Tìm hiểu về FOMO và kinh nghiệm đánh bại FOMO trong đầu tư chứng khoán

FOMO là gì?

FOMO là từ viết tắt của cụm từ Fear of missing out. Đây là hiệu ứng tâm lý của những người sợ bỏ lỡ cơ hội khi đứng ngoài trào lưu của đám đông.

Trong thị trường chứng khoán, khi bạn theo dõi một phiếu nào đó, giá cổ phiếu liên tục tăng, các nhà đầu tư khác bàn luận rất nhiều về cổ phiếu này khiến bạn nảy sinh tâm lý muốn đưa cổ phiếu này về danh mục của mình dù giá cổ phiếu đó đã tăng cao. Nguyên nhân là do bạn sợ mình trở thành “người tối cổ”, “lạc hậu” khi giá cổ phiếu tăng từng ngày.

Ví dụ: Hồi cuối năm ngoái và đầu năm nay FIT là cổ phiếu được khá nhiều nhà đầu tư quan tâm, bàn luận vì giá tăng liên tục. Nhiều nhà đầu tư xuất hiện tâm lý lo sợ nếu không đầu tư cổ phiếu FIT thì sẽ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận lớn. Vì thế, đã có nhiều nhà đầu lao vào mua cổ phiếu này hồi giữa tháng 1 khi giá đã ở vùng đỉnh. Ngay sau đó, giá cổ phiếu này có nhiều phiên liên tiếp giảm sàn, không có người mua, khiến nhà đầu tư hoảng loạn. Đã có nhiều nhà đầu tư thua lỗ lớn với cổ phiếu này.

Tại sao nhà đầu tư dễ dàng bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng FOMO

- Thiếu hiểu biết về thị trường chứng khoán và hành động theo số đông

- Tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội

- Quá kỳ vọng vào thị trường

- Quá tự tin và thiếu kiên nhẫn

- Mong muốn có những chiến thắng lớn

- Nhiều lần gặp thất bại khiến nhà đầu tư càng khao khát có chiến thắng

Cách đánh bại FOMO trong đầu tư chứng khoán

Điều đầu tiên, nhà đầu tư cần tích lũy kiến thức về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Việc nắm vững kiến thức sẽ giúp nhà đầu tư làm chủ các quyết định mua hoặc bán.

Điều nên làm tiếp theo là cần tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp mà mình định đầu tư. Đây là chiến lược của các nhà đầu tư thành công trên thế giới như Warren Buffett, Filip Fisher hay Peter Lynch.

Với các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh tăng trưởng ổn định, ban lãnh đạo có tầm nhìn và định hướng phát triển bền vững, cơ cấu tài chính hợp lý, tất yếu giá cổ phiếu của doanh nghiệp đó sẽ tăng trưởng đều qua các năm. Nếu nhà đầu tư mua cổ phiếu với giá cao, xét mặt dài hạn nhà đầu tư vẫn có lãi.

Bên cạnh đó, nhà đầu tư cần xây dựng cho mình một chiến lược đầu tư rõ ràng. Phần lớn nhà đầu tư bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng FOMO đưa ra quyết định mua và bán hoàn toàn phụ thuộc vào diễn biến của thị trường. Họ ra quyết định mua nếu thấy giá cổ phiếu tăng một ít. Mua mạnh hơn khi giá cổ phiếu tăng mạnh. Lo lắng khi giá cổ phiếu giảm. Và hoảng loạn bán tháo khi giá cổ phiếu giảm sâu.

Nhà đầu tư hãy xây dựng cho mình một chiến lược đầu tư và tuân thủ các nguyên tắc đề ra, chẳng hạn như nếu lựa chọn phương thức đầu tư giá trị thì cần chọn cổ phiếu có doanh thu, lợi nhuận, cổ tức đều đặn, tăng trưởng tốt. Mua cổ phiếu khi giá giảm, kiên nhẫn nắm giữ và đợi tăng giá.

Nếu lựa chọn chiến lược đầu tư tăng trưởng, cần chọn cổ phiếu có tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận đều hàng năm, hàng quý và dự báo sẽ tiếp tục tăng trong tương lai. Mua cổ phiếu khi giá đang tăng và bán theo đà tăng trưởng, thường là mua ở bất cứ giá nào và bán ở giá cao hơn.

Một điểm rất quan trọng trong đầu tư chứng khoán là quản trị rủi ro. Nhà đầu tư cần nghĩ tới việc bảo vệ số vốn của mình trước khi nghĩ tới việc kiếm lời từ thị trường chứng khoán. Vì thế, hãy mạnh dạn đặt lệnh cắt lỗ khi giá cổ phiếu đi theo xu hướng tiêu cực. Việc cắt lỗ sớm có thể giúp nhà đầu tư bảo toàn một phần vốn, sau đó tìm kiếm được các cơ hội mới tích cực hơn.

Trên thực tế, thị trường chứng khoán vẫn tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ rủi ro cho nhà đầu tư, vì vậy kể cả khi lựa chọn chiến lược đầu tư giá trị hay đầu tư tăng trưởng, nhà đầu tư vẫn phải có quy tắc cắt lỗ khi cần thiết để bảo toàn vốn.

Warren Buffett từng nói: “Cảm xúc là kẻ thù của lý trí”. Vì thế, trước khi đưa ra một quyết định nào đó, hãy dành thêm thời gian để xem xét liệu quyết định đó có bị chi phối bởi yếu tố cảm xúc hay không.

Linh Nguyễn