Ảnh minh họa: Shutterstock
Nhiều lo lắng "tập hợp"
Theo Bộ phận Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Tập đoàn UOB, thị trường tài chính toàn cầu đã rơi vào hỗn loạn trong vài ngày qua, do Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) tăng lãi suất sớm hơn dự kiến và báo cáo bảng lương phi nông nghiệp đáng lo ngại của Hoa Kỳ làm dấy lên nỗi lo về một cuộc suy thoái sắp xảy ra ở Mỹ. Ngoài ra, căng thẳng ở Trung Đông và rủi ro địa chính trị đã leo thang sau cái chết của một nhà lãnh đạo Hamas hàng đầu ở Iran chỉ vài ngày trước đó (31/7) trong bối cảnh xung đột đang diễn ra.
Trong sự kết hợp của nỗi sợ hãi và hoảng loạn, trong khoảng thời gian 2 ngày (2/8 và 5/8), Chỉ số MSCI AC World giảm 5%, ba chỉ số chứng khoán lớn của Hoa Kỳ giảm 4-6%, trong khi Nikkei của Nhật Bản lao dốc gần 18%.
Trong thời gian này, đồng yên Nhật tăng giá 3,5% so với USD (đồng tiền này đã tăng hơn 10% kể từ mức thấp nhất là 161,69 vào ngày 10/7) khi chỉ số đô la Mỹ (DXY) giảm 1,7%. Chỉ số biến động (VIX hay thường được gọi là chỉ số sợ hãi) tăng vọt lên 38,57 vào ngày 5/8, mức cao nhất kể từ tháng 11/2020 khi nỗi sợ hãi bao trùm thị trường, mặc dù chỉ số này đã giảm và dao động quanh mức được ghi nhận vào cuối năm 2022.
Mối lo ngại về suy thoái kinh tế ở Hoa Kỳ đã được khơi dậy bởi báo cáo việc làm đáng lo ngại: việc tạo ra việc làm đã giảm mạnh xuống còn 114.000 vào tháng 7. Nhưng nghiêm trọng hơn là tỷ lệ thất nghiệp tăng tháng thứ 4 liên tiếp, từ 4,1% lên 4,3% (cao nhất kể từ tháng 10/2021) khi số lượng người thất nghiệp tăng thêm 352.000 vào tháng 7 (một phần cũng có thể là do ảnh hưởng của cơn bão Berly tấn công Hoa Kỳ vào tháng 7). Tỷ lệ thất nghiệp tăng đột biến ở Hoa Kỳ đã đẩy chỉ số Sahm vượt quá giới hạn và nhấp nháy tín hiệu suy thoái.
Chỉ số Sahm, vốn là thước đo đáng tin cậy về các cuộc suy thoái trong quá khứ của Hoa Kỳ, đưa ra giả thuyết rằng nếu tỷ lệ thất nghiệp của Hoa Kỳ (dưới dạng trung bình ba tháng) cao hơn ít nhất 0,5% so với mức tối thiểu của 12 tháng trước (3,5% trong trường hợp này), thì nền kinh tế đang ở giai đoạn đầu hoặc đã suy thoái. Chỉ số đó đã được "kích hoạt" khi tỷ lệ thất nghiệp mới nhất tăng vọt lên 4,3% vào thứ Sáu tuần trước.
Việc kích hoạt chỉ báo Sahm đã dẫn đến một đợt bán tháo mạnh trên thị trường chứng khoán Hoa Kỳ vào thứ Sáu tuần trước (ngày 2/8), đợt bán tháo này tăng tốc vào thứ Hai (ngày 5/8) do lo ngại về một cuộc suy thoái sắp xảy ra ở Hoa Kỳ hoặc thậm chí là "hạ cánh cứng", và gây ra một đợt định giá lại thị trường mạnh với các nhà phân tích điều chỉnh lại dự báo của họ về việc cắt giảm lãi suất của Fed nhiều hơn và sâu hơn. Các chỉ số chứng khoán chính của Hoa Kỳ sau đó đã giảm bớt một số khoản lỗ vào thứ Ba (ngày 6/8), nhưng tổng mức lỗ trong 5 ngày vẫn vượt quá 3%.
Giữ bình tĩnh
UOB đánh giá rằng, dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy sự kết hợp giữa hoạt động kinh tế Hoa Kỳ đang hạ nhiệt và thị trường lao động đang yếu đi, cùng với việc lạm phát tiếp tục giảm, đủ để bảo đảm cho kịch bản Fed sẽ bắt đầu chu kỳ nới lỏng vào tháng 9. Tuy nhiên, dữ liệu dường như không đủ yếu để gợi ý về việc cắt giảm lãi suất sâu hơn hoặc thậm chí là cắt giảm lãi suất khẩn cấp của Fed, và tổng thể dữ liệu vẫn đang chỉ ra một kịch bản hạ cánh mềm.
Do đó, tình trạng bán tháo và hoảng loạn trên thị trường tài chính toàn cầu trong vài ngày qua là quá mức và dường như tách biệt khỏi các yếu tố cơ bản, vốn vẫn chưa cho thấy bất kỳ sự suy giảm lớn nào dựa trên dữ liệu và bằng chứng có sẵn.
Tuy nhiên, vẫn chưa biết khi nào tâm lý tiêu cực sẽ lắng xuống và trở lại môi trường lý trí hơn. Do đó, các bản công bố dữ liệu sắp tới của Hoa Kỳ bao gồm CPI (14/8), PCE (30/8) và bảng lương phi nông nghiệp (6/9) sẽ là một số báo cáo quan trọng để nắm bắt tình hình sức khỏe của nền kinh tế Hoa Kỳ. Bất kỳ thay đổi nhanh chóng nào đối với dữ liệu chắc chắn sẽ thúc đẩy tâm lý thị trường.
Hội nghị chuyên đề kinh tế Jackson Hole thường niên (24-26/8) sẽ là một diễn đàn khác đáng theo dõi để biết dự báo mới nhất từ nhiều ngân hàng trung ương lớn.
"Trong khi đó, hãy bình tĩnh và tiếp tục theo dõi, và đừng để bị cuốn theo các cơn lốc của thị trường", UOB khuyến nghị.
Trong trường hợp không có sự sụt giảm đáng kể về các yếu tố cơ bản và dữ liệu, UOB giữ nguyên dự báo về việc cắt giảm lãi suất 2 lần 25 điểm cơ bản vào năm 2024 (trong các cuộc họp FOMC vào tháng 9 và tháng 12) và 4 lần 25 điểm cơ bản cho đến năm 2025.
