2017 là năm bản lề định ra khung pháp lý mới về chứng khoán, tạo nền tảng cho một giai đoạn mới, thị trường nâng hạng và hội nhập
Dự thảo Luật làm sao bắt kịp các yêu cầu của hội nhập, nhưng lại phải phù hợp với hiện trạng non trẻ của doanh nghiệp đại chúng, của TTCK Việt Nam khiến UBCK chọn làm luật theo hướng tương tác, vừa làm, vừa lắng nghe phản biện, sáng kiến từ nhiều chủ thể, với mong mỏi tạo nên “sân chơi” chứng khoán mới chuẩn mực hơn.
Sự khác biệt từ cách làm luật
Khác với nhiều lĩnh vực, chứng khoán luôn chứa đựng trong nó nhiều góc nhìn, với những cảm nhận khác biệt, từ đó tạo nên sự sôi động trong từng nhịp giao dịch. Đặc tính này được thể hiện cả trong công tác làm luật, điều tiết hoạt động của thị trường.
Từng làm Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài chính nhiều năm, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, cố vấn Hiệp hội Kinh doanh chứng khoán (VASB) chia sẻ, rất nhiều dự thảo văn bản quy phạm pháp luật (thông tư, nghị định, luật) sau 60 ngày công khai lấy ý kiến công chúng, kết quả thu về là không có ý kiến góp ý nào, nhưng riêng lĩnh vực chứng khoán thì khác. Bản dự thảo nào cũng nhận được góp ý, không ít thì nhiều của các thành viên, giúp người làm luật có thêm các góc nhìn thực tế để văn bản ra đời trở nên thiết thực, dễ đi vào cuộc sống.
Theo ông Nghĩa, từ năm 2017, Luật Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật chỉ quy định chương trình làm luật hàng năm, không có chương trình làm luật 5 năm như trước và mọi văn bản luật đều phải trình trước về chủ trương, nên việc UBCK tập trung làm Luật Chứng khoán chuẩn bị cho kỳ ra Quốc hội năm 2018 là rất cần thiết.
“VASB sẽ là một đầu mối, thúc đẩy và tập hợp các sáng kiến cho dự thảo Luật quan trọng này”, ông Nghĩa nói.
Ông Nghĩa gia nhập VASB từ ngày 1/3/2017, sau khi hoàn tất nhiệm vụ làm cố vấn pháp lý cho lãnh đạo Bộ Tài chính. Trước khi ông Nghĩa “về” với VASB, bản thân VASB từng là nơi tập hợp ý kiến phản biện, góp ý chính sách của các tổ chức tài chính trung gian, để phản ánh đến UBCK. Tuy nhiên, từ năm 2017, hoạt động của VASB được tổ chức chuyên sâu hơn với 4 câu lạc bộ nghiệp vụ.
Trong đó, Câu lạc bộ Luật chứng khoán hiện có 23 thành viên, đến từ các công ty chứng khoán. Câu lạc bộ Ngân hàng đầu tư, Câu lạc bộ Đào tạo và Câu lạc bộ Phân tích chứng khoán ra mắt ngày 4/4 vừa qua, đều chung mong muốn góp phần nâng cao vai trò của Hiệp hội, gắn kết các thành viên để tạo nên tiếng nói trọng lượng trong từng mảng việc trên TTCK Việt Nam.
Liên quan đến câu chuyện làm luật năm 2017, ngoài Luật Chứng khoán, các văn bản về TTCK phái sinh (ông Sơn cho biết, trong tuần tới, UBCK sẽ trình đề án khai mở thị trường này lên Bộ Tài chính để trình Chính phủ quyết định thời điểm), đến quản trị công ty (Nghị định mới đã trình lên Chính phủ) được UBCK xây dựng trên tinh thần minh bạch và cầu thị. UBCK với vai trò chủ trì dự thảo, đã và sẽ đưa ra chính kiến trước, sau đó ghi nhận phản biện, góp ý, sáng kiến của thành viên để có sự cân nhắc trước khi trình các cấp thẩm định cao hơn.
Cách làm luật tương tác và cởi mở như vậy sẽ được đẩy mạnh trong năm 2017, bởi đây là năm bản lề định ra khung pháp lý mới về chứng khoán, tạo nền tảng cho một giai đoạn mới, thị trường nâng hạng và hội nhập.
Ở cấp Sở giao dịch chứng khoán, ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) nhắn nhủ các tổ chức tài chính trung gian cần kết nối chặt hơn và góp ý nhiều hơn cho các quy trình, quy chế vận hành của Sở, nhất là khi các sản phẩm mới chuẩn bị ra mắt (HNX dự kiến khai mở sản phẩm phái sinh tháng 5, HOSE dự kiến khai mở sản phẩm CW tháng 9 tới).
“TTCK đang đón nhiều doanh nghiệp lên sàn và có thêm những sản phẩm mới. Đây là một bước tiến khả quan, nhưng để mang lại hiệu quả thực sự thì sự kết nối giữa các tổ chức tài chính trung gian với Sở, với nhà quản lý cần chặt chẽ và chuẩn mực hơn nữa. Những góp ý, phản biện chính sách trong mục tiêu xây nên một TTCK minh bạch và hiệu quả là điều chúng tôi rất cần và luôn muốn được đón nhận từ thành viên”, Chủ tịch HOSE nói.
