Báo chí cũng là kênh thông tin hữu hiệu trong việc phản biện chính sách.
Ấn tượng lớn nhất đối với ông Mai Hữu Tín, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Kỹ nghệ gỗ Trường Thành (mã TTF) là mỗi mùa đại hội, ông Tín nhớ chính xác những vấn đề cổ đông đã hỏi ở mùa đại hội trước và nhớ những gì mình đã nói, đã cam kết. Mọi câu hỏi của cổ đông đều được ông giải đáp cặn kẽ, thẳng thắn và nội dung thông tin như một chuyên gia thực thụ. Vì điều này mà rất nhiều cổ đông có thiện cảm với ông Tín, với TTF, dù rằng tài khoản của nhiều người trong số họ “còn cách bờ rất xa”.
Không chỉ có cổ đông mới quan tâm đến tình hình kinh doanh của doanh nghiệp, chất vấn những điểm mà hội đồng quản trị năm qua đã đề ra mà không làm được, phóng viên cũng vậy. Phóng viên mảng tài chính - chứng khoán, tham dự sự kiện như đại hội cổ đông, toàn bộ những nền tảng thông tin tích luỹ được về doanh nghiệp, về ngành, sẽ được vận dụng để cùng chất vấn, khai thác thông tin tối đa trong những dịp như thế này.
Bởi vậy, ở nhiều đại hội cổ đông, dường như có sự “dè chừng”, thậm chí là cấm cản báo chí vào tác nghiệp, họ lo lắng thông tin bị truyền đi rộng rãi, lo lắng những câu hỏi chất vấn gai góc mà có khi cổ đông của họ sẽ không hỏi… Ngược lại, nhiều doanh nghiệp lo ngại phóng viên đưa tin “sai” - vì phóng viên không hiểu được bản chất mô hình kinh doanh, về ngành…
Cũng chính vì vậy, để có thể tác nghiệp tốt trong một lĩnh vực rất phức tạp là tài chính - chứng khoán, bản thân mỗi phóng viên đều phải liên tục học hỏi, quan sát thị trường, phỏng vấn chuyên gia, trò chuyện cùng lãnh đạo doanh nghiệp… để thông tin đủ dày dặn, đủ sâu, mới có thể bắt tay vào viết bài. Từ yêu cầu thực tế trong công việc, nỗ lực tiến bộ qua từng bài viết, bản thân phóng viên dần dần tích luỹ được lượng kiến thức chuyên ngành, luật pháp và kinh nghiệm tăng lên.
Không chỉ riêng trong mùa đại hội cổ đông, công việc đưa tin và giám sát được báo chí thực hiện hàng ngày. Đơn cử, với báo cáo của một công ty chứng khoán, nếu không đủ chất lượng, độc lập, khách quan, có yếu tố cài cắm cho những doanh nghiệp là “khách hàng” của chính công ty chứng khoán… cũng sẽ gặp phải những phản biện từ báo chí chuyên ngành. Nhờ vậy, nghiêm túc và độc lập trong các sản phẩm báo cáo phân tích được duy trì tốt hơn.
Những cơ quan báo chí lấy “chất lượng tin, bài” làm kim chỉ nam sẽ ngày càng có lợi thế cạnh tranh thông tin, nhận được sự tin tưởng từ độc giả. Báo Đầu tư Chứng khoán đã rất nhiều lần nhận ý kiến từ cổ đông trong việc công ty làm không đúng quy định, chẳng hạn trường hợp một doanh nghiệp niêm yết làm sai trình tự triệu tập đại hội cổ đông, có tờ trình phát hành tăng vốn giá thấp hơn so với thị giá nhưng không ưu tiên cổ đông hiện hữu, gửi thông tin muộn… được Báo Đầu tư Chứng khoán phản ánh mạnh mẽ tới độc giả, trong đó có cả cơ quan quản lý.
Sau đó, cơ quan quản lý đã có văn bản yêu cầu doanh nghiệp phải thực thi đúng quy định pháp luật. Hay vụ việc cổ phiếu FTM vay giao dịch ký quỹ gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng cho các công ty chứng khoán - với vệt bài kịp thời, đầy đủ, chính xác, các cơ quan chức năng vào cuộc nhanh chóng, vừa có tính lan toả trên thị trường khiến các đội nhóm có ý định trục lợi cũng phải “chùn tay”…
Hay vụ việc trái phiếu doanh nghiệp, toà soạn đã có những vệt bài có sự đầu tư, tìm hiểu kỹ lưỡng và đi đến tận cùng vụ việc để phản ánh… Qua từng vụ việc, phóng viên trưởng thành hơn, cứng nghề hơn, nhạy bén hơn.
