Thu ngân sách về đích, DN thêm sức ép?

“Có khả năng hoàn thành thu NSNN 2013…”

Đó là khẳng định khá bất ngờ của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Văn Nên, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11/2013 vừa diễn ra.

Cụ thể, đến thời điểm này, theo báo cáo của Bộ Tài chính, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp, ngành chức năng, thì có khả năng hoàn thành thu NSNN, khi 11 tháng ước thu NSNN đạt 85,6% dự toán, tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nói bất ngờ bởi không dưới một lần, Bộ Tài chính cảnh báo, năm 2013 lần đầu tiên Việt Nam đối mặt với nguy cơ hụt thu NSNN, do kinh tế vĩ mô khó khăn đã tác động tiêu cực đến các nguồn thu, đặc biệt là nguồn thu từ khu vực DN.

Còn bất ngờ hơn, khi cách đây hai tháng, sau 9 tháng đầu năm 2013, tổng thu NSNN chỉ ước đạt 509,7 nghìn tỷ đồng, tương đương 62,5% so với dự toán năm. Thế nhưng, chỉ trong 2 tháng gần đây, thu NSNN đạt thêm tới 23,1% dự toán, nghĩa là trung bình đạt 11,55% dự toán/tháng. Tính như vậy để thấy, nhiệm vụ thu NSNN còn lại trong tháng 12/2013 là hoàn thành 14,4% dự toán, tỷ lệ tương đương như tháng 10 và tháng 11.

Nhìn vào con số này, thì đúng là đang có khả năng hoàn thành mục tiêu thu NSNN đề ra cho năm nay.

Hàng trăm DN đang đối mặt với nguy cơ bị truy thu thuế như Nhựa Bình Minh

Có một sự trùng hợp thú vị là kể từ sau phát biểu khá gây “sốc” của một thành viên Chính phủ tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9, là tình trạng cán bộ thuế và DN “băm đôi” tiền thuế, gây thất thu cho NSNN, thì tốc độ hoàn thành dự toán thu NSNN tăng đáng kể so với trung bình các tháng đầu năm nay. Dường như sự… đánh động này đã có tác dụng? Ở một khía cạnh khác, nó cũng đặt ra câu hỏi, phải chăng lâu nay vẫn còn một khoản thu không nhỏ lẽ ra phải thu vào NSNN, thì vẫn nằm ngoài NSNN?

Không thể phủ nhận khả năng hoàn thành thu NSNN năm nay là do Bộ Tài chính, cũng như ngành thuế rốt ráo triển khai hàng loạt các giải pháp trong thời gian gần đây. Theo đó, Bộ Tài chính đã quyết định thành lập Ban chỉ đạo phòng chống các hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý thu thuế giá trị gia tăng, do đích thân Bộ trưởng làm Trưởng ban, nhằm đấu tranh có hiệu quả với các hành vi vi phạm thuế, đảm bảo nâng cao hiệu quả trong chống thất thu ngân sách. Từ đầu năm đến nay, số lượng các vụ thanh, kiểm tra thuế với sự tham gia của Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế nhiều hơn các năm trước…

Tăng sức ép lên DN?

Việc hoàn thành kế hoạch thu NSNN là một tín hiệu tích cực đối với cân đối NSNN, nhất là trong bối cảnh kinh tế vĩ mô còn khó khăn. Thế nhưng, tốc độ hoàn thành dự toán thu NSNN những tháng gần đây nhanh bất ngờ, đang đặt ra nhiều mối quan tâm. Trong đó, có hay không việc hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN đang gia tăng sức ép lên DN?

Thực tế, sau trường hợp CTCP Nhựa Bình Minh (BMP) bị Cục thuế TP. HCM ra quyết định truy thu và phạt chậm nộp 117 tỷ đồng tiền thuế thu nhập DN liên quan đến thực hiện chính sách ưu đãi thuế đối với DN cổ phần hóa và niêm yết lần đầu trên TTCK, hiện hàng trăm DN khác cũng đối mặt với nguy cơ bị truy thu thuế như BMP.

Mặt khác, thời gian gần đây số lượng các DN bị thanh tra, kiểm tra thuế cũng tăng cao so với cùng kỳ nhiều năm. Chỉ trong 9 tháng đầu năm nay, cơ quan thuế đã thanh tra, kiểm tra tới 43.654 DN, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm ngoái, qua đó truy thu 8.916 tỷ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ... Việc tranh tra thuế để phát hiện và xử lý các vi phạm là cần thiết, nhưng nếu vì mục tiêu đảm bảo hoàn thành kế hoạch thu NSNN, mà gia tăng sức ép lên DN, thì trước mắt có thể hoàn thành kế hoạch thu NSNN, nhưng về dài hạn, có nguy cơ tác động tiêu cực đến nuôi dưỡng nguồn thu quan trọng này.

Vấn đề trên là đáng suy ngẫm khi tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11/2013 vừa diễn ra, Người phát ngôn của Chính phủ cho hay, hoạt động sản xuất - kinh doanh vẫn còn nhiều khó khăn. Điều này thể hiện qua số DN ngừng hoạt động 11 tháng tăng 8,4% so với cùng kỳ; tổng số vốn đăng ký của DN thành lập mới giảm tới 15,4%. Diễn biến này cho thấy, bài toán hài hòa giữa hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN với nuôi dưỡng nguồn thu, một lần nữa vẫn cần lời giải tối ưu hơn.

>> Tổng cục Thuế nói gì về truy thu thuế của BMP?

>> Cả trăm DN mắc thuế như… Nhựa Bình Minh

>> “Ông lớn” xăng dầu không phục khi bị truy thu thuế

>> Làm sai, cơ quan thuế phải bồi thường  

>> Nhiều doanh nghiệp "ngồi trên đống lửa"

>> Công ty con TMC bị truy thu thuế  

>> 9 tháng, thu NSNN ước đạt 543.835 tỷ đồng

>> Quốc hội chốt dự toán ngân sách 2014

Tân Văn
Tân Văn