TTCK phái sinh sẽ vận hành vào đầu năm 2017

Phát triển hạ tầng và đào tạo nhân sự cho TTCK phái sinh

Để chuẩn bị cho việc vận hành thị trường mới này vào đầu năm 2017, HNX cho biết, Sở đang tập trung phát triển hạ tầng công nghệ cho giao dịch chứng khoán phái sinh, thiết kế mẫu hợp đồng, xây dựng các quy chế vận hành thị trường và hỗ trợ cho các thành viên dự kiến tham gia.

Tháng 3/2016, HNX và VSD đã công bố kế hoạch phát triển tích hợp với thành viên thị trường, đồng thời công bố mô hình và kế hoạch phát triển hệ thống giao dịch và bù trừ thanh toán chứng khoán phái sinh nhằm giúp các thành viên thị trường nắm bắt được mô hình và lộ trình triển khai hệ thống.   

Tháng 4/2016, HNX công bố tài liệu đặc tả giao thức và trao đổi thông tin qua giao thức FIX (message) kết nối trên TTCK phái sinh tới các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại có nguyện vọng tham gia thị trường thông qua diễn đàn trao đổi thông tin thành viên HNX. Theo đó, chuẩn kết nối trên TTCK phái sinh sẽ là chuẩn FIX, phiên bản 4.4. Đây là một trong số các chuẩn kết nối phổ biến cho giao dịch trên TTCK, được sử dụng rộng rãi trên thế giới hiện nay. Hiện tại, có hơn 70 công ty chứng khoán và 15 ngân hàng thương mại tham gia diễn đàn để trao đổi các vướng mắc kỹ thuật về giao dịch chứng khoán phái sinh.

Ngoài việc chuẩn bị về cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện giúp các đơn vị thành viên có được sự chuẩn bị tốt hơn khi tham gia TTCK phái sinh, HNX đã và sẽ tiếp tục các chương trình đào tạo, gặp gỡ trực tiếp cán bộ của các công ty chứng khoán dự kiến tham gia thị trường.

HNX cho hay, Sở đã và sẽ tổ chức các chương trình hội nghị, hội thảo về chứng khoán phái sinh và TTCK phái sinh, với sự tham gia của chuyên gia trong nước và quốc tế, hoặc phối hợp tổ chức với các đơn vị liên quan trong khuôn khổ chương trình của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Để hỗ trợ các thành viên hiểu rõ hơn về TTCK phái sinh, một số đoàn khảo sát thị trường phái sinh quốc tế, mở rộng và giao lưu tạo quan hệ hợp tác với những thành viên trên thị trường phái sinh nước ngoài đã và sẽ được tổ chức, nhằm tham khảo và học tập kinh nghiệm của các nước tiên tiến.

Cần sự nỗ lực của các thành viên

Để hoàn thành mục tiêu đưa TTCK phái sinh đi vào vận hành đầu năm 2017, có rất nhiều mảng việc cần hoàn tất như hoàn thiện các quy chế giao dịch trên HNX và thanh toán qua VSD; đảm bảo công bố tới công chúng các đặc điểm của 2 sản phẩm đầu tiên là hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu và hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ; hoàn thiện và xây dựng hạ tầng hệ thống, kết nối giữa các bên; thiết lập các quy trình nghiệp vụ tương ứng tại thành viên và thực hiện đào tạo sử dụng hệ thống; đẩy mạnh tuyên truyền, đào tạo cho công chúng đầu tư để sẵn sàng giao dịch trên thị trường.

Bên cạnh nỗ lực của HNX và VSD, nhà quản lý cho rằng, để thị trường mới mẻ này đi vào vận hành, rất cần sự nỗ lực của các thành viên tiềm năng trong khối các CTCK, các ngân hàng thương mại.

Với các quyền tự chủ và tự quyết cao hơn khi hoạt động theo mô hình Sở giao dịch chứng khoán, HNX chia sẻ, Sở đang tập trung mọi nguồn lực cho các kế hoạch phát triển thị trường, phù hợp với mục tiêu trong từng giai đoạn, hướng tới phát triển thành Sở giao dịch chứng khoán hiện đại. Tận dụng lợi thế của một Sở giao dịch chứng khoán đi sau, HNX học hỏi từ những TTCK phát triển ở khu vực và trên thế giới để từng bước đi vào phát triển ổn định, bền vững. HNX sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ cấu và nâng cao chất lượng các thị trường mà Sở đang quản lý và vận hành, góp phần nâng hạng TTCK Việt Nam để thu hút thêm dòng vốn đầu tư nước ngoài cho nền kinh tế đất nước.

Chúng tôi đánh giá rất cao sự hỗ trợ nhiệt tình và phối hợp của HNX

Lê Thị Lệ Hằng, Tổng giám đốc Công ty TNHH Quản lý quỹ SSI (SSIAM) 

Trong các năm qua, SSI, SSIAM và HNX đã có nhiều hợp tác chặt chẽ trên các mảng hoạt động. Năm 2014, SSIAM đã thành lập và niêm yết quỹ hoán đổi danh mục SSIAM HNX30 ETF trên HNX, với chỉ số tham chiếu là chỉ số HNX30. Chúng tôi đánh giá rất cao sự hỗ trợ nhiệt tình và phối hợp của HNX trong suốt quá trình phát triển sản phẩm này, cũng như việc HNX sẵn sàng cung cấp các dịch vụ liên quan cho quỹ, như tính và công bố iNAV, tính mức sai lệch so với chỉ số tham chiếu (tracking error) để công ty quản lý quỹ có thể tập trung nguồn lực vào việc điều hành quỹ.

