Bộ Công thương đặt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 8% trong năm 2026.
Dự báo triển vọng tăng trưởng kinh tế và thương mại toàn cầu năm 2026 còn nhiều rủi ro và thách thức, ảnh hưởng tiêu cực đến thương mại và chuỗi cung ứng, năm 2026, Bộ Công thương đặt mục tiêu chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng khoảng 11%, kim ngạch xuất khẩu tăng trên 8% so với năm 2025, xuất siêu khoảng 25 tỷ USD.
Dẫn dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB), Bộ này cho biết, cả IMF và WB đều dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2026 có thể chậm lại do ảnh hưởng từ chính sách thắt chặt tiền tệ, xung đột địa chính trị, và tiêu dùng suy yếu.
Đơn cử, IMF dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2026 có thể chỉ đạt khoảng 2,8 -3,0%, thấp hơn mức trung bình giai đoạn 2000 - 2019 (khoảng 3,5%) do chịu rủi ro từ xung đột thương mại, thuế quan cao và căng thẳng địa chính trị. Còn World Bank dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025 chỉ đạt 2,3%, năm 2026 phục hồi rất chậm, chịu rủi ro từ nợ công, lãi suất cao, bất ổn thương mại.
Tháng 6 năm nay, OECD đưa dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2026 là 2,9%, giảm so với kỳ vọng trước đó. Tổ chức này cũng cảnh báo về bất ổn chính sách và ảnh hưởng từ chiến tranh thương mại.
"Tình hình thế giới và khu vực năm 2026 dự báo tiếp tục bất định, nhiều rủi ro, trong đó các yếu tố chính trị, an ninh, kinh tế, công nghệ và môi trường đan xen phức tạp sẽ tạo sức ép lên tăng trưởng kinh tế và thương mại toàn cầu, đòi hỏi các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển như Việt Nam phải chủ động thích ứng, linh hoạt điều hành chính sách, tăng cường nội lực và cải thiện khả năng chống chịu", Bộ Công thương nhận định.
Mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 8% trong năm tới thực tế cũng đầy thách thức, bởi mức 8% là trên nền tăng cao của 2025. Xuất khẩu năm nay đã vượt qua nhiều trở ngại từ thuế quan đã cán đích 470 tỷ USD, tăng khoảng 16%, vượt xa mục tiêu (12%).
Để xuất khẩu cán đích mục tiêu 8%, Bộ Công thương nhấn mạnh loạt giải pháp là tiếp tục tái cơ cấu ngành công nghiệp theo hướng giá trị gia tăng cao, giảm phụ thuộc vào xuất khẩu nguyên liệu thô, thúc đẩy các ngành công nghiệp có công nghệ tiên tiến, năng lực đổi mới mạnh mẽ, tăng cường năng lực sản xuất trong nước, đặc biệt trong các ngành công nghiệp hỗ trợ để giảm phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu.
Cùng đó, tận dụng các cơ hội từ các FTA; tranh thủ tối đa cơ hội, xu hướng phục hồi của các thị trường để đẩy mạnh xuất khẩu, tận dụng tốt và tiếp tục thúc đẩy các hiệp định thương mại song phương và đa phương để mở rộng thị trường đầu ra cho các sản phẩm của Việt Nam.
Bộ Công thương tiếp tục đàm phán, đàm phán nâng cấp và ký kết có chọn lọc các FTA mới, đa dạng hóa đối tác, nguồn hàng, hạn chế sự phụ thuộc vào một số thị trường; thực hiện có hiệu quả các giải pháp phòng ngừa, nâng cao năng lực phòng vệ thương mại, cảnh báo sớm và giải quyết tranh chấp thương mại, theo dõi chặt diễn biến thị trường, ngành hàng để tham mưu biện pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh xuất khẩu theo định hướng đề ra.
Xuất khẩu năm 2025 tăng trưởng cao, song vẫn còn nhiều điều đáng suy ngẫm. Cơ cấu thị trường xuất khẩu tuy đã được chuyển dịch nhưng mức độ phụ thuộc một số thị trường lớn còn cao, như các quốc gia Đông Bắc Á, Mỹ, ASEAN, EU.
Thống kê cho thấy, kim ngạch xuất khẩu tới 4 khu vực thị trường này chiếm gần 80% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước, dẫn tới rủi ro khi nhu cầu hoặc chính sách thương mại tại các thị trường này có biến động.
Xuất khẩu một số mặt hàng chủ lực còn tập trung vào một số thị trường chủ yếu. Đơn cử, Mỹ chiếm khoảng 45% kim ngạch xuất khẩu hàng dệt, may; 3 thị trường Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản chiếm khoảng 50% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản.
Phần lớn kim ngạch xuất khẩu của nước ta do các doanh nghiệp FDI mang lại. Năm 2025, khối doanh nghiệp FDI xuất khẩu khoảng 359,5 tỷ USD, tăng 23,1%, chiếm tới 76,2% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Trong khi khối doanh nghiệp trong nước xuất khẩu ước đạt 112,3 tỷ USD, giảm 2,3% và chỉ chiếm 23,8% tổng kim ngạch xuất khẩu.
