Điểm dừng chân của các “đại bàng"
Nhìn vào thực tế, với những lợi thế về chính sách, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực, Việt Nam đang dần khẳng định vị thế của mình trên bản đồ ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu.
Chia sẻ về tiềm năng và cơ hội phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam, ông Võ Xuân Hoài, Phó giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia Việt Nam (NIC), Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam đang bộc lộ tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ với sự gia nhập của các tập đoàn hàng đầu thế giới và sự tham gia của nhiều doanh nghiệp lớn trong nước.
 |
Ông Võ Xuân Hoài, Phó giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia Việt Nam (NIC), Bộ Kế hoạch và Đầu tư chia sẻ tại Hội nghị Kết nối đầu tư, phát triển công nghiệp bán dẫn thành phố Hà Nội 2024. Ảnh: Nguyễn Linh |
Ông Hoài cho biết thêm, những tập đoàn lớn như Samsung, Intel, Renesas, Qorvo, Marvell, Synopsys, Ampere, Infineon đã thành lập các trung tâm R&D và nhà máy sản xuất tại Việt Nam. Cùng với đó, nhà máy lắp ráp, đóng gói và thử nghiệm chip lớn nhất thế giới của Intel tại TP.HCM và nhà máy bán dẫn trị giá 1,6 tỷ USD của Amkor tại Bắc Ninh cũng đã được khánh thành vào năm 2023.
Có nhiều lý do khiến Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho ngành công nghiệp bán dẫn. Trước hết, Việt Nam có môi trường thuận lợi và cơ chế chính sách ưu đãi. Đặc biệt, Chính phủ Việt Nam đã thể hiện sự quyết tâm cao trong việc phát triển hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn thông qua việc thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) và các khu công nghệ cao tại TP.HCM, Hòa Lạc (Hà Nội) và Đà Nẵng.
Về cơ sở hạ tầng, Việt Nam đã triển khai Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2021 - 2030 và sẵn sàng cơ sở hạ tầng giao thông để hỗ trợ ngành công nghiệp bán dẫn. Bên cạnh đó, các cơ chế chính sách ưu đãi như Luật Thủ đô; Nghị định 94/2020/NĐ-CP quy định cơ chế, chính sách ưu đãi cho Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia; Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội miễn, giảm thuế cho chuyên gia, nhà khoa học, người có năng khiếu đặc biệt trong các lĩnh vực ưu tiên… cũng đã tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Về nguồn nhân lực, Việt Nam có nguồn lao động kỹ thuật dồi dào và nhiều đơn vị nghiên cứu, đào tạo uy tín trong lĩnh vực bán dẫn. Các trường đại học như Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST), Đại học Quốc gia TP.HCM (VNU-HCM), Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU), và Đại học Đà Nẵng đã và đang đào tạo và phát triển một mạng lưới chuyên gia rộng lớn trong và ngoài nước. Các cơ sở đào tạo này sẵn sàng kết nối mạng lưới chuyên gia rộng lớn trong và ngoài nước cùng các đối tác doanh nghiệp trong nước như Viettel, Vingroup, FPT, VNPT, VNG, Momo để phát triển nguồn nhân lực dồi dào và có tay nghề cao trong các lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ và điện tử.
“Dự kiến đến năm 2030, Việt Nam sẽ đào tạo tổng cộng 50.000 kỹ sư cho ngành công nghiệp bán dẫn, bao gồm 15.000 kỹ sư thiết kế vi mạch và 35.000 kỹ sư cho các khâu sản xuất, đóng gói, kiểm thử và các lĩnh vực liên quan khác. Để hỗ trợ mục tiêu này, Việt Nam sẽ thành lập 4 phòng thí nghiệm dùng chung cấp quốc gia và 18 phòng thí nghiệm tiêu chuẩn tại 3 miền Bắc, Trung, Nam.
Bên cạnh đó, ngành công nghiệp bán dẫn sẽ được hỗ trợ bởi 100 doanh nghiệp thiết kế, 1 doanh nghiệp sản xuất, 10 doanh nghiệp đóng gói và thử nghiệm chip, cùng 15 nhà máy sản xuất thiết bị công nghiệp bán dẫn. Mạng lưới đào tạo cũng sẽ được mở rộng lên khoảng 200 địa điểm trên toàn quốc…”, Phó giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia Việt Nam cho hay.
