Một cầu đường sắt thi công dang dở qua khu vực Bắc Ninh.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh vừa ký Công văn số 15993/BXD-KHTC gửi Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh để trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Bắc Ninh gửi tới trước Kỳ họp thứ 10, Quốc hội Việt Nam khóa XV.
Cử tri tỉnh Bắc Ninh cho biết, Dự án tuyến đường sắt Lim – Phả Lại được triển khai từ năm 2005 nhưng đã dừng thi công từ năm 2011 đến nay, làm ảnh hưởng lớn đến đời sống và hoạt động sản xuất của người dân trong phạm vi Dự án. Vấn đề này đã được cử tri kiến nghị nhiều lần; Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh cũng đã nhiều lần có ý kiến đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành liên quan quan tâm, xem xét.
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, Dự án Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân là công trình phải đình hoãn, giãn tiến độ từ năm 2011 theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/2/2011 của Chính phủ.
Bộ Xây dựng ghi nhận và mong nhận được sự chia sẻ của chính quyền và nhân dân tỉnh Bắc Ninh về những ảnh hưởng của Dự án trong thời gian đình hoãn, giãn tiến độ.
Để phù hợp với bối cảnh mới và tình hình đầu tư Dự án, Quy hoạch mạng lưới đường sắt Việt Nam thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (ban hành kèm theo Quyết định số 2404/QĐ-TTg ngày 29/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ) đã định hướng đầu tư tuyến đường sắt Lim – Phả Lại theo hướng đầu tư tuyến đường sắt vận tải hành khách nối Hà Nội với Quảng Ninh.
Đối với tuyến đường sắt Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân, quy hoạch xác định sử dụng hạ tầng đoạn tuyến Lim – Phả Lại hiện có làm đường gom, song hành với tuyến đường bộ cao tốc Nội Bài – Hạ Long; đồng thời thực hiện nâng cấp, cải tạo tuyến Kép – Hạ Long – Cái Lân để vận tải hành khách kết hợp hàng hóa.
Hiện nay, Ban quản lý dự án Đường sắt đang hoàn thiện điều chỉnh Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân theo định hướng của quy hoạch nêu trên, để tiếp tục báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, triển khai thực hiện, phát huy hiệu quả Dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 – 2030.
Dự án tuyến đường sắt Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư tại Văn bản số 75/CP-CN ngày 9/1/2004 bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Công trình có tổng chiều dài 131 km, điểm đầu tại ga Yên Viên, điểm cuối tại cảng Cái Lân, với tổng mức đầu tư 7.663 tỷ đồng.
Dự án được chia thành 4 tiểu dự án độc lập, khởi công năm 2008 và dự kiến hoàn thành năm 2011. Theo thiết kế, tuyến đường sắt mới sử dụng đường lồng (gồm khổ đường 1.435 mm và 1.000 mm), ray hàn liền, hệ thống thông tin tín hiệu hiện đại và các nút giao cắt khác mức với quốc lộ, cho phép tàu khách chạy với tốc độ 120 km/h và tàu hàng 80 km/h.
Nếu tuyến đường sắt này hoàn thành, thời gian hành trình tàu khách từ Hạ Long về Yên Viên chỉ còn khoảng 1,5 – 2 giờ, tàu hàng khoảng 3 – 4 giờ; qua đó hình thành thêm một phương thức vận tải hành khách, hàng hóa khối lượng lớn, chi phí thấp, an toàn và thân thiện với môi trường trên hành lang vận tải Hà Nội – Quảng Ninh.
Do bị đưa vào danh mục các dự án phải đình hoãn, giãn tiến độ theo chủ trương cắt giảm đầu tư công tại Nghị quyết số 11/2011/NQ-CP ngày 24/2/2011 của Chính phủ, công trình rơi vào tình trạng “tê liệt” từ năm 2014 đến nay, với số vốn đã giải ngân 4.322 tỷ đồng, đạt 56% tổng mức đầu tư được phê duyệt.
Tại thời điểm dừng triển khai, Tiểu dự án 1 đã được bố trí vốn để thi công hoàn thành và bàn giao, đưa vào khai thác sử dụng năm 2014; Tiểu dự án 2 đã hoàn thành 2 gói thầu mua sắm hàng hóa (ray, tà vẹt), thi công khoảng 30 km nền đường (11 km hoàn thành, 19 km dở dang), cơ bản hoàn thành 9/12 cầu, 35/45 hầm chui dân sinh và 83/140 cống; Tiểu dự án 3 đã hoàn thành 3 gói thầu mua sắm hàng hóa (ray, tà vẹt), thi công cải tạo 15 km đường sắt cũ và 4 cầu yếu trên tuyến; Tiểu dự án 4 chưa được triển khai do đang ở bước khảo sát, thiết kế.