... và sự cần thiết nâng dần chuẩn mực đạo đức, chất lượng người hành nghề
Sau gần 17 năm hoạt động, TTCK Việt Nam dần chuyển sang giai đoạn cạnh tranh bằng trí tuệ và sự chuyên tâm của người làm nghề. Sự phân hóa của khối công ty chứng khoán (CTCK) là minh chứng rõ nét nhất cho sự đào thải khốc liệt của TTCK.
Những CTCK từng đình đám một thời với những cái tên đẹp đẽ như CTCK ASEAN, Đông Nam Á, Đại Tây Dương, Nhật Bản, Hoàng Gia… dần rơi rụng theo thời gian, trả lại không gian kinh doanh cho những chủ thể chuyên nghiệp. Tuy nhiên, thị trường vẫn đây đó xuất hiện những vụ việc bất thường, mà ở đó có trách nhiệm của nhà tư vấn.
Theo ông Phạm Hồng Sơn, thực tế, nhà quản lý không đủ nguồn nhân lực để kiểm tra, giám sát tận chân từng chủ thể, từng thương vụ, nên vai trò của người hành nghề chứng khoán trở nên rất quan trọng. Người hành nghề, nhất là khối tư vấn, nắm vai trò kết nối giữa doanh nghiệp đến nhà quản lý, đến nhà đầu tư, nên cần giúp các doanh nghiệp thực thi chuẩn mực pháp lý, chuẩn mực minh bạch.
Nếu mỗi công ty vừa hoạt động nghề nghiệp, vừa giúp ngành chứng khoán giám sát các chủ thể, nhà đầu tư và doanh nghiệp trên tinh thần thượng tôn luật pháp thì chắc chắn TTCK sẽ dần cải thiện chất lượng minh bạch và niềm tin. Khi hội tụ yếu tố minh bạch và niềm tin, không lo dòng tiền chuyên nghiệp không vào thị trường.
Ông Sơn cho rằng, VASB cần sớm làm mới bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp. Khi có bộ quy tắc này, hoạt động của người hành nghề sẽ có thêm sự giám sát để dần thanh lọc những nhân sự không phù hợp với giá trị cốt lõi của TTCK là sự minh bạch. Cũng theo ông Sơn, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) đã thể hiện mong muốn hỗ trợ việc xây dựng bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp và UBCK dự kiến sẽ có cuộc làm việc để cụ thể hóa lộ trình này.
Dù còn nhiều yếu tố phải hoàn thiện nhưng tại Hội nghị 2017 của VASB, nhà quản lý và các thành viên thị trường cùng chia sẻ thông điệp về việc mở rộng kết nối để nâng chất chính mình và nâng chất văn bản luật sẽ điều tiết TTCK trong tương lai.
Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam
Thực tế tại các TTCK phát triển, bên cạnh hiệp hội chứng khoán là các hiệp hội nghề nghiệp. Tôi mong rằng, các thành viên sẽ quan tâm nhiều hơn đến việc góp sức, cử nhân sự tham gia những tổ chức nghề nghiệp để trong tương lai, Việt Nam cũng sẽ có các hiệp hội nghề nghiệp trên TTCK.
Bà Trần Thị Thúy, Ủy viên Ban chấp hành VASB, đại diện Câu lạc bộ Luật chứng khoán
Những thành viên tích cực như VNDS, MBS, SSI… đã cùng hợp sức để dần hình thành nên một câu lạc bộ vừa có vai trò phản biện chính sách, vừa có vai trò gợi mở những chính sách mới, cần thiết cho sự phát triển chuyên nghiệp và minh bạch của TTCK. Chúng tôi hy vọng, sự hợp sức này sẽ khiến những bất cập trên TTCK đến với nhà quản lý nhanh hơn và từ đó có những giải pháp tháo gỡ kịp thời, dần đưa TTCK bước lên những nấc thang mới.
Bà Hoàng Hải Anh, Phó chủ tịch VASB, đại diện Câu lạc bộ Ngân hàng đầu tư
Để tạo nên sân chơi cho những người đam mê IB, Câu lạc bộ IB thuộc VASB chính thức được thành lập, với tôn chỉ hoạt động là nâng dần chất lượng tư vấn tài chính doanh nghiệp, góp sức phục vụ doanh nghiệp và TTCK Việt Nam tốt hơn.
Hoạt động đầu tiên của Câu lạc bộ là tổ chức đào tạo về tư vấn M&A với sự hỗ trợ của chuyên gia đến từ SMBC, Nhật Bản. Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm các cơ hội đào tạo khác, để vừa học hỏi, vừa hỗ trợ nhau chuyên nghiệp hơn trong ngành nghề trên TTCK Việt Nam.
![[Talkshow] Kịch bản kinh tế sau khi ông Donald Trump tái đắc cử tổng thống Mỹ](https://image.tinnhanhchungkhoan.vn/110x83/Uploaded/2024/wpxlcdjwi/2024_11_22/15-11-online-6996.jpg)