Để một sản phẩm mới đến được với công chúng là rất khó. Chúng tôi rất vui mừng khi HNX đã phối hợp chặt chẽ tổ chức hội thảo cho nhà đầu tư cá nhân để phổ biến thông tin về quỹ ETF, cũng như chủ động tổ chức riêng các buổi hội thảo khác về sản phẩm này ngay tại trụ sở của HNX. Một điểm đáng ghi nhận nữa là việc HNX luôn quan tâm, lắng nghe ý kiến đóng góp của chúng tôi cũng như các thành viên khác, trong việc xây dựng các sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu của thị trường.

Về triển vọng xây dựng bộ chỉ số chung của TTCK Việt Nam, chúng tôi đã có những chia sẻ về nhu cầu sử dụng chỉ số, những yếu tố tạo nên bộ chỉ số đầu tư tốt, tiêu chí và kỳ xem xét lại chỉ số... Đối với sản phẩm chứng khoán phái sinh, chúng tôi cũng đã có những buổi làm việc chi tiết với cán bộ của Sở để thảo luận và giải đáp những khúc mắc khi chuẩn bị triển khai sản phẩm này tại SSI. Chúng tôi tin rằng, với sự hỗ trợ thường xuyên và kịp thời của Sở, thị trường sẽ sớm đón nhận các sản phẩm đầu tư mới hấp dẫn và hiệu quả.

BVF hy vọng có thêm sản phẩm mới và HNX sẽ kiến nghị giảm phí giao dịch trái phiếu

Nguyễn Thị Kim Thúy, Giám đốc Phân tích Công ty Quản lý quỹ Bảo Việt (BVF) 

Là định chế đầu tư lớn trên thị trường, Công ty Quản lý quỹ Bảo Việt tham gia tất cả các sản phẩm của HNX, trong đó lớn nhất là mảng thị trường trái phiếu chính phủ (TPCP). Trong suốt 7 năm hoạt động theo mô hình Sở GDCK, có thể thấy HNX đã góp phần tạo dựng môi trường tốt cho hoạt động đầu tư tại Việt Nam.

Chúng tôi đánh giá cao nỗ lực thông tin sớm và đầy đủ về kế hoạch phát hành và từng đợt phát hành cụ thể, công tác đấu thầu được tổ chức khoa học và chính xác, hoạt động giao dịch trái phiếu được hỗ trợ tối đa về hạ tầng công nghệ và thông tin thị trường… Bên cạnh đó, HNX rất tích cực tạo ra các công cụ, sản phẩm mới như đường cong lợi suất TPCP, hệ thống chỉ số tham khảo cho nhà đầu tư, giao dịch trực tuyến… Để nâng cao tính chuyên nghiệp của cộng đồng nhà đầu tư, HNX thường xuyên tổ chức các buổi tổng kết đánh giá thị trường, lắng nghe ý kiến phản hồi và kết nối các thành viên thị trường.

Trong thời gian tới, chúng tôi hy vọng HNX sẽ phối hợp cùng với các cơ quan quản lý và thành viên đa dạng hóa hàng hóa, xây dựng các công cụ phái sinh, phát triển thị trường gần hơn với thông lệ quốc tế. Một điểm quan trọng nữa đó là phí giao dịch trái phiếu còn khá cao so với lợi nhuận thu được từ trái phiếu, đây là một nguyên nhân khiến cho nhu cầu giao dịch trái phiếu còn hạn chế, ảnh hưởng đến thanh khoản. Do vậy, hy vọng HNX kiến nghị Bộ Tài chính điều chỉnh giảm biểu phí giao dịch trái phiếu áp dụng cho nhà đầu tư, rút ngắn thời gian thanh toán (T+0 đối với trái phiếu) để thúc đẩy lượng giao dịch trên thị trường hơn nữa.

Hiện nay, thị trường đang rất cần các nhà tạo lập thị trường (market maker) và cần phát triển các sản phẩm phái sinh như future, forward, option, swap, warrant... Thị trường cũng rất cần có các quỹ đầu tư chuyên biệt, đây vừa là một lực lượng cầu tiềm năng thúc đẩy tăng thanh khoản cho thị trường, vừa là một kênh đầu tư hiệu quả giúp cho cộng đồng nhà đầu tư, kể cả những nhà đầu tư cá nhân với quy mô vốn nhỏ, cũng có thể tham gia vào thị trường trái phiếu (vốn chỉ phù hợp với nhà đầu tư lớn) hoặc hưởng thu nhập từ một rổ cổ phiếu đặc thù, từ thị trường bất động sản… mà nếu từng nhà đầu tư riêng lẻ khó có thể tiếp cận hoặc gặp khó khăn về thanh khoản.

Hiện nay, BVF đã đưa ra thị trường một số quỹ đặc thù như: Quỹ BVFED đầu tư chỉ số VN30 với chiến lược bán chủ động (enhance indexing); Quỹ BVBF chuyên đầu tư vào thị trường trái phiếu, sau một thời gian ngắn triển khai đã thu hút được sự quan tâm đầu tư của đông đảo các nhà đầu tư ưa thích tài sản đầu tư ít rủi ro và có lợi nhuận ổn định. Chúng tôi đang nghiên cứu triển khai một số quỹ mới với mong muốn tạo ra một chuỗi các sản phẩm với khẩu vị rủi ro và kỳ vọng lợi nhuận khác nhau cho nhà đầu tư lựa chọn.

Cẩm Tú