Ngoài ra, mối quan hệ hợp tác đa phương và các chương trình hợp tác chiến lược với các nền kinh tế hàng đầu thế giới cũng là một yếu tố quan trọng. Các doanh nghiệp lớn trong ngành bán dẫn từ Hoa Kỳ, Nhật Bản, châu Âu và Đài Loan (Trung Quốc) ngày càng lựa chọn đặt cơ sở tại Việt Nam.
Năm 2023, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã nâng quan hệ đối tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ lên tầm chiến lược toàn diện, bao gồm cả hợp tác trong ngành bán dẫn. Điều này đã mở ra nhiều cơ hội mới cho Việt Nam trong việc tiếp cận công nghệ tiên tiến và thu hút đầu tư từ các tập đoàn công nghệ hàng đầu của Mỹ. Với sự hỗ trợ và hợp tác chặt chẽ từ phía Hoa Kỳ, Việt Nam có thể tận dụng tối đa tiềm năng của mình để trở thành một trung tâm công nghiệp bán dẫn hàng đầu khu vực.
 |
Hà Nội cần xây dựng được cơ chế thu hút nguồn lực đầu tư cho nghiên cứu, phát triển, sản xuất chip bán dẫn. Ảnh: Nguyễn Linh |
Hà Nội không nằm ngoài cuộc đua bán dẫn toàn cầu
Theo Luật Thủ đô (sửa đổi ban hành ngày 28/6/2024 và có hiệu lực vào ngày 1/1/2025), Hà Nội đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực khoa học công nghệ trọng điểm. Trong đó, Thành phố ưu tiên đầu tư phát triển Khu Công nghệ cao Hòa Lạc và đưa ra các ưu đãi đầu tư hấp dẫn.
Ông Hoài cho biết, NIC đang triển khai nhiều hoạt động để hình thành và phát triển hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam. NIC đã hợp tác với FPT và Tresemi cung cấp 90 suất học bổng khóa "Đào tạo thiết kế vật lý cơ bản VLSI" trong 3 tháng tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng cho sinh viên các trường đại học tại Việt Nam. NIC cũng hợp tác với Cadence, ARM và Siemens EDA để cung cấp miễn phí bản quyền các phần mềm thiết kế mạch điện tử và bán dẫn cho các cơ sở đào tạo. Ngoài ra, NIC còn hợp tác với các trường đại học quốc tế như Đại học bang Arizona (ASU) và Đại học quốc gia Dương Minh Giao thông (NYCU) tại Đài Loan (Trung Quốc) để nâng cao chất lượng đào tạo.
Có thể thấy, những nỗ lực của NIC trong việc hình thành và phát triển hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp này. Qua các chương trình học bổng và hợp tác quốc tế, NIC không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn thúc đẩy sự kết nối giữa các cơ sở đào tạo và doanh nghiệp.
Về chiến lược lâu dài, ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA cho rằng, thời gian tới, Hà Nội cần nhanh chóng xây dựng cơ chế riêng để thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài vào lĩnh vực bán dẫn, đồng thời phải xây dựng một chiến lược dài hạn cho xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực bán dẫn và chip ít nhất trong 10 năm tới trên cơ sở học hỏi kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới.
Ngoài việc thiết lập các cơ chế thu hút đầu tư, Hà Nội cũng cần tập trung vào việc phát triển hạ tầng kỹ thuật và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. “Điều quan trọng nhất là Hà Nội cần xây dựng được cơ chế thu hút nguồn lực đầu tư cho nghiên cứu, phát triển, sản xuất chip bán dẫn, nguồn nhân lực bán dẫn, cần dành nguồn lực hợp lý để tạo bệ phóng cho ngành bán dẫn. Hà Nội cũng cần đồng hành với các doanh nghiệp để xây dựng thị trường đầu ra cho chip bán dẫn”, ông Khoa nhấn mạnh.
