Ảnh minh họa.
Cục Hàng không Việt Nam vừa có báo cáo gửi Bộ GTVT liên quan đến việc một số hãng hàng không Việt Nam đang gặp khó khăn xin giờ hạ, cất cánh (slot) tại một số sân bay nước ngoài, trong đó có Trung Quốc.
Tại văn bản này, Cục Hàng không Việt Nam cho biết, căn cứ Hiệp định vận tải hàng không Việt Nam -Trung Quốc và Hiệp định vận tải hàng không ASEAN - Trung Quốc, các bên có thể chỉ định nhiều hãng hàng không khai thác, không hạn chế điểm đến và các hãng hàng không Việt Nam và Trung Quốc có thể khai thác không hạn chế quyền vận chuyển hàng không 3, 4 giữa hai nước.
Năm 2019 (trước dịch Covid-19), thị trường hàng không Việt Nam - Trung Quốc có tới 14 hãng hàng không hai nước khai thác, trong đó 11 hãng hàng không Trung Quốc là Air China, China Eastern, China Southern, Hainan Airlines, Lucky Air, Sichuan Airlines, Xiamen Airlines, Okay Airways, Chongqing Airlines, Shenzhen Airlines và Donghai Airlines khai thác 32 đường bay từ 14 điểm tại Trung Quốc đến 5 điểm tại Việt Nam (Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Phú Quốc và Nha Trang) với tổng tần suất đạt 240 chuyến/chiều/tuần.
Trong cùng thời điểm này, có 3 hãng hàng không Việt Nam là Vietnam Airlines, Jetstar Pacific Airlines, và Vietjet Air khai thác 72 đường bay từ 5 điểm tại Việt Nam (Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Phú Quốc và Nha Trang) đến 48 điểm tại Trung Quốc với tổng tần suất đạt 276 chuyến/chiều/tuần thường lệ và 145 chuyến/tuần/chiều không thường lệ (tổng cộng 421 chuyến/tuần).
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, các hãng hàng không hai nước đã phải dừng mọi hoạt động khai thác vận chuyển hành khách mà chỉ còn duy trì một số chuyến bay chở hàng hóa.
Ngày 30/12/2022, Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc (CAAC) thông báo “các hãng hàng không Trung Quốc và nước ngoài có thể nối lại các chuyến bay trước Covid-19 bằng cách sử dụng slot lịch sử dựa trên nguyên tắc có đi có lại”.
Ngày 10/3/2023, CAAC thông báo về việc chính sách sử dụng slot với các hãng hàng không, theo đó các hãng hàng không nước ngoài phải đáp ứng tỷ lệ sử dụng 80:20 để được xem xét lịch sử và áp dụng các biện pháp miễn trừ về việc sử dụng slot của Lịch bay mùa hè 2023 cho các hãng hàng không nước ngoài trên nguyên tắc có đi, có lại.
Đối với Lịch bay Mùa Hè 2023, Vietnam Airlines đang khai thác 5 đường bay thường lệ từ Hà Nội, TP. HCM đi Bắc Kinh, Thượng Hải và Quảng Châu với tổng tần suất 19 chuyến/tuần. Vietnam Airlines cũng đang khai thác theo hình thức thuê chuyến thường lệ từ Cam Ranh, Phú Quốc, Đà Nẵng đến 14 điểm ở Trung Quốc với tổng tần suất 25 chuyến/tuần.
VietJet đang khai thác từ Hà Nội, TP.HCM, Cam Ranh, Huế đến 26 điểm ở Trung Quốc với tổng tần suất 59 chuyến/tuần.
Bên cạnh đó, 7 hãng hàng không Trung Quốc (China Southern Airlines, China Eastern Airlines, Air China, Xiamen Airlines, Shenzen Airlines, Sichuan Airlines và Qingdao Airlines) khai thác 10 đường bay từ 9 thành phố của Trung Quốc đến Hà Nội và TP.HCM với tổng tần suất 93 chuyến bay khứ hồi/tuần.
Theo một hãng bay đang khai thác đường bay tới Trung Quốc, hiện nước này đang thực hiện chính sách “Nội tuần hoàn kinh tế” để thúc đẩy kinh tế, giữ dòng tiền trong nước. Vì vậy người dân đang được chính phủ khuyến khích du lịch trong nước, hạn chế ra nước ngoài nên ảnh hưởng đến nguồn khách Trung Quốc đến Việt Nam.
Điều này dẫn đến việc các hãng hàng không Việt Nam mới chỉ khai thác được khoảng 25% và các hãng hàng không Trung Quốc đạt khoảng 38% khối lượng so với giai đoạn trước dịch Covid-19 (Năm 2019). Ngày 17/5/2023, Cục Hàng không Việt Nam đã tổ chức họp với các hãng hàng không, xác định các đường bay quốc tế chưa hồi phục sau Covid-19 để đề xuất các giải pháp liên quan đến slot.
Kết quả cuộc họp không ghi nhận bất cứ thông tin nào từ các hãng hàng không Việt Nam về việc khó khăn khi xin xác nhận slot lịch sử cũng như cấp phép bay đến các sân bay Trung Quốc mà chỉ có đề nghị của Vietnam Airlines về việc kiến nghị Trung Quốc có chính sách bảo lưu slot lịch sử cho mùa hè 2024 (với lý do ảnh hưởng của dịch bệnh và thị trường phục hồi chậm, các hãng hàng không Việt Nam không sử dụng hết slot lịch sử trong mùa hè 2023) và xác nhận thêm các slot cho Lịch bay mùa Đông 2023 và giai đoạn sau đó.
Cục Hàng không Việt Nam khẳng định, hoạt động khai thác đến Trung Quốc đang hồi phục ở mức thấp và các hãng hàng không Việt Nam đang sử dụng các slot lịch sử mà không gặp khó khăn gì từ phía Trung Quốc.
Vấn đề các hãng hàng không Việt Nam đang gặp phải là không duy trì được tỷ lệ sử dụng slot tại các sân bay của Trung Quốc trong lịch bay mùa Hè 2023 để có thể giữ slot lịch sử cho mùa hè 2024.
Để giải quyết vấn đề này, cần thiết có sự đồng ý của Bộ GTVT cũng như Nhà chức trách hàng không hai nước đối với việc bảo lưu slot lịch sử. Cục Hàng không Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ và tạo điều kiện cho các hãng hàng không hai nước trong việc mở rộng hoạt động khai thác, đáp ứng nhu cầu phục hồi du lịch quốc tế đến Việt Nam.
Bên cạnh đó, Cục Hàng không Việt Nam kiến nghị Bộ GTVT cho phép việc giữ slot lịch sử trên cơ sở “có đi có lại” trong trường hợp các hãng hàng không Việt Nam và Trung Quốc không sử dụng hết slot trong Lịch bay mùa Hè 2023.
“Đồng thời chỉ đạo các đơn vị đẩy nhanh quá trình xây dựng Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 29/2021/TT-BGTVT ngày 30/11/2021 nội dung về điều phối slot và có văn bản gửi Bộ GTVT Trung Quốc đề nghị hỗ trợ trong việc xác nhận các slot mới tại các sân bay Trung Quốc theo nhu cầu của các hãng hàng không Việt Nam trong Lịch bay mùa Đông 2023”, Cục Hàng không Việt Nam kiến nghị.
