Trước đó, câu chuyện tạm nhập xăng dầu và hoán đổi nguồn xăng dầu từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để xuất khẩu sang Lào, nhằm giảm chi phí vận chuyển từ hai đầu nhập khẩu ở miền Bắc và miền Nam ra miền Trung khi xuất khẩu đã được thí điểm thực hiện từ ngày 1/6/2012 đến hết năm 2012.
Tuy nhiên, việc hoán đổi xăng dầu mua từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để tái xuất thay vì tái xuất xăng dầu đã tạm nhập được xem là chưa phù hợp với quy định của Luật Thương mại và Luật Hải quan, bởi hai luật này đều không cho phép “hoán đổi” hàng hóa.
Dẫu vậy, trong giải trình bổ sung của Bộ Công thương tại Văn bản 2513/BCT-XNK (tháng 3/2014) đã cho hay, về nguyên tắc, trong trường hợp doanh nghiệp xuất khẩu xăng dầu mua từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất thì sẽ được hoàn các loại thuế đầu vào đã nộp, nên không có sự khác biệt về số tiền thuế giữa các trường hợp xuất khẩu.
Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải cũng cho hay, trên thực tế, thủ tục hoàn thuế nhập khẩu với xăng dầu mua từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để xuất khẩu là phức tạp do việc mua xăng dầu của Nhà máy là giữa hai doanh nghiệp nội địa, nên dù giá bán xăng dầu của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất dựa trên công thức nhập khẩu, nhưng khi phát hành hóa đơn chỉ thể hiện giá hàng và thuế giá trị gia tăng. Vì vậy sẽ gây bất cập, khó khăn trong việc hoàn thuế nhập khẩu cho doanh nghiệp.
Bởi vậy, tháng 11/2013, Bộ Công thương đã đề nghị Chính phủ cho phép tiếp tục thí điểm sử dụng xăng dầu mua từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để tái xuất sang thị trường Lào đúng với chủng loại, số lượng đã tạm nhập khẩu trước đó với thời gian đến hết năm 2015.
Hoạt động này đã được Chính phủ cho phép hai đầu mối kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu là Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) triển khai từ tháng 6/2012 đến hết năm 2012.
Đến hết thời gian thực hiện thí điểm, chỉ có PV Oil thực hiện việc tái xuất xăng dầu của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất sang Lào, thay vì tái xuất đúng lô hàng tạm nhập khẩu trước đó. Tuy nhiên, số lượng xăng dầu tái xuất sang Lào mà PV Oil trong thời gian này không lớn.
Theo báo cáo của PV Oil, trong thời gian thí điểm, tổng lượng xăng dầu mà doanh nghiệp đã tạm nhập khẩu đạt khoảng 24.482 tấn, trị giá 23,56 triệu USD, nhưng cũng chỉ có 6.212 tấn với trị giá hơn 6 triệu USD được tái xuất sang Lào.
