng, vai trò doanh nghiệp và điều kiện chính sách hỗ trợ.
Có thể thiết kế các chương trình hành động cấp thành phố để tích hợp bảo hiểm du lịch số vào các chiến lược phát triển du lịch thông minh, chẳng hạn ban hành hướng dẫn về tích hợp bảo hiểm số vào các ứng dụng thành phần của du lịch thông minh như nền tảng đặt phòng, bản đồ số, check-in tự động…
Theo Ths. Trương Minh Hiền Khoa, các địa phương có thể xây dựng cơ chế khuyến khích bảo hiểm du lịch số như miễn/giảm thuế, ưu đãi cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ số hóa sản phẩm bảo hiểm. Tạo hành lang pháp lý linh hoạt cho InsurTech (công nghệ bảo hiểm), đặc biệt với bảo hiểm du lịch… và quan trọng là cần bồi thường nhanh chóng trong chuyến đi.
Khuyến khích các công ty bảo hiểm, đại lý du lịch trực tuyến, công ty du lịch và start-up công nghệ xây dựng nền tảng API mở, có thể kết nối qua ứng dụng (app), ví điện tử, QR code...; đầu tư hoặc hỗ trợ các nền tảng liên kết dịch vụ bảo hiểm vào hệ sinh thái du lịch số, đảm bảo an toàn thông tin cá nhân, xác thực định danh và bảo mật giao dịch để nâng cao niềm tin người dùng. Vì là “điểm chạm” trực tiếp với du khách nên cần khuyến khích các công ty du lịch - lữ hành tích hợp bảo hiểm vào các gói dịch vụ cơ bản, không tính thêm chi phí hoặc áp dụng mô hình “opt-out” (du khách tự chọn từ chối).
“Du khách không quan tâm phía sau của bên bán là gì, chỉ cần mua nhanh, bồi thường gọn, một vài thao tác đơn giản là xong. Có như vậy thì bảo hiểm du lịch số mới có thể bán tốt”, bà Nguyễn Ngọc Thanh - Giám đốc điều hành Công ty Financial Insurance Services Vietnam nói và chia sẻ thêm rằng, cần tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức người dùng, nêu rõ lợi ích, quyền lợi, điều kiện bồi thường của bảo hiểm du lịch số. Có thể kết hợp thông tin bảo hiểm vào các kênh truyền thông phổ biến như website các sở du lịch, app du lịch, xây dựng thư viện hỏi - đáp (FAQ), chatbot hỗ trợ bảo hiểm ngay trên nền tảng số.
