Kim ngạch xuất khẩu tháng 5 tăng mạnh
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản 5 tháng đầu năm đạt trên 4,34 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ 2024.
Riêng tháng 5 ghi nhận mức gần 997 triệu USD, tăng 20%. Đáng chú ý, thị trường Mỹ là điểm nhấn với kim ngạch hơn 234 triệu USD trong tháng 5, tăng vọt 61% so với cùng kỳ, mức tăng mạnh nhất trong số các thị trường lớn.
Bà Lê Hằng, Phó tổng thư ký VASEP cho rằng, nguyên nhân chủ yếu đến từ “khoảng trống” chính sách thuế khi từ ngày 9/4 đến 9/7, Mỹ áp dụng mức thuế tạm thời 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, thấp hơn nhiều so với mức 46% được cảnh báo trước đó. Tranh thủ giai đoạn này, nhiều doanh nghiệp Việt đã tăng tốc giao hàng.
Trong 5 tháng, tôm tiếp tục là mặt hàng dẫn đầu với kim ngạch xuất khẩu hơn 1,71 tỷ USD, tăng 32%. Tính riêng trong tháng 5, xuất khẩu tôm đạt trên 415 triệu USD - mức cao nhất kể từ đầu năm. Cá tra cũng ghi nhận mức tăng tích cực 11% trong 5 tháng, trong đó riêng tháng 5 tăng mạnh 13%, trái ngược với mức tăng nhẹ chỉ 4% của tháng 4.
Ngoài ra, xuất khẩu cá tra sang Mỹ, vốn giảm mạnh trong tháng 4, đã phục hồi đến 35% trong tháng 5, đây là minh chứng rõ cho sự điều chỉnh linh hoạt về lịch giao hàng của các doanh nghiệp.
Tương tự, cá ngừ cũng cho thấy tín hiệu phục hồi, dù chậm hơn. Sau khi giảm nhẹ trong tháng 4, xuất khẩu cá ngừ đã tăng 7,6% trong tháng 5, nâng tổng kim ngạch 5 tháng lên hơn 405 triệu USD, tăng 5%. Các nhóm sản phẩm khác như mực, bạch tuộc, cua ghẹ và nhuyễn thể có vỏ đều tăng trưởng mạnh, trong đó nhuyễn thể có vỏ đạt mức tăng tới 63%.
Tăng tốc tái cấu trúc thị trường
Hiện EU và Nhật Bản là hai thị trường được ghi nhận mức tăng trưởng ổn định hơn, lần lượt 14% và 18% trong 5 tháng. Thị trường Trung Quốc và Hồng Kông tiếp tục là điểm tựa quan trọng, với mức tăng lên tới 50%, đặc biệt là các mặt hàng như tôm tăng 90% và nhuyễn thể có vỏ tăng 285%.
Về phía thị trường Mỹ, theo bà Lê Hằng, trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu sang Mỹ đạt 774 triệu USD, tăng 27%. Tuy nhiên, tăng trưởng cao trong tháng 5 chủ yếu mang tính thời điểm. Sau ngày 9/7, nếu mức thuế quay về mốc 46% như dự kiến, nhiều doanh nghiệp sẽ buộc phải ngừng giao hàng, dẫn đến nguy cơ suy giảm đơn hàng mạnh trong quý III.
“Đằng sau sự tăng trưởng ngắn hạn, ngành thủy sản đang phải đối mặt với thách thức lớn từ chính sách thuế của Mỹ. Nếu mức thuế giữ ở 10% hoặc được xóa bỏ, Việt Nam có thể giữ vững hoặc vượt mốc 10 tỷ USD. Tuy nhiên, nếu thuế lên 46%, tổng kim ngạch cả năm có thể giảm về mức 9 tỷ USD, với nhiều rủi ro kéo dài”, bà Hằng nhận định.
| |
Hàng loạt doanh nghiệp thuỷ sản tái cấu trúc thị trường. |
Trong bối cảnh đó, một số doanh nghiệp đang chủ động tái cấu trúc, tìm kiếm thị trường thay thế và đầu tư vào các dòng sản phẩm có giá trị gia tăng.
Ông Bùi Quang Long, Giám đốc Công ty TNHH thực phẩm Việt Á Châu chia sẻ: “Ngoài việc giữ vững thị phần tại các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản, Úc… chúng tôi đang đẩy mạnh đầu tư sản phẩm giá trị gia tăng như cá chẽm phi lê, cá dấm trắng, cá chim cắt khúc, combo hải sản nấu lẩu… để phục vụ thị trường bán lẻ”.
Đồng tình ý kiến, ông Trần Anh Khoa, Tổng giám đốc Công ty TNHH Anh Khoa thông tin, nếu trước đây các doanh nghiệp thường xem thị trường xuất khẩu là kênh mang lại giá trị cao hơn, thì nay thị trường nội địa với độ tin cậy ngày càng được củng cố hoàn toàn có thể trở thành “bàn đạp” để các thương hiệu Việt xây dựng chỗ đứng vững chắc tại quê nhà. Kênh tiêu dùng nội địa giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro trước tình hình nền kinh tế nhiều biến động như hiện nay.
Hiện Anh Khoa đang lên kế hoạch đưa dòng sản phẩm thủy sản đông lạnh công nghệ oxy ra thị trường trong nước. Theo ông Khoa, đây là một hướng đi mới mẻ nhưng nhiều triển vọng.
“Tuy sản lượng tiêu thụ nội địa chưa lớn, nhưng giá trị thương hiệu mà doanh nghiệp thu được lại rất đáng kể. Chúng tôi xem việc phát triển thị trường nội địa là một phần trong chiến lược quảng bá thương hiệu. Khi người tiêu dùng trong nước tin tưởng vào sản phẩm Việt, đó chính là nền tảng để doanh nghiệp ngày càng tiến xa hơn trên thị trường quốc tế”, ông Khoa khẳng định.