“Bơm” vốn giá rẻ
Không chỉ hy sinh lợi nhuận giảm lãi các khoản vay cũ cho khách hàng, mà ngân hàng còn liên tục tung các gói tín dụng giá rẻ ra thị trường để kích cầu tín dụng.
Ông Nguyễn Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước - NHNN) cho hay, gói cấp bù lãi suất 3.000 tỷ đồng tương đương quy mô dư nợ hơn 100.000 tỷ đồng sẽ được ngành ngân hàng “bơm” ra nền kinh tế trong thời gian tới để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Lãi suất dự kiến 3 - 4%/năm. Ngân hàng đã và đang thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp. Cơ quan quản lý sẽ tăng thêm hạn mức tín dụng cho các ngân hàng.
Tuy nhiên, theo tổng giám đốc một ngân hàng, sau khi NHNN ban hành Thông tư 14/2021/TT-NHNN, ngân hàng đẩy mạnh cơ cấu, khách hàng doanh nghiệp chủ yếu xin giãn nợ vì không có tiền trả nợ vay do ảnh hưởng của Covid-19. Một số doanh nghiệp có khả năng từ nguồn tích lũy cũng đang gồng mình trả lãi vay, còn nợ gốc xin giãn đến năm sau.
Theo vị Tổng giám đốc trên, với những khách hàng này, ngân hàng cũng phải xem xét kỹ trước khi cho vay, nhằm hạn chế rủi ro nợ xấu tăng.
Trong khi nguồn tài chính được ví như oxy giúp doanh nghiệp tái phục hồi sau dịch..., song để giải ngân vốn, ngân hàng yêu cầu doanh nghiệp có lịch sử tín dụng tốt, có dự án tốt, có tài sản đảm bảo và phải là khách hàng lâu năm.
Ông Phạm Văn Việt, Phó chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TP.HCM cho hay, đa phần doanh nghiệp không thể tiếp cận các gói hỗ trợ lãi suất. Thực tế cho thấy, đang tồn tại một nghịch lý: doanh nghiệp “khát” vốn, ngân hàng thừa tiền, nhưng không dễ giải ngân. Đây cũng chính là lý do khiến tín dụng khó tăng cao.
Sức hấp thụ vốn còn chậm
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tăng trưởng tín dụng đến cuối tháng 9/2021 đạt 7,17%, cao hơn mức 4,99% cùng kỳ năm 2020. Trước đó, theo NHNN, đến ngày 31/8, tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 9,87 triệu tỷ đồng, tăng 7,42% so với cuối năm 2020.
Ông Nguyễn Tuấn Anh cũng từng đề cập việc tăng trưởng tín dụng tháng 8 chậm lại và tháng 9/2021 sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng do tác động của dịch bệnh và thực hiện hiện giãn cách xã hội. NHNN dự kiến tín dụng sẽ hồi phục trong 3 tháng cuối năm. Ông Tuấn cho rằng, tín dụng cả năm sẽ đạt 12%.
Theo lý giải của ông Tuấn Anh, mục tiêu tín dụng năm nay là 12%, nhưng linh hoạt, nếu cần thiết vẫn có thể mở để tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp. Ngân hàng không hề siết chặt, mà còn mong muốn doanh nghiệp được vay vốn thuận lợi.
NHNN có thể tăng hạn mức tín dụng cho các ngân hàng. NHNN cũng tiếp tục theo dõi diễn biến lãi suất của thị trường và chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, cân đối, xem xét tiếp tục hạ lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp, cá nhân chịu ảnh hưởng bởi Covid-19.
Thế nhưng, theo kết quả cuộc điều tra xu hướng kinh doanh quý IV/2021 của NHNN với toàn bộ các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, dư nợ tín dụng của hệ thống được các tổ chức tín dụng dự báo tăng 4% trong quý IV/2021 và tăng 12,3% trong năm 2021, thấp hơn mức dự báo trước là tăng 13,1% tại kỳ điều tra trước.
Tuy vậy, theo lãnh đạo một nhà băng, để có thể thu hồi được nợ, ngân hàng cũng phải tính đến phương án “nuôi” con nợ, nên ngay từ khi đại dịch xảy ra, các ngân hàng dự đoán được tình hình sẽ khó khăn cho khách hàng của mình và đã chủ động giảm lãi vay, với mức giảm 1-1,5%/năm.
Đồng thời, nhà băng xem xét khách hàng đáp ứng được điều kiện tín dụng sẽ cấp thêm vốn. Vì thế, cầu vốn của khách hàng tuy chưa tăng cao, song được kỳ vọng tăng trở lại trong quý IV/2021.
Các chuyên gia phân tích của VNDirect cũng cho rằng, tín dụng chững lại trong quý III/2021, nhưng nhờ môi trường lãi suất cho vay giảm thấp, nên nhu cầu tín dụng sẽ tăng trở lại vào cuối quý IV/2021.
TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV dự báo, tín dụng ngân hàng tăng khoảng 10-15% là phù hợp.
Dù kinh tế phục hồi, nhưng vẫn còn rất nhiều rủi ro tiềm ẩn trong thời gian tới, vì thế, tín dụng tuy khởi sắc, song chưa thể tăng trưởng cao trở lại. Bên cạnh đó, nợ xấu tiềm ẩn đang tăng lên rất nhanh, lợi nhuận ngân hàng có nguy cơ giảm, do nhà băng phải tăng trích lập dự phòng rủi ro.
Theo lãnh đạo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), để chuẩn bị cho giai đoạn phục hồi kinh tế từ nay đến hết năm 2021 và đầu năm 2022, NHNN sẽ điều hành tăng trưởng tín dụng hợp lý gắn với nâng cao chất lượng tín dụng, kiểm soát nợ xấu.
