Tình trạng khủng hoảng năng lượng đã được ngăn chặn vào mùa Đông năm ngoái, sau nỗ lực tìm kiếm nhà cung cấp mới, mở lại các cơ sở lưu trữ cũ và triển khai các sáng kiến nhằm giảm mức tiêu thụ ở một số khu vực sử dụng nhiều năng lượng, khi dòng chảy từ Nga cạn kiệt sau ảnh hưởng của xung đột Nga-Ukraine vào tháng 2/2022.
Theo nghiên cứu do Moody's công bố trong tháng này, các nhà phân tích nhận thấy EU có trữ lượng khí đốt cao kỷ lục khoảng 97,5% vào cuối tháng 11/2023, có nghĩa là nguy cơ thiếu năng lượng rất thấp trong mùa Đông này và vị thế vững chắc cho mùa Đông tiếp theo.
Báo cáo của Moody's cho biết: “Dự trữ năng lượng được cải thiện của châu Âu trong mùa Đông này là kết quả của hiệu quả từ các hành động của chính phủ về mặt cung và cầu cũng như việc tiết kiệm năng lượng nhất quán của cả hộ gia đình và công ty. Vào năm 2023, sự sẵn có của các nhà máy điện hạt nhân và thủy điện cao hơn và mùa đông ôn hòa sẽ giúp cải thiện tình hình”.
Moody’s dự đoán lượng dự trữ khí đốt sẽ cao hơn dự đoán trước đó là 55% vào cuối tháng 3/2024. Tuy nhiên, báo cáo cho thấy “giá khí đốt ở châu Âu sẽ vẫn ở mức cao và không ổn định”.
Năng lượng là một trong những động lực mạnh nhất giúp giảm lạm phát trong những tháng gần đây, sau khi là nguyên nhân chính khiến giá tiêu dùng tăng vọt ngay sau khi xung đột Nga-Ukraine diễn ra. Lạm phát trong tháng 11 là 2,4% tại khu vực đồng euro, trong đó năng lượng cho thấy tỷ lệ chậm lại của lạm phát là 11,5% so với cùng kỳ năm trước, ngay cả khi mức độ tăng giá chỉ ở mức vừa phải ở tất cả các lĩnh vực khác.
Sử dụng dữ liệu Factset, Moody's nhận thấy rằng giá khí đốt ở châu Âu hiện cao hơn nhiều so với mức trung bình giai đoạn 2015-2019 và dự kiến chúng sẽ duy trì ở trên mức này cho đến ít nhất là năm 2031. Trong năm 2020 và 2021, giá khí đốt ở dưới mức trung bình giai đoạn 2015-2019.
James Waddell, người đứng đầu bộ phận khí đốt châu Âu và LNG toàn cầu tại Energy Aspects cho biết: “Mức thuế mà các hộ gia đình và các ngành công nghiệp phải trả vẫn rất cao trong lịch sử… Những biến động về giá này thường diễn ra theo những biến động trên thị trường khí đốt bán buôn với độ trễ vài tháng do hoạt động phòng ngừa rủi ro của nhà cung cấp. Vì vậy, việc giảm giá khí đốt bán buôn ở châu Âu từ năm ngoái vẫn chưa được giải quyết hoàn toàn”.
Giá bán buôn nhìn chung thấp hơn khoảng 4 lần so với mức trung bình trong năm 2022, nhưng vẫn cao hơn gấp đôi so với trước đây.
“Điều này có nghĩa là vẫn có áp lực về giá đối với các hộ gia đình và các ngành công nghiệp và trong trường hợp sau, chúng tôi ngày càng nhận thấy sự quan tâm đến việc các công ty này chuyển sản xuất ra bên ngoài châu Âu”, ông cho biết.
Mặc dù nguồn cung ổn định trong ngắn hạn, nhưng vẫn còn lo ngại về khả năng dự trữ khí đốt của châu Âu trong những năm tới, vì dự trữ có thể giảm nhanh chóng trong trường hợp thời tiết lạnh.
Moody's cho biết giá khí đốt sẽ tiếp tục biến động chủ yếu do "rủi ro địa chính trị gia tăng, phản ánh tính dễ bị tổn thương nội tại trước sự gián đoạn nguồn cung".
Trong đó, có nhiều rủi ro tiêu cực khác nhau đối với triển vọng thị trường khí đốt, bao gồm việc cắt giảm thêm nguồn cung qua đường ống của Nga và các giai đoạn gián đoạn nguồn cung, như đã thấy trong các cuộc đình công tại các cơ sở LNG của Úc hồi đầu năm nay.
Các nhà phân tích cho biết, sự biến động bổ sung đã phát sinh sau xung đột Israel-Hamas, khiến phí bảo hiểm rủi ro tăng lên và khiến giá khí đốt giao ngay tăng cao bất chấp khoảng cách tương đối của châu Âu với cuộc xung đột này.
Theo Moody's, “trong kịch bản bất lợi khó xảy ra là xung đột có thể leo thang đến khu vực rộng lớn hơn với sự tham gia trực tiếp của Iran, giá khí đốt ở châu Âu có thể tăng vọt lên mức tương tự như sau khi xung đột Nga-Ukraine. Kịch bản này sẽ gây tổn hại cho hoạt động kinh tế và tạo thêm thách thức cho các lĩnh vực sử dụng nhiều năng lượng”.
