Cùng với sự xôn xao là một câu hỏi lớn, vì sao các hộ dân này dám bỏ ra hàng trăm tỷ đồng để xây dựng một công trình mà không có cơ sở pháp lý nào để đảm bảo quyền sở hữu của họ.
Được biết, các công trình xây dựng trái phép phần lớn nằm ở tổ 1, phường Hoà Hiệp Bắc. Khu vực này vốn thuộc quản lý của Ban quản lý Rừng đặc dụng Nam Hải Vân (đã dừng hoạt động vào năm 2009) – Chi cục Kiểm lâm TP. Đà Nẵng. Theo Quyết định số 5924/QĐ- UBND ký ngày 27/8/2013 về việc phê duyệt Quy hoạch 3 loại rừng trên địa bàn TP. Đà Nẵng và chuyển giao lại cho phường Hoà Hiệp Bắc quản lý.
Tuy nhiên, trước khi TP. Đà Nẵng có quyết định phê duyệt quy hoạch 3 loại rừng, tại khu vực này đã xảy ra tình trạng nhiều trường hợp sử dụng đất rừng giao khoán không đúng mục đích. Nhiều hộ dân tiến hành sang nhượng, mua bán và xây dựng nhiều công trình. Dọc theo con đường nhựa đi từ cầu Suối Lương lên Hầm đường bộ Hải Vân, nhiều căn nhà, các khu du lịch tắm suối, chuồng trại chăn nuôi… đã được tiến hành xây dựng.
Có thể kể đến các công trình tại khu vực này như Khu du lịch nghỉ dưỡng Suối Lương (được UBND Thành phố cấp phép hoạt động), quán T.V.S 2, Công viên T.N, Vườn sinh thái Suối Đ.Đ… và tất nhiên, nổi tiếng hơn cả là 2 biệt thự đồ sộ của ông Phan Như Thạch và ông Ngô Văn Quang.
Mặc dù Quyết định về 5924/QĐ - UBND có hiệu lực từ năm 2013, nhưng vì nhiều lý do, nên việc bàn giao đất giữa Chi cục Kiểm lâm và phường Hoà Hiệp Bắc bị gián đoạn. Đến ngày 17/8/2015, hai bên mới tiến hành bàn giao, nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc, trong đó, có hai loại vướng mắc, đó là phương án xử lý các công trình xây dựng tại khu vực này và diện tích đất được giao sai quy định.
Ông Phạm Trung, cán bộ địa chính phường Hoà Hiệp Bắc cho biết, trước đây, với vai trò của mình, Ban quản lý Rừng đặc dụng Nam Hải Vân có nhiệm vụ quản lý việc cấp đất, cấp rừng và quản lý xây dựng trên địa bàn. Theo biên bản bàn giao, Chi cục Kiểm lâm Đà Nẵng bàn giao cho địa phương quản lý 1.631,9 ha đất, rừng.
Trong những hồ sơ được giao khoán theo Nghị định 01/CP ngày 1/1/1995 của Chính phủ (về việc giao khoán đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản trong các doanh nghiệp nhà nước) có 25 hồ sơ với diện tích 51,32 ha giao ngày 8/11/2005, khi mà Nghị định 01/CP đã hết hiệu lực; 6 trường hợp, với diện tích 18,8 ha, giao không đúng mục đích; 1 hồ sơ mua bán chuyển nhượng 0,3 ha; 6 hợp đồng uỷ quyền với diện tích 36,3 ha.
Đặc biệt, có 11 trường hợp với diện tích 20,9 ha đã được Ban quản lý Rừng đặc dụng Nam Hải Vân giao khoán trái với quy định của Nghị định 135/2005/NĐ - CP của Chính phủ về nội dung “rừng đặc dụng và rừng phòng hộ không được phép giao khoán”.
Chủ tịch UBND phường Hoà Hiệp Bắc, ông Trương Việt cho biết thêm: “Theo quyết định của Thành phố, cơ quan kiểm lâm phải xử lý xong các trường hợp vi phạm mới được bàn giao. Bởi lẽ, họ (Chi cục kiểm lâm) đã để xảy ra vi phạm, thì họ phải có trách nhiệm xử lý”.
Mặc dù, hiện trạng về sử dụng đất bàn giao đã rõ, nhưng ông Trần Văn Lương, Trưởng Chi cục Kiểm lâm TP. Đà Nẵng lại phủ nhận trách nhiệm của Chi cục Kiểm lâm, mà cụ thể là Ban quản lý Rừng đặc dụng Nam Hải Vân trước kia trong việc để xảy ra tình trạng người dân xây dựng công trình.
“Nhà cửa xây dựng ở đó là thẩm quyền của chính quyền, khi nào họ lên giữa rừng đặc dụng Hải Vân, hoặc giữa đỉnh Sơn Trà xây dựng thì khi đó chúng tôi mới giải quyết. Khi chưa quy hoạch, thì cơ quan kiểm lâm có trách nhiệm quản lý đất, còn việc quản lý xây dựng là trách nhiệm của địa phương. Đất là chúng tôi cấp cho người dân, nhưng chúng tôi đâu có chủ trương cho họ xây dựng”, ông Lương nói
Liên quan đến các trường hợp Ban quản lý Rừng đặc dụng Nam Hải Vân trước kia cấp đất trái với Nghị định 01 và Nghị định 135 của Chính phủ, ông Lương cho rằng, đó là sai sót của lãnh đạo Ban quản lý Rừng đặc dụng Nam Hải Vân và khẳng định, Chi cục Kiểm lâm Đà Nẵng sẽ có trách nhiệm giải quyết.
“Trong quá trình rà soát, nếu phát hiện dấu hiệu tham nhũng, hoặc những sai sót nghiêm trọng, Chi cục Kiểm lâm TP. Đà Nẵng sẽ báo cáo với cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý nghiêm”, ông Lương cho biết thêm.
“Để giải quyết vướng mắc hiện nay, Chi cục Kiểm lâm Đà Nẵng và chính quyền địa phương cần phối hợp để tìm ra phương án thấu tình đạt lý. Dự kiến, quá trình rà soát tháo gỡ vướng mắc sẽ kết thúc vào cuối quý I/2016”, ông Lương nói.