Cá nghéo là đặc sản đặc trưng của tỉnh Quảng Bình.
Cá nghéo là một loại cá rất hiếm gặp trên thị trường và cũng không được nhiều người biết đến. Trong ngôn ngữ của ngư dân ở một số vùng biển miền Trung, cá nghéo dùng để chỉ loài cá nhám voi, thịt nạc mà rất ít mỡ.
Thực chất, cá nghéo là một loại cá xương sụn, da nhám, có họ hàng với cá mập. Chúng không đẻ trứng như các loài cá khác mà đẻ con. Trên thế giới hiện nay, cá nghéo là một trong những loài có kích thước khổng lồ khi trưởng thành, nhưng chúng hoàn toàn không gây nguy hiểm cho con người vì chỉ ăn sinh vật phù du, cá, mực, tảo biển.
Tại Quảng Bình, cá nghéo được coi là đặc sản thuộc vào loại hiếm. Bởi khó có thể đánh bắt được chúng nên thường ngư dân chỉ dùng để nấu cháo, ăn lẩu, thết đãi bạn bè hay tiếp khách quý. Du khách nào may mắn lắm mới được thưởng thức món ăn này một lần.
Cũng chính vì thuộc loài da nhám nên thịt cá nghéo khá tanh. Để có thể chế biến và khử mùi tanh của chúng, người ta phải ngâm cá vào nước sôi rồi cạo da. Tuy nhiên, không được ngâm quá lâu và cạo quá mạnh tay, tránh làm lớp da cá bị bong. Ngư dân cho rằng, lớp da là một trong những phần ngon nhất của loài cá này.
Cá nghéo ngon nhất là con nặng cỡ 1-2 kg. Cách chế biến cá nghéo cũng khá đa dạng. Với món khai vị, đầu bếp có thể làm gỏi. Mùi thơm của các loại rau sống cộng với chút vị nồng của cá khiến cho món khai vị trở nên độc đáo và hấp dẫn hơn hẳn.
Thịt cá nạc, ít mỡ nên được nhiều người ưa chuộng
Với món chính, cá nghéo có thể đem kho với nghệ, gừng hoặc mật ong, có tác dụng rất tốt cho sức khỏe. Phổ biến hơn cả, người ta thường lọc thịt cá nghéo để nấu lẩu. Phần đầu, xương, lòng cá được để riêng, kết hợp với dứa, cà chua và chế biến nước dùng
Thịt cá đem thái mỏng, ướp gia vị và mắm muối cho đậm đà khoảng nửa giờ. Khi ăn, thực khách chỉ cần nhúng cá vào nước lẩu, nhúng tái rồi cuốn với bánh tráng, rau sống, chấm nước mắm ớt tỏi nhâm nhi cùng rượu. Thịt cá nghéo thơm, săn chắc như thịt bò chứ không mềm như các loại cá khác.
Thế nhưng món ăn ngon nhất, nhất thiết phải kể đến cá nghéo bao tử. Cứ đến mùa cá nghéo sinh đẻ, nhiều người lại tìm kiếm đặc sản này tại các cửa hàng ở Quảng Bình. Mỗi cá mẹ có ít nhất 2 cá con, nhiều nhất có thể lên đến 9 hoặc 10 cá con trong bụng. Những ngư dân quen với nghề có thể nhìn bụng cá mẹ mà đoán số lượng cá con có trong đó.
Cá có thể được chế biến thành nhiều món, nhưng được săn lùng nhiều nhất vẫn là cá nghéo bao tử
Cá nghéo lúc mang thai được khéo léo mổ phần bụng, lấy ra bọc cá con rồi rửa nhẹ nhàng với muối. Khi rửa, người làm phải thật chú ý để tránh làm vỡ. Cá nghéo bao tử có thể đem nấu cháo. Khi cháo vừa chín, thả bọc cá đã được làm sạch vào nồi hầm cho thật kĩ, nêm gia vị vừa đủ. Cháo cá nghéo vừa chín, mùi thơm quyện với mùi hành, ăn vừa bổ, vừa ngon, khiến thực khách khó có thể chối từ.
Vì cá nghéo có giá trị dinh dưỡng rất cao nên cũng có thể coi là món ăn tẩm bổ đối với người bệnh. Người ta có thể nấu cháo hoặc kho cùng nghệ là có thể tạo ra một món ăn bổ dưỡng, điều hòa âm dương. Thêm nữa, cá nghéo không quá đắt nên có thể dùng được cho tất cả mọi người.