Tương tự, vài năm trở lại đây, nhiều quy định pháp luật có sự thay đổi, bằng góc nhìn đa chiều, tiếp xúc nhiều đối tượng tham gia thị trường, báo chí cũng là kênh thông tin hữu hiệu trong việc phản biện chính sách, nêu lên những điểm chưa phù hợp với thực tiễn đời sống doanh nghiệp và trở thành kênh tham khảo cho các nhà làm chính sách điều chỉnh phù hợp.
Trên thị trường chứng khoán, minh bạch chính là chìa khoá để duy trì lòng tin, lòng tin này nhà đầu tư không chỉ nhìn vào các doanh nghiệp niêm yết, vào công ty chứng khoán, họ cũng nhìn vào “sự cam kết và thực thi” của cả cơ quan quản lý thị trường. Những cam kết về hệ thống giao dịch, về các sản phẩm mới, về xử phạt vi phạm nhanh chóng, về tiến độ hồ sơ tăng vốn, về nỗ lực trong nâng hạng thị trường… được bám sát và vì vậy, cũng là chủ điểm được báo chí rất quan tâm trong nội dung đưa tin, cũng như phỏng vấn ngược lại các cơ quan chức năng cho các tiến độ đã chia sẻ.
Ông Phạm Hoài Nam, Trưởng phòng Marketing và truyền thông, Công ty Chứng khoán Rồng Việt
Giữ dòng chảy thông tin đầy xáo trộn trên thị trường chứng khoán, báo chí trở thành một mỏ neo vững chắc cho những quyết định của các thành viên thị trường.
Tôi rất trân trọng và đánh giá cao nỗ lực của những người làm báo đã và đang đồng hành cùng thị trường chứng khoán Việt Nam. Với góc nhìn đa chiều, trung thực, khách quan, báo chí chính thống góp phần định hình và phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam ngày một minh bạch, đồng thời là cầu nối tháo gỡ những rào cản thông tin giữa nhà đầu tư, doanh nghiệp và cơ quan quản lý, điều hành.
Tôi hy vọng, các cơ quan báo chí sẽ phát huy hơn nữa vai trò trung gian của mình, đặc biệt là trong việc thẳn thắn nêu lên những vướng mắc của thị trường, khó khăn của doanh nghiệp, bức xúc của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Tôi cũng mong rằng, các ngòi bút chính luận sẽ tích cực đưa ra những góc nhìn phản biện, kịp thời có những đề xuất thiết thực để cơ quan quản lý đưa ra quyết sách phù hợp nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam, trở thành một kênh huy động vốn trung và dài hạn an toàn, hiệu quả và bền vững.
Là người làm việc trong lĩnh vực truyền thông, tôi cũng mong muốn báo chí đồng hành sát sao hơn cùng doanh nghiệp trong các hoạt động quảng bá thương hiệu, giới thiệu các sản phẩm dịch vụ, nhất là những công cụ hữu ích giúp nâng cao trải nghiệm của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.
Ông Phan Thế Dương Tôn, Đại diện truyền thông Công ty Chứng khoán Maybank Investment Bank
Thông tin là một yếu tố vô cùng quan trọng trong hoạt động đầu tư chứng khoán, góp phần giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư hợp lý, chính xác hơn. Trong một xã hội ngày càng phát triển hiện đại nhanh chóng như hiện nay, truyền thông báo chí lại đóng vai trò quan trọng hơn trong việc chuyển tải thông tin đến nhà đầu tư cũng như cơ quan quản lý, góp phần xây dựng thị trường ngày một trong sạch và minh bạch hơn. Với vai trò và nhiệm vụ quan trọng của mình, trong suốt dòng chảy 22 năm của thị trường chứng khoán, các nhà báo đã trở thành cầu nối quan trọng giúp gắn kết nhà đầu tư, doanh nghiệp và cơ quan quản lý.
Dưới góc nhìn của một người làm công việc truyền thông trong lĩnh vực tài chính - chứng khoán, tôi ghi nhận và đánh giá cao những đóng góp của các phóng viên, nhà báo kinh tế trong những năm qua. Đồng thời, tôi kỳ vọng trọng thời gian tới, các phóng viên, nhà báo tăng cường hơn nữa vai trò của mình, nâng cao năng lực chuyên môn để có thể đưa ra những góc nhìn khách quan và sắc sảo hơn nữa về thị trường để nhà đầu tư kịp thời có thêm thông tin trong quá trình đầu tư.
Bên cạnh đó, trước một thị trường phát triển nhanh chóng trong thời gian qua, tính minh bạch, khách quan qua ngòi bút của phóng viên cần được đề cao hơn nữa để những thông tin chính xác nhất, trung thực nhất được phản ánh đến nhà đầu tư và cơ quan quản lý, để kịp thời có những sự chỉ đạo, chấn chỉnh kịp thời trong công tác điều hành và quản lý thị trường.
