Ngày 3/11/2020, cử tri nước Mỹ sẽ tiến hành bầu cử đưa ra quyết định ai là người giữ chức Tổng thống Mỹ trong 4 năm tới. Theo đó, vị tổng thống hiện tại, ông Donald Trump - ứng cử viên Đảng Cộng hoà đang chịu thách thức từ ứng cử viên Đảng Dân chủ Joe Biden, người được biết tới với vai trò Phó Tổng thống dưới thời ông Barack Obama và đã tham gia chính trường từ những năm 1970.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Quá trình chuyển giao quyền lực ra sao?
Ai đang dẫn trước?
Với việc thời điểm bầu cử sắp tới gần, nhiều công ty đã tiến hành các khảo sát đo lường mức độ ưa chuộng của cử tri đối với các ứng cử viên tổng thống. Vậy ai đang là người dẫn đầu?
Tại cuộc khảo sát quốc gia, ứng cử viên Biden hiện đang dẫn trước. Cuộc khảo sát này cho thấy mức độ ưa thích của cử tri với ứng cử viên trên quy mô toàn quốc, nhưng không hẳn là chỉ báo tốt cho kết quả bầu cử. Ví dụ, năm 2016, bà Hillary Clinton đã dẫn trước trong cuộc khảo sát quốc gia và có số lượng phiếu bầu lớn hơn gần 3 triệu phiếu so với ứng cử viên Donald Trump, nhưng vẫn là người thua cuộc.
Nguyên nhân là bởi nước Mỹ sử dụng hệ thống bầu cử đại cử tri. Khi người dân Mỹ bỏ phiếu cho 1 ứng viên tổng thống, thực chất họ đang bầu ra các đại cử tri.
Theo đó, 538 đại cử tri được bầu từ 50 bang và đặc khu Columbia (Thủ đô Washington) mới là những người đóng vai trò quyết định trong việc chọn ra tổng thống cho nhiệm kỳ mới.
 |
Ông Biden dẫn trước trong các cuộc khảo sát toàn quốc |
Hiện tại, ông Joe Biden đang dẫn trước ông Trump trong đa số các cuộc khảo sát quốc gia kể từ đầu năm 2020 tới nay với tỷ lệ khoảng trên 50% trong những tháng vừa qua. Một số thời điểm, ông Biden gia tăng khoảng cách với ông Trump lên tới 10%.
Trong khi đó, thời điểm năm 2016, kết quả không rõ ràng như vậy. Cụ thể, 2 ứng cử viên khi đó là bà Hillary và ông Trump chỉ có khoảng cách vài phần trăm trước khi cuộc bầu cử diễn ra.
Khu vực nào quan trọng?
Sau thất bại của bà Hillary năm 2016, các ứng cử viên đã dễ dàng nhận ra số phiếu giành được không quan trọng bằng nơi nào bỏ phiếu nhiều nhất. Điều này đồng nghĩa với việc một số bang nhất định sẽ là chiến trường chính, nơi ảnh hưởng tới chuyện thắng – thua trong cuộc bầu cử.
Ví dụ, năm 2016, ông Trump chỉ hơn 2,2% số phiếu bầu tại Florida so với bà Clinton, nhưng nhờ vậy giành được tất cả 29 phiếu đại cử tri quan trọng tại khu vực này. Việc giành lợi thế ở các bang tranh chấp đã giúp ông Trump đắc cử tổng thống, bất chấp việc bà Hillary giành được nhiều phiếu phổ thông hơn.
Hiện tại, khảo sát tại một số bang “chiến trường” đang nghiêng về phía ông Biden. Nhất là khu vực Michigan, Pennsylvania và Wisconsin – 3 khu vực công nghiệp mà ông Trump giành chiến thắng năm 2016 sát sao chỉ nhờ việc hơn 1% số phiếu phổ thông.
Trong khi đó, những khu vực ông Trump giành chiến thắng cách biệt năm 2016 như Iowa, Ohio và Texas (dẫn trước 8 – 10% số phiếu bầu) lại đang kiến đội ngũ của ông phải lo lắng bởi khoảng cách hiện tại chỉ khoảng 3%.
 |
Khảo sát mới nhất (1/11/2020) tại các bang chiến trường |
Đây cũng là một trong những lý do một số nhà phân tích đánh giá tỷ lệ thắng cử của ông Trump ở mức thấp. FiveThirtyEight, một web phân tích chính trị nhận định, ông Biden đang được các cử tri ưa chuộng hơn cho vị trí tổng thống, trong khi The Economist cho rằng, nhiều khả năng ông Biden sẽ đánh bại ông Trump.
Ai chiến thắng trong các vòng đối đầu trực tiếp?
Ông Trump và ông Biden đã có 2 cuộc đối đầu trực diện trên sóng truyền hình. Cuộc đối thoại đầu tiên vào ngày 29/9 được đánh giá là khá “hỗn loạn”, khi ông Trump tỏ vẻ hiếu chiến và có nhiều nhận định “bốc đồng”, không đi vào trọng tâm. Nhiều nhà phân tích đã thẳng thắn đánh giá đó là một đêm thành công đối với ông Biden.
Theo khảo sát của CBS News/YouGov, 48% người xem cho rằng ông Biden là người giành chiến thắng, 41% thích ông Trump hơn. Tuy nhiên, 70% cho rằng cuộc đối thoại giữa 2 ứng cử viên khiến họ thấy “khó chịu”.
 |
Ông Biden có màn biểu diễn thuyết phục hơn trong các cuộc đối thoại trực tiếp |
Trong lần đối đầu thứ hai vào ngày 22/10, ban tổ chức đã quyết định sử dụng phím ngắt tiếng để giúp cuộc đối thoại đi vào trọng tâm hơn. Chính điều này đã giúp ông Trump cải thiện tình hình. Dù vậy, các cuộc khảo sát vẫn cho thấy, người xem ấn tượng tích cực hơn với ông Biden.
Theo kết quả khảo sát của CNN, 53% người xem cho rằng ông Biden đã làm tốt hơn. 39% đánh giá cao ông Trump hơn.
Dịch Covid-19 ảnh hưởng tới số lượng người ủng hộ ông Trump?
Dịch Covid-19 là sự kiện chính xuất hiện trên các phương tiện truyền thông kể từ đầu năm 2020 tới nay. Trong khi đó, việc ông Trump nhiễm bệnh cũng phần nào khiến “sức mạnh” của ông bị ảnh hưởng. Có không ít ý kiến chỉ trích về thái độ, động thái, các chính sách phòng dịch của Tổng thống Trump, khiến đại dịch Covid-19 ảnh hưởng nặng nề tới nền kinh tế Mỹ, làm hơn 230.000 người thiệt mạng.
Theo số liệu từ ABC News/Ipsos, chỉ 35% người dân Mỹ đánh giá tích cực cách chính quyền hiện tại xử lý đại dịch. Về sức khoẻ của ông Trump, 72% người tham gia khảo sát cho rằng, ông Trump đã không xem xét các rủi ro liên quan tới Covid-19 một cách nghiêm túc, thậm chí “coi thường” sức khoẻ bản thân.
