Container được tập kết tại cảng nước sâu Dương Sơn, Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: AFP
Trung Quốc yêu cầu tham vấn thương mại
Trong hồ sơ khiếu nại gửi Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngày 5/2, Trung Quốc lập luận rằng hành động thuế quan của Mỹ là "bảo hộ" và vi phạm các quy tắc của WTO.
Yêu cầu tham vấn thương mại của Bắc Kinh với Mỹ được đưa ra khi các công ty vận chuyển và bán lẻ lúng túng trước việc ông Trump chấm dứt miễn trừ tối thiểu thuế quan (de minimis exemption) đối với hàng nhập khẩu theo gói có giá trị dưới 800 USD. Hình thức này trước đó được áp dụng phổ biến đối với các kiện hàng nhập khẩu qua các công ty thương mại điện tử như Shein, Temu và Amazon.
Một viên chức từ Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ cho biết tất cả các kiện hàng nhỏ từ Trung Quốc và Hong Kong đều cần phải có hồ sơ hải quan trước khi đến Mỹ và có khả năng một số hàng hóa sẽ bị gửi trả nếu thiếu giấy tờ này.
WTO cho biết Trung Quốc đã gửi yêu cầu tham vấn với Mỹ về thuế quan, theo Reuters. Trong tài liệu nộp lên WTO, Trung Quốc lập luận rằng thuế quan mới mà Tổng thống Trump đề ra nhằm ngăn chặn buôn bán chất gây nghiện Fentanyl và các hóa chất tiền chất khác vào Mỹ "được áp dụng trên cơ sở các cáo buộc vô căn cứ và sai sự thật liên quan đến Trung Quốc".
Bắc Kinh cho rằng thuế quan mới mà chính quyền Tổng thống Trump áp dụng mang tính phân biệt đối xử, chỉ áp dụng cho hàng hóa có nguồn gốc từ Trung Quốc và không phù hợp với các nghĩa vụ của Mỹ trong sân chơi WTO.
Yêu cầu tham vấn là khởi đầu của một quá trình tranh chấp có thể đi đến phán quyết rằng các mức thuế quan của ông Trump đã vi phạm các quy tắc thương mại theo cách mà phán quyết năm 2020 của WTO đã chỉ rằng thuế quan đối với Trung Quốc mà Tổng thống Trump áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên đã vi phạm các quy định thương mại.
Tuy nhiên, một chiến thắng như vậy khó có thể khiến Bắc Kinh nhẹ nhõm bởi Cơ quan phúc thẩm của WTO đã không hoạt động trong nhiều năm, vì Washington đã chặn việc bổ nhiệm các thẩm phán phúc thẩm vì cáo buộc sự lạm quyền của cơ quan này.
Lúng túng trong giao nhận hàng
Cơ quan dịch vụ bưu chính Mỹ cho biết họ sẽ tiếp tục chấp nhận các bưu kiện từ Trung Quốc và Hong Kong, một động thái đi ngược lệnh đình chỉ tạm thời đe dọa làm gián đoạn hàng triệu kiện hàng nhập khẩu vào Mỹ mỗi ngày.
"Tất cả chúng ta lúc này đều đang tất bật làm việc nhưng lại không hiệu quả, đang cố gắng đoán xem điều gì sẽ xảy ra", ông Martin Palmer, nhà đồng sáng lập Hurricane Commerce - công ty cung cấp dữ liệu thương mại điện tử xuyên biên giới, cho biết. "Và trong hai tuần nữa, chúng ta có thể trở lại bình thường".
Chính quyền Tổng thống Trump cho rằng quy định miễn trừ thuế quan "de minimis" đã cho phép Fentanyl và các hóa chất tiền chất của nó lọt vào Mỹ mà không được kiểm tra. Thông tin gần đây của Reuters cũng chỉ ra rằng những kẻ buôn bán ma túy đang lợi dụng quyền miễn trừ thuế này.
Cơ quan dịch vụ bưu chính Mỹ tuyên bố rằng họ đang làm việc với Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ để triển khai một cơ chế thu hiệu quả đối với mức thuế quan mới áp dụng đối với hàng hóa Trung Quốc nhằm giảm thiểu sự gián đoạn trong việc giao hàng.
Tính đến ngày 5/2, vẫn chưa có cuộc trao đổi gọi nào giữa ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được lên lịch để thảo luận về mức thuế quan mới của Mỹ và các biện pháp trả đũa của Bắc Kinh, Reuters dẫn nguồn thạo tin cho biết.
Trung Quốc đã đáp trả bằng mức thuế quan nhắm vào một số mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ, gồm: than, khí đốt tự nhiên hóa lỏng, dầu thô và thiết bị nông nghiệp, đồng thời mở một cuộc điều tra chống độc quyền đối với Google.
Việc phát động cuộc chiến thương mại mới đã khiến các ngành bán lẻ và vận chuyển đứng ngồi không yên.
"Thực sự không ai có thời gian để chuẩn bị cho việc này", bà Maureen Cori, nhà sáng lập công ty tư vấn cung ứng Supply Chain Compliance (New York) cho biết. "Điều chúng ta thực sự cần là chỉ đạo từ chính phủ về cách xử lý việc này mà không cần cảnh báo hoặc thông báo".
Trước kia, các kiện hàng theo diện miễn thuế "de minimis" được tập hợp để cơ quan hải quan có thể thông quan hàng trăm hoặc hàng nghìn lô hàng cùng một lúc, nhưng giờ đây họ yêu cầu thông quan riêng lẻ, làm tăng đáng kể gánh nặng cho các dịch vụ bưu chính, nhà môi giới và đại lý hải quan, bà Cori cho biết.
Theo dữ liệu của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ, khoảng 1,36 tỷ lô hàng đã được nhập vào Mỹ theo diện miễn thuế "de minimis" trong năm 2024, tăng 36% so với năm 2023.
Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên khi nhậm chức, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã bảo vệ chiến lược thuế quan của Tổng thống Trump, đồng thời cho rằng chiến lược này nhằm mục đích đưa ngành sản xuất chế tạo trở lại Mỹ, bao gồm cả các ngành công nghiệp phần lớn đã rời khỏi nước này.
Một số quan chức của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã lên tiếng cho rằng sự bất ổn lớn về chính sách xung quanh thuế quan và các vấn đề khác phát sinh từ những ngày đầu của chính quyền Tổng thống Trump là một trong những thách thức hàng đầu trong việc xác định hướng đi của chính sách tiền tệ Mỹ trong những tháng tới.
